معاملات واگرایی نزولی

Термин «дивергенция» происходит от английского слова «divergence», что переводится как «расхождение, несоответствие».

واگرایی مخفی چیست و چطور می‌توان بر اساس آن معامله کرد؟

واگرایی به حالتی گفته می شود که در آن قیمت برخلاف اندیکاتور حرکت می کند. در صورتی که واگرایی در انتهای روند اتفاق بیفتد، به آن واگرایی معمولی (Regular Divergence یا به اختصار RD) گفته می شود و در صورتی که واگرایی در انتهای اصلاح قیمتی به وقوع بپیوندد، به آن واگرایی مخفی (Hidden Divergence یا به اختصار HD) گفته می شود.

در صورتی که در محدوده اصلاحی یک روند صعودی بزرگ، اندیکاتور کف پایین تر ثبت کند اما قیمت به کف پایین تر نرسد و کف بالاتر ثبت کند، واگرایی مخفی مثبت به وقوع می پیوندد. همانطور که از نام این نوع واگرایی مخفی مشخص است، پس از وقوع آن می توان افزایش تقاضا و به تبع آن رشد قیمت را انتظار معاملات واگرایی نزولی داشت.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشت، این می باشد که در واگرایی مخفی مثبت، باید قیمت حتما از یک سقف بالاتر نسبت به سقف قبلی به طور موقت بریزد و اگر غیر از این باشد نمی توان نام آن را واگرایی مخفی مثبت گذاشت.

انواع واگرایی مخفی و معمولی

توضیحاتی که در ابتدا ارائه کردیم خیلی کلی بودند. برای درک بهتر مفهوم واگرایی بهتر است نگاهی به الگوهای آن‌ها بیندازیم. قبل از آن این را بدانید که انواع واگرایی مخفی و معمولی را می‌توان در دو گروه زیر دسته‌بندی کرد:

• مثبت (Bullish) یا صعودی
• منفی (Bearish) یا نزولی

برای تشخیص واگرایی مخفی در روندهای صعودی باید به کف‌های نمودار قیمت دقت کرد. ولی در روندهای نزولی، سقف‌های نمودار قیمت اهمیت دارند.

در سمت مقابل برای تعیین واگرایی معمولی در روندهای صعودی به سقف نمودار قیمت توجه می‌شود و در روندهای نزولی، کف‌های ساخته‌شده در نمودار از اهمیت برخوردارند.

حالا نگاهی به نمودار و الگوهای تصویری واگرایی مخفی و معمولی می‌اندازیم. با انجام این کار تشخیص واگرایی برای‌مان راحت‌تر خواهد شد. تصویر زیر را ببینید:

الگوهای واگرایی معمولی و مخفی

در سمت چپ واگرایی معمولی را داریم و در سمت راست واگرایی مخفی که هر کدام در دو گروه صعودی و نزولی مشخص شده‌اند. هر گروه هم دو نمودار دارد. نمودارهای بالایی نمودار قیمت را نشان می‌دهند و نمودار‌های پایینی نشان‌گر اندیکاتور هستند. اول برویم سراغ واگرایی معمولی که البته هدف بحث ما نیست ولی بهتر است مروری بر آن داشته باشیم.

واگرایی معمولی مثبت (صعودی) و منفی (نزولی)

واگرایی معمولی مثبت (RD+): در سمت چپ تصویر دو واگرایی معمولی مثبت یا Bullish و منفی یا Bearish را می‌بینید. همان‌طور که در تصویر هم مشخص است، در واگرایی معمولی مثبت روندمان نزولی است ولی اندیکاتور روندی صعودی دارد. یعنی کف‌های جدید در نمودار قیمت پایین‌تر تشکیل می‌شوند ولی در اندیکاتور کف جدید بالاتر از کف قبلی ظاهر می‌شود. همین اختلاف جهت حرکت، واگرایی را نشان می‌دهد. وقتی چنین اتفاقی بیفتد، سیگنال تغییر روند صادر می‌شود. یعنی می‌فهمیم که احتمال دارد یک روند صعودی آغاز شود.
واگرایی معمولی منفی (RD-): این واگرایی برعکس RD+ است. یعنی در روندهای صعودی باید به دنبال این پدیده بگردیم. در این شرایط باید به سقف‌هایی که در نمودار قیمت ایجاد می‌شود دقت کنیم. سقف‌های جدید باید بالاتر از سقف قبلی باشند. اما در اندیکاتور سقف‌های جدید پایین‌تر از سقف قبلی هستند. باز هم با مشاهده‌ی چنین حرکاتی، می‌توانیم بفهمیم که احتمال معکوس شدن روند زیاد است.

