قراردادهای هوشمند

نظرات بسیار متفاوتی در مورد اینکه قرارداد‌های هوشمند دقیقا چه چیزی هستند، وجود دارد. دانشمندان علم کامپیوتر به قرارداد‌های هوشمند بیشتر به چشم تعدادی کد نگاه می‌کنند، درحالی که برای وکلا و مراجع قانونی اصطلاح قرارداد به منزله‌ی یک رابطه‌ی بسیار قانونمند و برگرفته از تعهدات تلقی می‌کنند. هنوز هیچ تعریف جامعی از قرارداد‌های هوشمند وجود ندارد اما به نظر می‌رسد ذات و بنیاد قرارداد‌های هوشمند، اتوماسیون و انجام خودکار برخی اعمال و پیش شرط‌های از پیش تعیین شده است.

قرارداد هوشمند اتریوم یا Smart Contract چیست؟

اتریوم یک پلتفرم محاسباتی غیرمتمرکز است که یک ارز دیجیتال محبوب هم به نام اتر (ETH) دارد. برنامه‌نویسان می‌توانند «قراردادهای هوشمند» را روی بلاکچین اتریوم بنویسند و این قراردادها به‌طور خودکار طبق کد آن‌ها اجرا می‌شوند. اگر می‌خواهید با قرارداد هوشمند و مزایای آن‌ها آشنا شوید با ما همراه شوید.

اتریوم چیست؟

نام اتریوم اغلب در کنار بیت کوین قرار می‌گیرد، اما این دو ارز با هم متفاوت هستند. بیت کوین یک ارز دیجیتال و شبکه پرداخت غیر متمرکز است که امکان انتقال توکن‌های بیت کوین را بین کاربران فراهم می‌کند. پروژه اتریوم اهداف بزرگ‌تری دارد. وب‌سایت اتریوم مدعی است: «اتریوم یک پلتفرم غیرمتمرکز است که قراردادهای هوشمند را اجرا می‌کند.» این قراردادها روی «ماشین مجازی اتریوم» اجرا می‌شوند. ماشین مجازی اتریوم یک شبکه محاسباتی توزیع‌شده متشکل از همه دستگاه‌هایی است که گره‌های اتریوم را اجرا می‌کنند.

بخش «پلتفرم غیرمتمرکز» به این معنی است که هرکسی می‌تواند یک گره اتریوم را راه‌اندازی و اجرا کند، همان‌طور که هرکسی قادر است یک گره بیت کوین را اجرا کند. هرکسی که می‌خواهد یک «قرارداد هوشمند» روی گره‌ها اجرا کند، باید به اپراتورهای آن گره‌ها با اتر که ارز دیجیتال اختصاصی اتریوم است، پول بپردازد.

بنابراین، افرادی که گره‌های اتر را اجرا می‌کنند، قدرت محاسباتی را ارائه می‌کنند و با اتر پاداش می‌گیرند، به همان روشی مشابهی که گره‌های بیت کوین را اجرا می‌کنند، قدرت هش را فراهم می‌کنند و با بیت کوین پاداش می‌گیرند. به‌عبارت‌دیگر، درحالی‌که بیت کوین فقط یک بلاکچین و شبکه پرداخت است، اتریوم یک شبکه محاسباتی توزیع‌شده با یک بلاکچین است که می‌تواند برای بسیاری موارد دیگر استفاده شود.

اتر چیست؟

اتر (ETH) ارز دیجیتال بومی بلاکچین اتریوم است. به زبانی ساده‌تر، اتر رمزارزی است که در شبکه اتریوم اجرایی می‌شود. بااین‌حال، مردم در حال حاضر اغلب از این اصطلاحات به‌جای یکدیگر استفاده می‌کنند. برای مثال، صرافی‌هایی مانند صرافی ایرانی اکسبیتو به شما اجازه می‌دهند تا اتریوم بخرید. اتریوم به معنای توکن‌های اتر است. اتریوم و اتر باهم کار می‌کنند، اما یکسان نیستند. فرینگتون دراین‌باره توضیح می‌دهد: «اتریوم یک بلاکچین است و اتر ارز دیجیتال آن. می‌توانید اتر را به‌عنوان پول نقد یا سوخت شبکه اتریوم در نظر بگیرید.» برای خرید اتریوم و آگاهی از قیمت این کوین می‌توانید از صرافی اکسبیتو کمک بگیرید.

اتریوم ازنظر فنی یک آلت کوین است که درواقع به ارزهای دیجیتال به‌جز بیت کوین اطلاق می‌شود. اتر هم مانند بیت کوین توسط یک بلاکچین غیرمتمرکز پشتیبانی می‌شود که بلاکچین اتریوم نام دارد. توسعه‌دهندگانی که می‌خواهند برنامه‌ها یا «قراردادهای هوشمند» را در بلاکچین اتریوم ایجاد کنند، به توکن اتر برای پرداخت گره‌ها برای میزبانی آن نیاز دارند، درحالی‌که کاربران برنامه‌های مبتنی بر اتریوم ممکن است برای پرداخت خدمات در آن برنامه‌ها به اتر نیاز داشته باشند. کاربران همچنین می‌توانند خدماتی را خارج از شبکه اتریوم بفروشند و پرداخت با اتر را بپذیرند یا توکن‌های اتر را به‌صورت نقدی در یک صرافی بفروشند.