واگرایی مخفی مثبت (صعودی) و منفی (نزولی)

واگرایی مخفی مثبت (HD+): دوباره لازم است که تصویر بالا نگاه کنید تا توضیح بدهیم که شرایط تشکیل واگرایی مخفی مثبت و منفی چیست. واگرایی مخفی مثبت در روند صعودی ظاهر می‌شود. درست برخلاف واگرایی معمولی مثبت که در روند نزولی می‌شد آن را پیدا کرد. وقتی در نمودار قیمت می‌بینیم که کف‌های جدید بالاتر از کف قبلی هستند، ولی در اندیکاتور کف‌های جدید در نقاطی پایین‌تر تشکیل می‌شوند می‌فهمیم که واگرایی مخفی مثبت رخ داده است. با مشاهده‌ی این حرکت، احتمال می‌دهیم که روند به حرکت قبلی‌اش ادامه بدهد.
واگرایی مخفی منفی (HD-): این واگرایی در شرایطی اتفاق می‌افتد که روندمان نزولی است. وقتی سقفی پایین‌تر از سقف قبلی در نمودار قیمت می‌بینیم ولی در اندیکاتور سقف جدید بالاتر از سقف‌های قبلی تشکیل می‌شود می‌فهمیم که با واگرایی مخفی منفی طرف هستیم. باز هم باید منتظر ادامه‌ی روند باشیم؛ روندی که در این‌جا نزولی است و انتظار داریم هم‌چنان نزولی بماند.
هر دو مورد از انواع واگرایی مخفی که به آن‌ها اشاره شد، از ادامه‌ی روند فعلی خبر می‌دهند. با شناسایی این مسئله می‌توانیم سیگنال‌های معاملاتی مختلفی بگیریم و برای تایید اعتبار نیز از اندیکاتورهایی مثل مکدی یا RSI استفاده کنیم.

واگرایی مخفی چقدر قابل اطمینان است؟

اگرچه واگرایی یک نشانه قدرتمند از تغییر جهت حرکت بازار است، اما نمی‌توان تنها به آن اتکا کرد. معامله‌گران تازه‌کار قبل از اینکه واگرایی پنهان را در شیوه های معاملاتی خود بگنجانند باید بر استفاده از بقیه ابزارهای تحلیل تکنیکال مسلط شوند.

به یاد داشته باشید که واگرایی همیشه منجر به تغییر روند قدرتمندی نمی‌شود. گاهی قیمت ممکن است پس از ایجاد یک واگرایی مخفی وارد یک روند رنج شود. روند رنج به روندی می‌گویند که قیمت به صورت افقی در یک محدوده حرکت می‌کند.

نکته مهم این مطلب استفاده از واگرایی مخفی در کنار دیگر اندیکاتورها و ابزارهای تحلیل تکنیکال است.

گاهی اوقات هنگام استفاده از دو یا چند اندیکاتور مختلف، سیگنال‌های ایجاد شده ممکن است با یکدیگر متفاوت باشند و به شرایط متفاوتی از بازار دلالت کنند.

در چنین مواردی بهتر است یک قدم به عقب بروید و با بررسی بیشتر ببینید که آیا سیگنال‌های متضاد با یکدیگر علاوه بر هم‌پوشانی زمانی، قوی هستند یا خیر. اگر به چنین نتیجه‌ای رسیدید بهتر است تا مدتی از این ارز دور بمانید.

برخی نکات درباره واگرایی‌ها

به یاد داشته باشید که واگرایی‌ها، علت تغییر یا ادامه روند نیستند بلکه ابزاری برای شناسایی آن‌ها هستند. مشاهده واگرایی حکم هشدار را دارد و برای تصمیم‌گیری نهایی جهت خرید و فروش، می‌بایست از ابزارهای دیگر برای اطمینان بیشتر استفاده کرد.
لزوما هر زمانی معاملات واگرایی نزولی که تغییر روند رخ دهد، واگرایی وجود ندارد. وجود ‌واگرایی نشانه‌ای برای پیش‌بینی تغییر روند است، نه مهر تأییدی بر آن.
اندیکاتورهای بسیاری در نرم‌افزارهای تحلیل‌گر نمودارهای قیمتی وجود دارند، اما به‌طور کلی از اندیکاتورهای MACD، RSI، CCI، ROC، MFI و OBV در مسیر شناسایی واگرایی‌ها استفاده می‌شوند و فراز و فرود‌های آنها با نمودار قیمتی مقایسه می‌شوند. در میان این اندیکاتورها، MACD بهتر می‌تواند به شناسایی واگرایی کمک کند.
یکی از رایج‌ترین اشتباهات در مورد شناسایی واگرایی‌ها، عدم تشخیص صحیح خط روند (صعودی یا نزولی) است. حتما به بالا و پایین بودن سقف و کف و صعودی و نزولی بودن خط روند توجه کنید، چرا که در غیر‌اینصورت دچار تصمیم اشتباه و ضرر مالی می‌شوید.
هنگامی‌که نمودار با سرعت‌ بالا و بدون ‌واگرایی به سمت سطوح حمایت و مقاومت در‌حرکت باشد، احتمال شکست سطوح بسیار بالا است. در صورتی که شکست سطح حمایت یا مقاومت همزمان با تشکیل واگرایی رخ دهد، پیش‌بینی می‌شود که شکست فریب‌دهنده یا اصطلاحا Fake بوده و مجددا برگشت به سطح شکسته‌شده را شاهد خواهیم بود.

Дивергенция бычья и медвежья в трейдинге – определение, примеры

Противники индикаторного анализа рынка главным аргументом «против» считают запаздывание сигналов индикатора от движения котировок. Однако, когда дело касается дивергенции, эта особенность запаздывать помогает находить прибыльные и надежные точки открытия сделок.

Что такое дивергенция в трейдинге

Термин «дивергенция» происходит от английского слова «divergence», что переводится как «расхождение, несоответствие».

Дивергенцией в трейдинге называют несоответствие показаний индикатора движению котировок.

Например, расхождение возникает, когда цена продолжает двигаться в соответствии с трендом и делает новый максимум, а осциллятор дает сигналы об ослаблении тренда, т.е. на графике каждый последующий максимум ниже предыдущего.

Дивергенция предвещает остановку, коррекцию или разворот тренда. Другими словами, это критическая точка, при наступлении которой нужно принимать торговые решения.

Виды дивергенции

Различают три основных вида дивергенции:

• классическая;
• скрытая;
• расширенная.

Каждый из этих видов, в свою очередь, разделяют на два типа:

• медвежья – формируется на восходящем графике и указывает на падение цены в ближайшем будущем;
• бычья – возникает на нисходящем тренде и предвещает рост цены.

Классическая дивергенция

Этот самый распространенный вид дивергенции появляется непосредственно перед сменой тренда.

Например, для определения на графике классической бычьей дивергенции необходимо следить за точками минимумов и установить момент, когда индикаторный график сформирует более высокий минимум, а цена обновит самый низкий минимум.

Скрытая дивергенция

В отличие от классической, скрытая дивергенция появляется, когда осциллятор формирует новый максимум или минимум, а реакция ценового движения более слабая, рынок остается на этапе коррекции и консолидации. Этот сигнал говорит о продолжении текущей тенденции и о ее вероятном закреплении.

Появление скрытой медвежьей дивергенции указывает на то, что цена продолжит падение. Скрытая бычья дивергенция свидетельствует о том, что цена продолжит подъем. Скрытое расхождение трудно выявить, но не стоит им пренебрегать. Слабый откат осциллятора – это отличный сигнал для открытия или закрытия сделок.

Расширенная (преувеличенная) дивергенция

Расширенная отличается от классической дивергенции образованием двух практически одинаковых максимумов или минимумов на ценовом графике. Это сигнал продолжения текущего тренда.

Трейдер-аналитики уточняют, что построенные пики (или точки минимума) необязательно должны располагаться на одном уровне. Главный показатель расширенной дивергенции – индикаторный график, в отличие от ценового, не формирует двойные точки экстремума.

Конвергенция

Термин «конвергенция» переводится как «схождение». На графиках конвергенция изображена двумя сходящимися линиями (цена и индикатор). Перевод английских терминов и специфический биржевой сленг может ввести новичка в заблуждение.

Итак, определимся с терминологией:дивергенцией называют несоответствие (расхождение) движения индикаторного и ценового графиков;

А также несоответствие на графике может изображаться сходящимися и расходящимися линиями (бычья или медвежья).

Таким образом, конвергенцией называют бычью дивергенцию.

Особенности формирования дивергенции на различных индикаторах

Дивергенция формируется на всех типах индикаторов, но есть отдельные модели, на которых расхождение легче определить. Каждый из этих инструментов можно эффективно использовать в продуманных стратегиях.

Стохастический осциллятор

Стохастик иногда дает ложные сигналы, поэтому необходимо учитывать только наиболее сильные из них. Одним из таких сильных надежных сигналов является расхождение графиков цены и индикатора. Дополнительное подтверждение – пересечение линий стохастика.

Главное преимущество Stochastic Oscillator заключается в том, что он четко показывает все типы расхождений. Для определения дивергенций рекомендуется в настройках увеличить замедление. Это позволит сгладить линии, сигналов будет поступать меньше, но они будут надежней.

RSI – индикатор относительной силы

Торговый сигнал дивергенции от RSI имеет значение, когда один из экстремумов формируется в зоне перекупленности (в диапазоне 70 и выше) или перепроданности (диапазон 30 и ниже). Обычно этот индикатор разворачивается раньше, чем цена.

На базе RSI был создан более надежный и удобный стрелочный осциллятор RSI_div., ориентированный на определение длинных ценовых движений. Зеленой стрелкой показаны входы на покупку, красной – на продажу. RSI_div особенно результативен на больших таймфреймах (от D1).

MACD, как трендовый индикатор стабильно следует за текущим курсом без затяжных периодов ошибочных сигналов. Для определения дивергенций обычно используется линейный MACD, но для некоторых стратегий удобным вариантом будет использование гистограмм.

Правила торговли

Следует учитывать такие моменты:

1. Следи за точками ценового экстремума.

Дивергенция определяется только, если цена обновляет новый максимум (минимум) или формирует двойную вершину (двойное дно). При отсутствии этих точек на ценовом графике, за индикаторным графиком можно не следить.

1. Соединяй вершины.

При медвежьей дивергенции на ценовом графике и на графике индикатора нужно соединять только максимумы.

При бычьей дивергенции на ценовом графике и на индикаторе соединяют исключительно минимумы.

1. Рисуй вертикали.

Точки экстремумов ценового графика и индикаторного должны совпадать. Для проверки соответствия рекомендуется проводить вертикальные линии.