قراردادهای هوشمند چیست؟

قراردادهای هوشمند برنامه‌هایی هستند که روی ماشین مجازی اتریوم اجرا می‌شوند. ماشین مجازی اتریوم یک «کامپیوتر جهانی» غیرمتمرکز است که در آن قدرت محاسباتی توسط تمام گره‌های اتریوم ارائه می‌شود. هر گره‌ای که قدرت محاسباتی را ارائه می‌دهد برای آن منبع با توکن‌های اتر پاداش می‌گیرد. این قراردادها قراردادهای هوشمند نامیده می‌شوند، زیرا می‌توانید قراردادهایی بنویسید که در صورت برآورده شدن الزامات به‌طور خودکار اجرا شوند.

به‌عنوان‌مثال، تصور کنید که یک سرویس سرمایه‌گذاری جمعی شبیه به کیک‌استارتر (Kickstarter) بر روی اتریوم بسازید. کسی می‌تواند یک قرارداد هوشمند اتریوم تنظیم کند که پول را برای ارسال به شخص دیگری جمع کرده باشد. قرارداد هوشمند می‌تواند به این صورت نوشته شود که وقتی 100 هزار دلار ارز به استخر اضافه می‌شود، همه آن قراردادهای هوشمند برای گیرنده ارسال شود یا اگر آستانه 100 هزار دلار طی یک ماه برآورده نشده باشد، تمام ارز به دارندگان اصلی ارز بازگردانده شوند. البته، به‌جای دلار آمریکا از توکن‌های اتر استفاده می‌شود.

همه این‌ها طبق کد قرارداد هوشمند اتفاق می‌افتند، که به‌طور خودکار تراکنش‌ها را بدون نیاز به شخص ثالث قابل‌اعتماد برای نگه‌داشتن پول و امضای تراکنش انجام می‌دهند. به‌عنوان‌مثال، کیک‌استارتر (Kickstarter)، پنج درصد کارمزد بیشتر برای پردازش تراکنش دریافت می‌کند، که به معنای ۸ تا ۱۰هزار دلار کارمزد در یک پروژه ۱۰۰هزار دلاری سرمایه‌گذاری جمعی است. یک قرارداد هوشمند مستلزم پرداخت هزینه به شخص ثالثی مانند Kickstarter نیست.

قراردادهای هوشمند را می‌توان برای موارد مختلف مورداستفاده قرار داد. توسعه‌دهندگان می‌توانند قراردادهای هوشمندی ایجاد کنند که ویژگی‌هایی را برای سایر قراردادهای هوشمند فراهم می‌کند. قراردادهای هوشمند می‌توانند به‌سادگی به‌عنوان برنامه‌ای برای ذخیره اطلاعات در بلاکچین اتریوم استفاده شوند. برای اجرای واقعی کد قرارداد هوشمند، شخصی باید اتر کافی را به‌عنوان کارمزد تراکنش بفرستد. اتر کافی به منابع محاسباتی موردنیاز بستگی دارد. این اترها به گره‌های اتریوم برای مشارکت و ارائه قدرت محاسباتی آن‌ها پرداخت می‌شوند.

چرا بلاکچین و قراردادهای هوشمند جذاب هستند؟

بلاکچین بیت کوین فقط تاریخچه تراکنش‌های بیت کوین را ذخیره می‌کند. بلاکچین اتریوم توکن‌های اتر را در کیف پول افراد ذخیره می‌کند، اما آخرین وضعیت هر قرارداد هوشمند و همچنین کد هر قرارداد هوشمند را نیز ذخیره می‌کند. درواقع بلاکچین یک دفتر کل توزیع‌شده است که در چندین مکان ذخیره می‌شود، بنابراین این بدان معناست که داده‌های قرارداد هوشمند توسط گره‌های اتریوم ذخیره می‌شوند. اگر یک "قرارداد هوشمند" که به‌عنوان یک برنامه کاربردی نیز شناخته می‌شود روی بلاکچین ایجاد کنید، به‌صورت غیرمتمرکز ذخیره و اجرا می‌شود.

برای درک بهتر این موضوع برنامه‌هایی که امروزه استفاده می‌کنید را در نظر بگیرید. برنامه‌های ایمیل مانند جیمیل (Gmail)، برنامه‌های یادداشت‌برداری مانند مایکروسافت وان‌نُت (Microsoft OneNote) و هر چیز دیگری است که در آن از یک برنامه استفاده می‌کنید و داده‌های خود را در سرورهای یک شرکت ذخیره می‌کنید. اگر شرکتی که داده‌های شما را ذخیره می‌کند حساب‌های شما را مسدود کند، برنامه را غیرفعال کند یا از کار بیفتد، تمام اطلاعاتی را که در آن برنامه داشتید از دست خواهید داد، مگر اینکه یک نسخه پشتیبان آفلاین از آن داشته باشید.

اگر از یک اپلیکیشن ساخته‌شده بر روی اتریوم استفاده می‌کردید، هم کد سازنده برنامه (کد قرارداد هوشمند) و هم داده‌های شخصی (وضعیت قرارداد هوشمند) روی بلاکچین ذخیره می‌شدند. هر زمان که از یک برنامه استفاده می‌کردید و داده‌های خود را تغییر می‌دادید، تمام گره‌های اتریوم وضعیت قرارداد هوشمند را به‌روز می‌کردند. این بدان معنی است که هیچ دلیلی برای عدم امکان دسترسی شما به داده‌هایتان وجود ندارد. با بلاکچین از داده‌های شما و خود کد برنامه در سراسر جهان پشتیبان گیری می‌شود. داده‌های شما توسط بلاکچین رمزگذاری می‌شوند تا هیچ‌کس دیگری نتواند آن‌ها را بخواند.

مثال‌هایی از قرارداد هوشمند

یکی از شناخته‌شده‌ترین اپلیکیشن‌هایی که با استفاده از قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم ساخته شده است، کریپتو کیتیز (CryptoKitties) نام دارد که خود را به‌عنوان «یکی از اولین بازی‌های جهان که بر اساس فناوری بلاکچین ساخته شده» معرفی می‌کند. در اصل، کریپتو کیتیز شکلی از یک کلکسیون دیجیتالی است که در بلاکچین اتریوم ذخیره شده است. کریپتو کیتیز نمایش خوبی از توانایی ذخیره و تبادل اقلام دیجیتال قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم ارز دیجیتال ارائه می‌دهد.

کریپتو کیتی‌های جدید از طریق «پرورش» تولید می‌شوند. پرورش شامل انتخاب دو کریپتو کیتیز پایه و مصرف توکن‌های اتر برای اجرای یک قرارداد هوشمند است. این قراردادها از دو گربه انتخاب‌شده برای تولید یک کریپتو کیتی جدید استفاده می‌کنند. این کیتی‌ها و جزئیات فرآیند پرورش در دفتر کل بلاکچین اتریوم ذخیره می‌شوند. شما می‌توانید مالک کریپتو کیتی‌هایی باشید که در دفتر کل بلاکچین اتریوم ذخیره می‌شوند. می‌توانید آن‌ها را به افراد دیگر بفروشید یا معامله کنید و یا آن‌ها را بخرید.

این با استفاده از یک برنامه گوشی هوشمند که به شما امکان خرید، تجارت و پرورش گربه را می‌دهد متفاوت است. آن‌ها معمولاً در سرورهای خود برنامه ذخیره می‌شوند و اگر شرکت برنامه را تعطیل کند یا حساب شما را مسدود کند، ممکن است حیوانات خانگی دیجیتالی ارزشمند خود را از دست بدهید، اما چون کریپتو کیتیز روی بلاکچین ذخیره می‌شوند، این اتفاق نمی‌افتد. هیچ‌کس نمی‌تواند بچه‌گربه‌هایتان را از شما بگیرد. در دسامبر 2017 مردم بیش از 12 میلیون دلار اتر را برای کریپتو کیتیز خرج کردند. گران‌ترین کریپتو کیتی با قیمتی حدود 120 هزار دلار فروخته شد.

قراردادهای هوشمند چگونه کار می‌کنند؟

پیشنهاد قراردادهای هوشمند برای اولین بار در سال 1994 توسط نیک سابو ارائه شد. سابو دانشمند آمریکایی علوم کامپیوتر است که ارز مجازی «بیت گلد» را نیز در سال 1998 اختراع کرد. سابو قراردادهای هوشمند را به‌عنوان پروتکل‌های تراکنش کامپیوتری تعریف کرد که شرایط یک قرارداد را اجرا می‌کنند. او می‌خواست عملکرد روش‌های تراکنش الکترونیکی مانند POS را به قلمرو دیجیتال گسترش دهد.

نیک سابو در مقاله خود به مزیت‌های اجرای قراردادی دارایی‌های مصنوعی مانند مشتقات و اوراق قرضه اشاره کرد. سابو در مقاله‌اش نوشت: «این اوراق بهادار جدید با ترکیب اوراق بهادار (مانند اوراق قرضه) و مشتقات (اختیارات و قراردادهای آتی) به روش‌های مختلف شکل می‌گیرند.» به عقیده سابو، معاملات بسیار پیچیده برای پرداخت‌ها اکنون می‌توانند در قراردادهای استاندارد ساخته شده و با هزینه‌های مبادله کم انجام شوند.