1. Углы наклона линий указывают на силу дивергенции.

Чем больше угол наклона линий, тем сильнее расхождение, а значит, больше шанс на разворот тренда.

1. Подтверждай дивергенцию.

Лучшее подтверждение дивергенции – это нахождение экстремумов в зоне перекупленности или перепроданности.

1. Не пропусти момент.

Нельзя пропускать точку входа в сделку. Если же момент упущен, то бесполезно его догонять, дивергенция отработала и стала неактуальна. В этом случае лучше дождаться следующего расхождения.

1. Не уверен – не торгуй.

Не стоит гадать на кофейной гуще и строить гипотезы о том, произошло расхождение или нет. Настоящий и надежный сигнал должен быть четким и понятным.

Дивергенция в трейдинге: как правильно открывать сделки

Существует множество стратегий трейдинга с помощью определения дивергенции, но их объединяют общие принципы открытия сделок.

Открытие сделок при медвежьей дивергенции

Когда ценовой график рисует новый более высокий пик, а осциллятор это не подтверждает, возникает сигнал открытия позиции на продажу. При этом часто поступают антитрендовые сигналы, что является поводом выйти из сделки.

Открывать новые сделки против тренда нужно максимально осторожно, лучше это делать при образовании дивергенции в период консолидации или коррекции.

Открытие сделок при бычьей дивергенции

Появление на графике котировок нового более низкого минимума, который не подтверждается осциллятором, является сигналом к открытию сделки на покупку. Если сигналы направлены против тренда, то рекомендуется закрывать продажи.

Дивергенция – как и когда ее использовать:

Двойная дивергенция

Если говорить о силе сигналов, то двойная дивергенция – это более сильный сигнал по сравнению с одинарной. Двойную дивергенцию можно определить, как серию экстремумов, которые не подтверждаются осциллятором.

На скриншоте MACD ниже изображена двойная бычья дивергенция: волны ценового графика становятся с каждым разом все меньше и постепенно слабеют.

Индикатор показывает несколько расхождений, но при этом первое одиночное расхождение было бы проигрышным. В этом случае не стоит спешить, необходимо дождаться нового максимума, который будет свидетельствовать о развороте ценовой тенденции.

На скриншоте ниже еще один пример двойного расхождения. В самом начале сформировалась одиночная дивергенция, но при этом не произошло смены тренда.

После следующей бычьей дивергенции тренд ослаб, индикатор демонстрирует двойное расхождение, ценовой график развернулся.

Дивергенция и прайс экшен

Стратегия прайс экшен подразумевает трейдинг с использованием только ценового графика, без индикаторов. В этом случае употребляют такой термин, как неявная дивергенция. Рассмотрим пример на свечном графике.

На скрине ниже изображен момент ослабления ценового подъема: свечи закрываются в диапазоне значений предшествующих свечей, тени удлиняются. Очевиден сильный уровень сопротивления.

На следующем скрине показано, как новые свечи стремятся превзойти предыдущие точки максимума, формируется неявная дивергенция.

Возникает бычий бар, но потом опять происходит отскок котировок от более высоких максимумов.

Далее наблюдаем спад ценового движения. Если же мы проанализируем этот момент с помощью осциллятора, то расхождение не будет столь очевидным.

واگرایی در حجم معاملات

حجم معاملات از جمله عناصری است که در محاسبات برخی اندیکاتور های رایج نقش مهمی ایفا می کند.از این رو توجه به آن برای فعالین بازارهای مالی حائز اهمیت است. هرگاه سخن از اندیکاتور به میان می آید مفهومی به نام واگرایی نیز در کنار آن شکل می‌گیرد. واگرایی از رویدادهای مهم در تحلیل تکنیکال است که می‌تواند نواحی تغییر جهت حرکتی بازار را نمایان کند. در این مقاله تصمیم گرفتیم با کنار هم قراردادن این 2 عنصر کاربردی به نتایج سودمندی برسیم. قبل از آن باید بدانیم برای مشاهده واگرایی نمی توان مستقیم به سراغ حجم معاملات رفت و بایست از اندیکاتور هایی که پایه محاسبات آن حجم معاملاتی است استفاده کنیم. در ادامه به موارد زیر اشاره خواهیم کرد:

• حجم معاملات
• واگرایی
• اندیکاتور OBV
• اندیکاتور MFI

حجم معاملات

حجم معاملات تعداد قراردادهایی (سهام، واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری، قرارداد مشتقه، گواهی سپرده و. ) است که طی یک بازه زمانی مشخص، خرید و فروش می‌شود. این نکته حائز اهمیت است که حجم‌ها، باید روند ها را تایید کنند، به این صورت که طی یک روند صعودی زمانی‌که حجم در روزهای مثبت، سنگین‌تر است اشتیاق و ولع خریداران را برای به دست آوردن آن سهم را نمایش می دهد و در یک روند نزولی ، هنگامیکه در روز های منفی حجم معاملات افزایش پیدا می کند نشان دهنده تداوم و قدرت عرضه کننده گان است. حال با دانستن این نکته سراغ مفهوم واگرایی می رویم.