چرا قراردادهای هوشمند اتریوم؟

بیت کوین اولین ارز دیجیتالی بود که از قراردادهای هوشمند اولیه پشتیبانی کرد، اگرچه این قراردادها در مقایسه با اتریوم بسیار محدود هستند. هر تراکنش یک قرارداد هوشمند است، زیرا شبکه تنها در صورت رعایت شرایط خاصی تراکنش‌ها را تأیید می‌کند. کاربر یک امضای دیجیتالی ارائه می‌دهد که ثابت می‌کند واقعاً مالک یک ارز دیجیتال است. فقط صاحب یک کلید خصوصی بیت کوین می‌تواند چنین امضای دیجیتالی تولید کند.

در مقابل، اتریوم جایگزین زبان محدودتر بیت کوین می‌شود و زبانی را جایگزین آن می‌کند که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد از بلاکچین برای پردازش بیشتر تراکنش‌های ارزهای دیجیتال استفاده کنند. این زبان «Turing-complete» است، به این معنی که از مجموعه گسترده‌تری از دستورالعمل‌های محاسباتی پشتیبانی می‌کند. برنامه نویسان می‌توانند بدون محدودیت هر قرارداد هوشمندی را که فکر می‌کنند بنویسند.

درحالی‌که این قراردادها مزیت‌های آشکاری دارند، چون قراردادهای هوشمند جدید کمتر مورد آزمایش قرار می‌گیرند، احتمال آسیب‌پذیری بالاتری وجود دارد. اتریوم تاکنون میلیون‌ها دلار ضرر ناشی از آسیب‌پذیری‌های مورداستفاده در قراردادهای هوشمند را تجربه کرده است.

سوالات متداول

قرارداد هوشمند چگونه تنظیم می‌شود؟

یک توسعه‌دهنده می‌تواند با نوشتن یک صفحه کد، یک قرارداد هوشمند ایجاد کند. البته باید قوانین را رعایت کند.

چگونه از قرارداد هوشمند استفاده کنیم؟

هرکسی می‌تواند از قراردادهای هوشمند استفاده کند، البته باید توکن بومی اتریوم یعنی ETH را در اختیار داشته باشد. اتر (ETH) را می‌توانید از صرافی‌های ارز دیجیتال معتبر مانند صرافی اکسبیتو خریداری کنید.

قراردادهای هوشمند چگونه می‌توانند باهم کار کنند؟

قراردادهای هوشمند قرار نیست به‌صورت مجزا مورداستفاده قرار گیرند. برخی از قراردادهای هوشمند برای کمک به سایر قراردادهای هوشمند ساخته شده‌اند.

قراردادهای هوشمند برای چه مواردی استفاده می‌شوند؟

برخی از روش‌های رایج استفاده از قراردادهای هوشمند عبارت‌اند از حساب‌های چند امضایی و کدگذاری قراردادهای مالی.

1- حساب‌های چند امضایی: وجوه را تنها زمانی می‌توان خرج کرد که درصد بیشتر مردم موافق باشند.

2- کدگذاری قراردادهای مالی: قراردادهای بین کاربران را مدیریت می‌کنند. مثلاً اگر یک نفر از یک شرکت بیمه خرید کند، قوانین مربوط به زمان بازخرید بیمه را می‌توان در یک قرارداد هوشمند برنامه‌ریزی کرد.

ویژگی های قراردادهای هوشمند چیست؟

استفاده از قراردادها در معاملات، سرمایه گذاری ها و اکثر فعالیت های اجتماعی و شخصی از گذشته ها کاربرد داشته که نیازمند اعتماد متقابل بود و امروزه اهتماد لازم بین طرفین وجود نداره. بنابراین با ورود بلاک چین و ایجاد اولین ارز دیجیتال جهان (بیت کوین) روش ارسال و دریافت پول، اسناد و مدارک دچار تغییراتی شد و واسطه هایی مثل بانک ها تاریخ انقضای نزدیکی دارن. جایگزین این سیستم های قدیمی فناوری جدیدی به نام قراداد هوشمند یا اسمارت کانترکت هست که توجهات زیادی رو به خودش جلب کرده. قراردادهای هوشمند یک پروتکل کامپیوتری برای ایجاد قراردادهای هوشمند قرارداد هستن.
قراردادهای هوشمند امکان ایجاد تراکنش های معتبر و قابل اعتماد بدون نیاز به واسط رو هم فراهم می کنن که قابل پیگیری و غیر قابل برگشت هستن. هدف از ارائه مقاله ویژگی های قراردادهای هوشمند چیست؟ ارائه مقدمه ای از قراردادهای هوشند و بیان ویژگی های اسمارت کانترکت ها هست. برای کسب اطلاعات کاربردی و آشنایی با ویژگی های قراردادهای هوشمند در ادامه همراه ما باشین.

قرارداد هوشمند چیست؟

در پاسخ به سوال قرارداد هوشمند چیست؟ می تونیم این جواب رو بدیم که قرارداد هوشمند (Smart contract) یک قرارداد خود اجرا و خودکار هست که شرایط توافق بین خریدار و فروشنده مستقیما در خطوط کد نوشته میشه. کد و توافق نامه های موجود در اون در سراسر یک شبکه زنجیره بلوکی توزیع شده و بصورت غیرمتمرکز وجود داره. این کد اجرا رو کنترل می‌کنه و تراکنش‌ها قابل ردیابی و برگشت‌ناپذیر هستن.
قراردادهای هوشمند اجازه میدن تا معاملات و توافق‌نامه‌های قابل اعتماد بین طرف‌های ناهمگون و ناشناس بدون نیاز به مرجع مرکزی، سیستم قانونی یا مکانیزم اجرایی خارجی انجام بشه. در حالی که فناوری بلاک چین اساسا به عنوان پایه ای برای بیت کوین در نظر گرفته شده ، اما بسیار فراتر از زیربنای ارز مجازی تکامل یافته. قراردادهای هوشمند خطوط کد خوداجرایی هستن که شرایط توافق بین خریدار و فروشنده به طور خودکار از طریق شبکه رایانه ای تأیید و اجرا میشه.
نیک سابو، دانشمند رایانه آمریکایی که در سال 1998 ارز مجازی به نام «بیت طلا» رو اختراع کرد، قراردادهای هوشمند رو به عنوان پروتکل‌های تراکنش رایانه‌ای که شرایط یک قرارداد رو اجرا می‌کنن، تعریف کرد. قراردادهای هوشمند مستقر در بلاک چین، تراکنش ها رو قابل ردیابی، شفاف و غیرقابل برگشت می کنه.

تفاوت قرارداد هوشمند با قرارداد معمولی:

قراردادهای هوشمند که کاربردهای زیادی در زندگی روزمره دارن و باهاشون برخورد دارین بین چند نفر به دلیل خرید و فروش و معاملات منعثقد میشن اما قراردادهای هوشمند متنوع تر هستن. در اسمارت کانترکت ها از فناوری بلاک چین استفاده میشه که نقش مهمی در حرف واسطه ها داره.
در قراردادهای هوشمند، کانترکت ها بصورت کد تعریف میشن که روی بلاک چین فعال هستن تا قراردادها بدون وجود شخص ثالث اجرا و مدیریت بشن. پروژه های قراردادهای هوشمند غیرقابل تغییر و لغو هستن، بطوریکه برنامه نویسان قرارداد هم نمی تونن کد های تعریف شده رو تغییر بدن.

قراردادهای هوشمند چگونه کار می کنن؟

همونطور که در پارت قبلی مقاله ویژگی های قراردادهای هوشمند چیست؟ بیان کردیم قراردادهای هوشمند اولین بار در سال 1994 توسط نیک سابو، دانشمند کامپیوتر آمریکایی که یک ارز مجازی به نام «بیت طلا» رو در سال 1998 اختراع کرد، کاملا 10 سال قبل از اختراع بیت کوین، پیشنهاد شد. در واقع، اغلب شایعه میشه که سابو ساتوشی ناکاموتوی واقعی، مخترع ناشناس بیت کوین هست، که او اون رو رد کرده.
نیک سابو قراردادهای هوشمند رو به‌عنوان پروتکل‌های تراکنش رایانه‌ای تعریف کرد که شرایط یک قرارداد رو اجرا می‌کنن. وی می‌خواست عملکرد روش‌های تراکنش الکترونیکی مانند 2POS (نقطه فروش) رو به حوزه دیجیتال گسترش بده. نیک سابو در مقاله خودش همچنین اجرای قراردادی رو برای دارایی های مصنوعی مانند مشتقات و اوراق قرضه پیشنهاد کرد. سابو نوشت: "این اوراق بهادار جدید با ترکیب اوراق بهادار (مانند اوراق قرضه) و مشتقات (اختیارات و قراردادهای آتی) به روش‌های مختلف شکل می‌گیرن. ساختارهای مدت دار بسیار پیچیده‌ای برای پرداخت‌ها امروزه می‌تونن در قراردادهای استاندارد ساخته شده و با هزینه‌های مبادله کم معامله بشن.

ویژگی های قراردادهای هوشمند (اسمارت کانترکت):

در این پارت از مقاله ویژگی های قراردادهای هوشمند چیست؟ به بررسی موضوع اصلی مقاله یعنی ویژگی های قرادادهای هوشمند می پردازیم.
قراردادهای هوشمند مزایای متعددی رو ارائه میدن، به عنوان مثال، اونها می تونن عملکرد را در زمان واقعی ردیابی کنن و در نتیجه باعث صرفه جویی در هزینه ها میشن. همچنین، انطباق و کنترل می تونه در پرواز اتفاق بیفته. برای به دست آوردن اطلاعات خارجی، یک قرارداد هوشمند از کمک اوراکل های اطلاعاتی استفاده می کنه که اون رو با داده های خارجی تغذیه می کنه. برای آشنایی بیشتر با ویژگی های اسمارت کانترکت ها در ادامه همراه ما باشین که به معرفی و بررسی هریک به صورت جداگانه می پردازیم.