واگرایی

واگرایی به زبان ساده، تناقض حرکات اندیکاتور با حرکات قیمت است. در حالت طبیعی، اندیکاتورها همگرا با قیمت رفتار می‌کنند. هرگاه قیمت و اندیکاتور خلاف جهت یکدیگر حرکت کنند، واگرایی رخ داده است. نتیجه واگرایی غالباً به این شکل است که قیمت رفتار حرکتی متفاوتی را آغاز کرده و معاملات واگرایی نزولی تغییر جهت می‌دهد.

انواع واگرایی

واگرایی ها به 2 دسته کلی تقسیم بندی می‌شوند:

1. واگرایی های رایج (Regular Divergence)
2. واگرایی های پنهان (Hidden Divergence)

همچنین هر کدام از این 2 دسته نیز به دو دسته مثبت (+) و منفی (-) تقسیم می‌شوند. در این صورت، پس از واگرایی‌های مثبت، انتظار حرکت صعودی (Bullish) و پس از واگرایی‌های منفی، انتظار حرکت نزولی (Bearish) قیمت را می‌توان داشت. اندیکاتور OBV

اندیکاتور OBV یا (On-Balance volume) با محاسباتی ساده روی حجم معاملات ، جریان حجمی سودمندی را مشخص می‌کند تا بتوانید با آن سیگنال‌های خرید و فروش مناسبی دریافت کنید.

نحوه محاسبات OBV بدین صورت است که در پایان هر روز، قیمت بسته شدن را با روز قبل مقایسه می کند اگر قیمت افزایش پیدا کرده باشد تمام حجم را مثبت در نظر گرفته و به حجم روز قبل اضافه می کند و اگر قیمت بسته شدن نسبت به روز قبل کاهش پیدا کرده باشد تمام حجم را منفی در نظر گرفته و از حجم روز قبل کم می کند.

از این رو در حرکات صعودی که قیمت پیوسته در حال افزایش است؛ اندیکاتور نیز با شیب صعودی افزایش می یابد. و در حرکات نزولی قیمت، اندیکاتور نیز پیوسته مقدارش کاهش می یابد.

واگرایی در OBV

هرگاه بین اندیکاتور و قیمت، متوجه تناقض رفتاری شدید، واگرایی رخ داده است و می توانید انتظار تغییر جهت قیمتی داشته باشید و متناسب با آن موقعیت مناسبی اتخاذ کنید. در ادامه به نمونه‌هایی از واگرایی‌های قیمت با اندیکاتور OBV اشاره شده است.

RD مثبت، در نمودار قیمتی خساپا

RD منفی ، در نمودار قیمتی سمگا

اندیکاتور MFI

از جمله اسیلاتورهایی که در محاسبات آن، حجم معاملات محور اصلی محاسبات قرار گرفته Money Flow Index (شاخص جریان نقدینگی) یا به اختصار MFI است. MFI شاخصی است که ورود و خروج نقدینگی را اندازه‌گیری می‌کند. این اندیکاتور همگام با افزایش تقاضا و قدرتمند شدن خریداران، شیب صعودی گرفته و با افزایش عرضه و غلبه فروشندگان، شیب نزولی خواهد داشت.

واگرایی در MFI

تشخیص واگرایی در MFI نیز همانند سایر اندیکاتورها صورت می‌گیرد. در اینجا 2 نمونه از واگرایی‌های مثبت و منفی که بر روی سهام شرکت ایران خودرو و شرکت کشت و دامداری فکا روی داده است، نشان داده شده است.

RD مثبت، در نماد خودرو

RD منفی، در نماد زفکا

جمع بندی

حجم معاملات از ارکان اصلی بازار بورس می‌باشد که همواره در کانون توجه تحلیلگران و معامله‌گران قرار داشته است. واگرایی از ابزارهای کارآمدی است که می‌توان با بهره‌گیری از آن حرکت‌های بعدی قیمت را تحلیل کرد و موقعیت‌های معاملاتی متناسب با آن را اتخاذ کرد. در این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری اقتصاد بیدار، به ادغام این 2 مفهوم اساسی یعنی اندیکاتورهای حجمی و واگرایی‌های قیمتی تشکیل شده بر آنها، پرداخته شده است.

بررسی الگوهای واگرایی صعودی و نزولی

با مطالعه مقاله ”الگو واگرایی چیست؟” منتشر شده در مجله سرمایه گذاری آداس شما به طور کلی با الگوهای واگرایی صعودی و نزولی و کاربردهای آن در معاملات بازارهای مالی آشنا می شوید. این سطح از آشنایی می تواند برای شما هنگام سرمایه گذاری در بازار ارز دیجیتال مفید باشد.

شما در حال مطالعه نسخه دمو این مقاله هستید، لطفا برای مطالعه نسخه کامل به صورت رایگان، از لینک زیر بازدید فرمایید:

در میان الگوهای تحلیل تکنیکال قیمت، الگوهای واگرایی برای پیش بینی روند صعودی و نزولی توانسته اند به محبوبیت بالایی دست پیدا کنند. الگوهایی که در کنار دیگر فاکتورهای تحلیل قیمت دارایی ها می توانند یک مکمل مناسب برای کاهش مقدار ریسک تحلیل در نظر گرفته شوند.

الگو واگرایی چیست؟

الگوهای واگرایی بیانگر احتمال تغییر روند قیمت هستند. این الگوها زمانی در نمودار قیمت دارایی ها پدیدار می شوند که جهت نماگر مورد استفاده تحلیل گر و روند قیمت بر خلاف یکدیگر باشند.

کاربرد الگو واگرایی صعودی و نزولی چیست؟

از مهمترین کاربردها برای استفاده از این الگو تحلیل تکنیکال قیمت، تشخیص احتمالات برای تغییرات جهت روند قیمت است.

از دیگر کاربردهای مهم برای الگو واگرایی صعودی معاملات واگرایی نزولی و نزولی می توان به تشخیص سطوح مقاومت و حمایت قیمت دارایی ها اشاره کرد.

واگرایی چیست؟ کاربرد واگرایی در تحلیل تکنیکال

آشنایی و تسلط به مفاهیم و ابزارهای تحلیلی در بازار بورس، یکی از ارکان مهم در روند معاملات است. معامله‌گران موفق معمولا با بهره‌مندی از این اطلاعات و تکنیک‌های معاملاتی، سودهای خوبی را به دست می‌آورند. افزایش آگاهی و سطح دانش بورسی در فرایند سرمایه‌گذاری از اهمیت بالایی برخوردار است. برای همین در این مقاله قصد داریم به یکی از مفاهیم یا ابزارهای مهم در فرایند تحلیل تکنیکال بپردازیم. «واگرایی» یکی از مفاهیم مهم در این حوزه است. بسیاری از تحلیل‌گران با استفاده از واگرایی به وجود آمده در سهم‌های مختلف، بهترین زمان را برای ورود به سهم تشخیص می‌دهند. برای آشنایی با این تکنیک در بازار بورس، با ما همراه باشید.

واگرایی چیست؟

واگرایی‌ نشان دهنده ایجاد تغییر روند سهم در بازار است که از انواع مختلفی ایجاد شده‌اند. این وضعیت از تضاد حرکتی میان نمودار سهم و اندیکاتور به وجود می‌آید. به‌ عبارت دیگر، واگرایی به معنی ضعف یک روند بوده و زمانی مشاهده می‌شود که قیمت و اندیکاتور در خلاف جهت یکدیگر حرکت می‌کنند، همچنین روند قیمت به پایان خود نزدیک شده و میل به چرخش دارد. در بیشتر مواقع تغییر جهت بزرگ یک نمودار زمانی اتفاق می‌افتد که یک واگرایی مناسب داشته باشیم. از واگرایی‌ها می‌توان برای شناسایی قیمت و سطوح حساس استفاده کرد و روندهای ضعیف را که میل به برگشت دارند، تشخیص داد. برای تشخیص واگرایی باید از اندیکاتورهای مختلف استفاده ‌کنیم. اندیکاتور مکدی (MACD) یکی از مهم‌ترین و پراستفاده‌ترین ابزارها برای تشخیص واگرایی است. از سایر اندیکاتورها مانند اندیکاتور RSI ، اندیکاتور cci و … هم می‌توان برای تشخیص واگرایی استفاده کرد.

انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال

همان‌طور که اشاره کردیم، واگرایی‌ها از انواع مختلفی تشکیل شده‌اند و تحلیل‌گران با استفاده از این ابزار، می‌توانند ادامه روند سهم را در آینده پیش‌بینی کنند. انواع واگرایی در بازار بورس عبارت‌اند از:

واگرایی‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند که در این مقاله به بررسی واگرایی معمولی می‌پردازیم.

۱/ واگرایی معمولی ( Regural Divergence)

واگرایی زمانی رخ می‌دهد که بین قیمت و اندیکاتور یک تناقض رفتاری وجود داشته باشد. دراین حالت اندیکاتور با حرکت قیمتی مخالفت می‌کند و نسبت به آن رفتار متضادی را از خود نشان می‌دهد. زمانی که این واگرایی به وجود می‌آید، قیمت از ادامه حرکت باز می‌ایستد و تغییر جهت می‌دهد. این معاملات واگرایی نزولی نوع واگرایی را با نماد RD نمایش می‌دهند که مخفف عبارت Regular Divergence است. واگرایی معمولی خود به دو دسته واگرایی معمولی مثبت و واگرایی منفی تقسیم می‌شود.

واگرایی معمولی مثبت(RD+):

به ‌طورکلی واگرایی معمولی مثبت در کف‌ها تشکیل می‌شود. به این شکل که قیمت یک کف را پایین‌تر از کف قبلی ایجاد می‌کند؛ اما اندیکاتور با این حرکت مخالفت می‌کند و نسبت به کف قبلی خود، یک کف بالاتر را ثبت می‌کند. در این حالت قیمت میل به رشد دارد و نشان می‌دهد که فروشندگان ضعیف شده‌اند. برای درک بهتر، به تصویر زیر دقت کنید:

واگرایی معمولی منفی(RD-):