شفافیت:

قراردادهای هوشمند اجازه میدن تا شرایط و ضوابط این قراردادها به طور کامل برای همه طرف های مربوطه قابل دسترسی و قابل مشاهده باشن. پس از ایجاد توافق، هیچ راهی برای مناقشه وجود نداره. هنگام اجرا در شبکه‌های عمومی، هر کسی می‌تونه ببینه قرارداد هوشمند چیه و برای چی استفاده میشه؟

امنیت:

قراردادهای هوشمند از بالاترین سطح رمزگذاری داده ای که در حال حاضر در دسترس هست، استفاده می کنن، همون چیزی که توسط ارزهای دیجیتال استفاده میشه. با انجام این کار، سطح حفاظت اونها در بین بهترین و امن ترین ها در شبکه جهانی وب قرار می گیره. به عبارت دیگه رمزنگاری برای ایمن کردن قراردادها و جلوگیری از تغییر سوابق توسط افراد استفاده میشه. در حالی که این فناوری در اکثر موارد بسیار امن هست، موارد متعددی وجود داشته که اسمارت کانترکت هک شده و وجوه واریز شده برداشته شده.

اجرای تقریباً هم‌زمان:

اگرچه توان عملیاتی به ازدحام شبکه‌های زیربنایی وابسته هست، اما قراردادهای هوشمند معمولاً تقریباً به‌طور همزمان برای همه طرف‌ها، در رایانه‌های شرکت‌کننده، پس از برآورده شدن معیارهای لازم، انجام می‌شه.

مستقل و غیرمتمرکز:

اسمارت کانترکت ها به‌طور خودکار کار می‌کنن، بنابراین لازم نیست منتظر باشین تا کسی دکمه‌ای رو فشار بده تا عملیات انجام بشن. علاوه بر این، پس از استقرار، اونها رو نمی توان تغییر داد یا توسط هیچ حزب متمرکزی (مانند بانک ها، کارگزاران یا حتی شبکه) کنترل کرد.

یکی از الزامات اصلی قراردادهای هوشمند، نیاز به ثبت کلیه شرایط و ضوابط با جزئیات دقیق هست. ثبت شرایط و ضوابط، عنصر ضروری هست زیرا حذف می تونه منجر به خطاهای تراکنش بشه. بنابراین، قراردادهای خودکار سعی می کنن از دام هایی که با پر کردن دستی انبوهی از فرم ها مرتبط هستن، اجتناب کنن.

قراردادهای هوشمند در اینترنت زندگی می کنن و با کد نرم افزار اجرا میشن. در نتیجه اونها می تونن تراکنش ها رو بسیار سریع انجام بدن. این سرعت در مقایسه با فرآیندهای تجاری سنتی می تونه ساعت های زیادی رو ذخیره کنه.

کارایی:

این محصول جانبی دقت و سرعت هست. نکته مهم این هست که کارایی بالاتر منجر به تراکنش‌های ارزش‌زای بیشتری میشه که در واحد زمان پردازش میشن.

اعتماد شفاف:

هنگام تنظیم قراردادهای هوشمند، نیاز به جزئیات دقیق همه چیز وجود داره. این بدان معنا هست که جایی برای سوء تفاهم یا تفسیر نادرست وجود نداره، بنابراین، اونها می تونن کارایی رو که به دلیل شکاف های ارتباطی از بین رفته، کاهش بدن.

ذخیره سازی و پشتیبان گیری:

قراردادهای هوشمند برای ثبت جزئیات حیاتی هر تراکنش استفاده میشن. بنابراین، هر جا که از جزئیات یک فرد در قرارداد استفاده بشه، به طور دائم برای مراجعات بعدی ذخیره میشه. بنابراین، در صورت از دست دادن داده ها، این ویژگی ها به راحتی قابل بازیابی هستن.

نتایج تضمین شده:

این یکی دیگه از ویژگی های جذاب قراردادهای خودکار هست. اونها این پتانسیل رو دارن که نیاز به دعوا و مراجعه به دادگاه رو به میزان قابل توجهی کاهش بدن یا حتی از بین ببرن. با بکارگیری قراردادهای خوداجرایی، این طرفین خودشون رو متعهد می‌سازن که طبق قوانین کد اساسی عمل کنن.

نتیجه و جمع بندی:

تلاش کردیم در مقاله ویژگی های اسمارت کانترکت ها چیست؟ به معرفی کامل قراردادهای هوشمند و البته ویژگی های اسمارت کانترکت ها بپردازیم تا اطلاعات کاربردی در اختیارتون قرار بدیم. همون طور که در پارت های قبلی بیان کردیم، قراردادهای هوشمند خطوط کد خوداجرایی هستن که شرایط توافق بین خریدار و فروشنده به طور خودکار از طریق شبکه رایانه ای تأیید و اجرا میشه.
نیک سابو، دانشمند رایانه آمریکایی که در سال 1998 ارز مجازی به نام «بیت طلا» رو اختراع کرد، قراردادهای هوشمند رو به عنوان پروتکل‌های تراکنش رایانه‌ای که شرایط یک قرارداد رو اجرا می‌کنن، تعریف کرد. قراردادهای هوشمند مستقر در بلاک چین، تراکنش ها رو قابل ردیابی، شفاف و غیرقابل برگشت می کنن. اسمارت کانترکت ها ویژگی خاصی دارن که می تونیم به دقت، امنیت، مستقل و غیرمتمرکز بودن، شفاف، ذخیره سازی و پشتیبان گیری و. اشاره کرد.