واگرایی معمولی منفی در انتهای یک حرکت صعودی و در سقف قیمتی رخ می‌دهد. به ‌این ‌صورت که قیمت یک سقف بالاتر از سقف قبلی خود ایجاد می‌کند اما اندیکاتور با این حالت قیمت مخالفت می‌کند و سقفی پایین‌تر از سقف قبلی به وجود می‌آورد. این نوع از آرایش واگرایی که در انتهای یک روند صعودی اتفاق می‌افتد، به‌ عنوان واگرایی معمولی منفی شناخته می‌شود و منجر به کاهش قیمت خواهد شد. واگرایی معمولی منفی، بیان‌گر ایجاد ضعف در خریداران است و قیمت می‌تواند یک آرایش نزولی به خود بگیرد که در این حالت، قدرت فروشندگان نسبت به خریداران بیشتر خواهد بود. برای درک بهتر به تصویر زیر دقت کنید:

مثال: در تصاویر زیر، می‌توانید مثال‌هایی را از ایجاد واگرایی و تغییر جهت روند سهم در بازار را مشاهده کنید:

شکل فوق مربوط به نمودار ثاباد است. همان‌طور که مشاهده می‌کنید، نمودار بعد از یک رشد و بازدهی نسبتا خوب، با ایجاد یک واگرایی معمولی منفی در سقف قیمتی با ریزش مواجه شده و مقدار زیادی از مسیر صعود را اصلاح کرده است.

شکل فوق متعلق به سهام ثفارس است. این نمودار در کف قیمتی با ایجاد یک واگرایی معمولی مثبت و همچنین کاهش قدرت فروشندگان مواجه شده است که در ادامه رشد قیمتی نسبتاً خوبی را به وجود آورده است.

۲/ واگرایی مخفی

واگرایی مخفی زمانی به وجود می‌آید که قیمت سهم در حال اصلاح بوده و نشان‌دهنده ادامه‌دار بودن این روند باشد. ساز و کار واگرایی مخفی بر خلاف واگرایی معمولی است و مطابق با آن می‌توان در روند نزولی سهم با قله‌ها و در روند نزولی سهم با دره‌ها، تغییر روند سهم را در بازار تشخیص داد. این نوع واگرایی را با نماد HD نمایش می‌دهند که مخفف عبارت Hidden Divergence است. واگرایی مخفی به دو دسته واگرایی مثبت و واگرایی منفی تقسیم‌بندی می‌شود.

واگرایی مخفی مثبت(HD+)

واگرایی مخفی مثبت زمانی ایجاد می‌شود که در انتهای یک روند صعودی، اندیکاتور یک کف را پایین‌تر از کف قبلی خود ایجاد کند. همزمان با این فرایند، نمودار سهم هم یک کف بالاتر از کف قبلی خود تشکیل می‌دهد. در نهایت ما شاهد یک واگرایی مخفی مثبت در روند معاملات سهام مورد نظر هستم که با شناسایی آن، می‌توانیم به راحتی سیگنال خرید دریافت کنیم. برای درک بهتر به تصویر زیر دقت کنید:

واگرایی مخفی منفی(HD-)

واگرایی مخفی منفی درست بر خلاف واگرایی مخفی مثبت است. این واگرایی در انتهای روند نزولی تشکیل می‌شود و بیانگر ادامه‌دار بودن روند کاهش قیمت سهم در بازار است. برای تشخیص این نوع واگرایی در نمودار سهم، باید به تشکیل سقف‌ها در روند نزولی سهم دقت داشته باشیم. هنگامی که در نمودار قیمتی یک سقف پایین‌تر از سقف قبلی تشکیل می‌شود به صورت هم‌زمان در اندیکاتور یک سقف بالاتر از سقف قبلی ایجاد می‌شود که در نهایت شاهد یک واگرایی مخفی منفی خواهیم بود. برای درک بهتر به تصویر زیر دقت کنید:

۳/ واگرایی زمانی

در این نوع واگرایی، به راحتی می‌توان تضاد رفتاری میان قیمت و زمان را مشاهده کرد. در واگرایی زمانی نیازی به بررسی رفتار اندیکاتور نداریم، در عوض باید زمان اصلاح روند را به خوبی مشاهده و ارزیابی کنیم. واگرایی زمانی به دو دسته واگرایی زمانی معمولی و واگرایی زمانی هوشمند تقسیم‌بندی می‌شود. یکی از ابزارهای پرکاربرد برای تشخیص این نوع از واگرایی‌ها، ابزاری به نام «فیبوناچی زمانی» است. برای درک بهتر از تفاوت واگرایی زمانی معمولی و هوشمند، به جدول زیر دقت کنید:

انواع واگرایی زمانی	ویژگی واگرایی	نکات مهم	نوع پیش‌بینی
واگرایی زمانی معمولی	تعداد کندل‌های فاز اصلاح بیشتر از تعداد کندل‌های روند گام قبلی است	تمایلی به تغییر جهت روند در بازار وجود ندارد	ادامه روند قبلی
واگرایی زمانی هوشمند	تعداد کندل‌های فاز اصلاح کمتر از تعداد کندل‌های روند گام قبلی است	مقدار درصد اصلاح زمانی بیشتر از درصد اصلاح قیمتی است	ادامه روند قبلی

فیلتر واگرایی در بازار بورس

همان‌طور که می‌دانید، فیلترنویسی یکی از تکنیک های پرطرفدار و معروف در روند معاملات بازار بورس است. معامله‌گران با استفاده از این تکنیک می‌توانند به صورت لحظه‌ای به سهم‌های با ارزش در روز معاملاتی دسترسی داشته باشند. در حال حاضر فیلترهای بسیاری در بازار بورس وجود دارد. همچنین معامله‌گران برای شناسایی و بررسی سهم‌هایی که درگیر فیلتر واگرایی هستند، می‌توانند از فیلترهای واگرایی در این بازار استفاده کنند.

فیلتر واگرایی معمولی مثبت: فیلتر واگرایی معمولی مثبت، نمادهایی را فیلتر می‌کند که دره‌ها در نمودار قیمت کاهشی و در اندیکاتور افزایشی باشد.
فیلتر واگرایی معمولی منفی: فیلتر واگرایی معمولی منفی، نمادهایی را نمایش می‌دهد که قله ها در نمودار قیمت روند افزایشی و اندیکاتورها روند کاهشی دارند.
فیلتر واگرایی مخفی مثبت: فیلتر واگرایی مخفی مثبت، نمادهایی را لیست می کند که دره‌ها در نمودار قیمت آن روند افزایشی و در اندیکاتور روند کاهشی داشته باشند.
فیلتر واگرایی مخفی منفی: فیلتر واگرایی مخفی منفی، نمادهایی را لیست می کند که سقف‌ها در نمودار قیمت آن روند کاهشی و در اندیکاتور روند افزایشی داشته باشند.

قیمت‌ها و سطوح مناسب برای تشکیل واگرایی

با استفاده از ابزارهای مختلف برای دریافت مفهوم واگرایی در تحلیل تکنیکال ، می‌توان سطوح حساس قیمتی را شناسایی کرد. زمانی‌که نمودار به این سطوح می‌رسد معمولا با واگرایی همراه بوده و نشانه ضعف در روند جاری است. هنگامی‌که نمودار با شتاب و بدون واگرایی به سمت سطوح حمایت و مقاومت درحرکت باشد، احتمال شکست سطوح بسیار بالا است. گاهی اوقات شکست در سطوح مقاومت و حمایت با واگرایی همراه است که در بسیاری مواقع می‌توان این شکست را فریب‌‌دهنده (fake) در نظر گرفت. به تصویر زیر دقت کنید:

سطوح حمایت و مقاومت داینامیک یا به عبارتی خطوط روند صعودی یا نزولی، کاملا مستعد تشکیل واگرایی هستند. با تشکیل واگرایی در این سطوح، معاملات واگرایی نزولی می‌توان به سطح مورد نظر اعتماد کرد و برای ورود یا خروج از معامله تصمیم گرفت. این مورد را می‌توان به باندهای کانال هم تعمیم داد. نموداری که در یک ساختار کانالی در حال حرکت باشد، مستعد تشکیل واگرایی در کف یا سقف کانال است. در این حالت بهترین استراتژی، نوسان‌گیری بین سقف و کف کانال است که با تشکیل واگرایی می‌توان با اعتماد بیشتری به انجام معامله پرداخت.

نکته ۱: اگر در یک ساختار کانالی، یک سطحی شکسته شده با واگرایی همراه باشد، می‌تواند کاملا فریب‌دهنده (fake) باشد.
نکته ۲: یکی دیگر از کاربردهای واگرایی استفاده از آن‌ها در سطوح فیبوناچی است. اگر در یکی از سطوح فیبوناچی (معمولا ۶۱٫۸% و ۷۸٫۲%) واگرایی وجود داشته باشد، می‌توان به برگشت نمودار از آن سطح امیدوار بود و با استفاده از ابزار تکنیکال به دنبال سیگنال خرید بود.

نکته ۳: از واگرایی در دیگر الگوهای تکنیکال نیز می‌توان استفاده کرد. ازجمله این الگوها می‌توان به امواج الیوت، الگوهای هارمونیک، الگوهای برگشتی و … اشاره کرد. ایجاد واگرایی در هر یک از این الگوها، اعتبار آن‌ها را افزایش داده و می‌توان با استفاده از ابزار تکنیکال به دنبال فرصت‌های معاملاتی برای خرید و فروش بود.

سخن آخر

در بازار بورس مفاهیم و اصطلاحات بسیار زیادی وجود دارد. معامله‌گران با یادگیری و تسلط به این مفاهیم و تکنیک‌های تحلیلی، می‌توانند به راحتی سیگنال خرید و فروش سهام دریافت کنند. یکی از مفاهیم یا ابزارهای تحلیلی بسیار مهم در فرایند تحلیل تکنیکال، «واگرایی‌ها» هستند. واگرایی در اصل از اختلاف جهت حرکت روند سهم و اندیکاتور به صورت هم‌زمان به وجود می‌آید. واگرایی‌ها یکی از بهترین موقعیت‌ها برای پیش‌ بینی روند آینده سهم در بازار هستند. معامله‌گرانی که قادر به تشخیص واگرایی در روند معاملات سهم هستند، می‌توانند سودهای قابل توجهی به دست آورند.