کاربردهای قراردادهای هوشمند چیست؟

کاربردهای قراردادهای هوشمند چیست؟ قراردادهای هوشمند نتیجه تکامل بلاک چین هستن که با هدف عقد قرارداد ایجاد شدن که بصورت شفاف هستن و هیچ شخص ثالثی در انعقاد کردن اونها نقشی نداره. از اونجایی که این روزها قراردادهای هوشمند معروفیت زیادی در جوامع پیدا کردن در مقاله کاربردهای قراردادهای هوشمند چیست؟ به معرفی مختصر اسمارت کانترکت ها می پردازیم و مهم ترین کاربرد های اسمارت کانترکت ها رو معرفی کنیم.

قرارداد هوشمند چیست؟

قرارداد هوشمند یک پروتکل با اجرای خودکار هست که تحت شرایط و ضوابط خاص اداره میشه و بندهای قرارداد رو از طریق بلاکچین ذخیره و اجرا می‌کنه. یک قرارداد هوشمند، مانند هر قراردادی، شرایط یک توافق رو در معاملات و خرید و فروش ها و. تعیین می کنه. اما برخلاف قراردادهای سنتی، شرایط قرارداد هوشمند به صورت کد در حال اجرا بر روی یک بلاک چین مانند اتریوم اجرا میشن.

قراردادهای هوشمند به توسعه دهندگان این امکان رو میدن که برنامه هایی بسازن که از امنیت، قابلیت اطمینان و دسترسی بلاک چین بهره مندن و در عین حال عملکرد پیچیده همتا به همتا رو ارائه میدن. قراردادهای هوشمند شرایط یک توافق قراردادهای هوشمند یا معامله رو مشخص می کنن. قراردادهای هوشمند ایده اصلی پشت بیتکوین رو گسترش میدن. در واقع قراردادهای هوشمند امکان انجام معاملات قابل اعتماد بدون تعامل اشخاص ثالث رو فراهم می‌کنن. این یک روش غیرمتمرکز هست. قراردادهای هوشمند بر اساس قوانینی که برنامه ریزی شده، در صورت تحقق شرایط و ضوابط از پیش تعیین شده، به طور خودکار اجرا میشن.

کاربردهای قراردادهای هوشمند:

در این پارت به بررسی موضوع اصلی مقاله و معرفی کاربردهای اسمارت قراردادهای هوشمند کانترکت ها می پردازیم.

ثبت بهتر سوابق:

یکی از کاربردهای اسمارت کانرکت ها، سوابق هست. تقریبا هر صنعتی در جهان می‌تونه از قراردادهای هوشمند برای کمک به بهبود سرعت و امنیت ثبت سوابقش استفاده کنه. یکی از صنایع خاص که می‌تونه سود خیلی زیادی داشته باشه، صنعت مراقبت‌های بهداشتی هست. در حال حاضر، سیستم های کامپیوتری مراقبت های بهداشتی جهان صدها میلیون پرونده پزشکی بیمار رو در خودش جا داده.

علیرغم این واقعیت که این سازمان‌های مراقبت‌های بهداشتی مبالغ هنگفتی رو برای امنیت سرمایه‌گذاری کردن، روش‌های دسترسی و ذخیره‌سازی کنونی بسیار بیشتر از مشابه‌های مبتنی بر بلاک چین در برابر حملات سایبری آسیب‌پذیر هستن. فناوری بلاک چین می‌تونه به کل پایگاه‌های داده سوابق سلامت شخصی اجازه رمزگذاری و نگهداری امن رو بده. برخی از موارد استفاده از قراردادهای هوشمند شامل استفاده از اونها در صدور نسخه، ذخیره رسید، مدیریت عمومی سهام، ذخیره نتایج آزمایش و. هست.

امور مالی تجارت:

یکی از کاربردهای قرارداد هوشمند، امور مالی تجارت هست. تجارت مالی از معرفی قراردادهای هوشمند سود فراوانی خواهد برد Santander Innoventures گفته بود که معتقده فناوری بلاک چین تا سال 2022 به بیش از 20 میلیارد دلار پس انداز در سال منجر بشه. مقدار زیادی از این صرفه‌جویی‌ها از طریق قراردادهای هوشمندی که گردش کار تأیید رو خودکار می‌کنن و محاسبات رو پاک‌سازی می‌کنن که در حال حاضر فوق‌العاده کار بر هستن، حاصل میشه. این اتوماسیون نه تنها به کاهش ساعات کار کمک می کنه، بلکه خطاها و زمان لازم برای انجام این محاسبات رو هم به طور چشمگیری کاهش میده.

مالکیت دارایی:

یکی دیگه از کاربردهای قرارداد هوشمند، بازار املاک هست. بهتره بدونین قراردادهای هوشمند در بازار املاک دو کاربرد بزرگ دارن. می‌توان از اونها برای ثبت مالکیت دارایی استفاده کرد. از اونجایی که استفاده از قراردادهای هوشمند سریعتر و مقرون به صرفه تر هست، این موضوع قراردادهای هوشمند رو جایگزین خیلی خوبی برای سیستم های موجود میکنه.

همچنین به این معنی هست که می توان از اسمارت کانترکت ها برای ثبت مالکیت انواع اموال از ساختمان، زمین گرفته تا تلفن و ساعت استفاده کرد. در بازار مسکن، قراردادهای هوشمند می تونن نیاز به خدمات قیمتی مثل خدمات ارائه شده توسط وکلا و. مسکن رو برطرف کنن. این فناوری جدید همچنین به این معنی هست که برای اولین بار، فروشندگان این توانایی رو دارن که معامله رو به طور کامل انجام بدن.

وام مسکن:

یکی دیگه از کاربردهای قرارداد هوشمند، وام مسکن هست. بازار املاک همچنین از معاملات وام سود می‌بره که به خریداران امکان لاگ این سریع تر به ملک رو میده. وام مسکن قرارداد هوشمند به هر دو طرف اجازه میده تا قبل از پردازش پرداخت، به صورت دیجیتالی با فروش موافقت کنن. پس از انجام این کار، قرارداد جزئیات مالکیت ملک رو آپدیت می کنه تا تغییر مالکیت رو منعکس کنه. از اونجایی که این فرآیند به مجوز کلید کد کامپیوتری منحصر به فرد از طرف مالک اصلی نیاز داره، کل فرآیند رو ایمن تر می کنه و موارد تقلب رو کاهش میده.

یکی از کاربردهای قرارداد هوشمند، بیمه هست. صنعت بیمه سالانه ده ها میلیون دلار برای رسیدگی به خسارت هزینه میکنه، بلکه در واقع میلیون ها دلار رو هم به دلیل ادعاهای تقلبی از دست میده. جدا از حمایت از بیمه نامه اولیه، قراردادهای هوشمند به جهات مختلف به بهبود روند رسیدگی به خسارت کمک میکنن.

اونها می‌تونن بررسی‌های خطا رو مجاز کنن و مبالغ پرداخت رو بر اساس مجموعه‌ای از معیارها تعیین کنن که نوع سیاستی رو که فرد یا سازمان در نظر گرفته، در نظر میگیره.

فناوری قراردادهای هوشمند باعث کاهش زمان پردازش، کاهش هزینه ها و کاهش چشمگیر خطاها به عنوان مزایای اصلی اون میشه. در بلندمدت، قراردادهای هوشمند رو می‌توان همراه با وسایل نقلیه دارای اینترنت اشیاء استفاده کرد تا امکان بیمه‌نامه‌های پرداختی و فعال‌سازی فوری مطالبات پس از تصادف فراهم بشه. اطلاعاتی مانند گواهینامه‌های رانندگی، سوابق رانندگی، گزارش‌های تصادفات و جزئیات خط‌مشی می‌تونن فورا پردازش بشن تا پرداخت‌های سریع که به نفع هر دو طرف باشه، آسون بشه.

تحقیقات پزشکی:

یکی دیگه از کاربردهای قراردادهای هوشمند، تحقیقات پزشکی هست. صنعت تحقیقات پزشکی از مزایای مشابهی مثل صنعت مراقبت های بهداشتی بهره میبره. اول از همه، داده‌های بسیار حساس مانند سوابق بیمار رو می‌توان پس از رمزگذاری ایمن از طریق فناوری بلاک چین، بین مراکز تحقیقاتی منتقل کرد.

از اونجایی که بسیاری از بیماران شرکت کننده در تحقیقات پزشکی دارای شرایط پزشکی حساسی هستن که اغلب مایلند خصوصی بمونن، ایمن نگه داشتن این سوابق ضروری هست.
شرکت های تحقیقاتی پزشکی حجم عظیمی از داده ها رو در اختیار دارن که شامل نتایج آزمایش ها و فرمول های دارویی جدید هست که برای ایمن نگه داشتن تون ها نیاز دارن. در صورتی که به هر دلیلی نیاز به افشای هر یک از این اطلاعات به شخص ثالث داشته باشن، می‌تونن از طریق استفاده از قراردادهای هوشمند ایمن بشن. تنها یک نمونه قرارداد هوشمند بلاک چین وجود داره که می تونه به طور گسترده به صنعت تحقیقات پزشکی کمک کنه.

رای دادن:

یکی دیگه از کاربردهای اسمارت کانترکت ها، رای دادن هست. اتهامات تقلب در انتخابات رخ میده. علیرغم استفاده از سیستم‌های رایانه‌ای که در برخی موارد میلیون‌ها دلار هزینه داره، کلاهبرداران راه‌های تخیلی فزاینده‌ای برای دستکاری اونها پیدا می‌کنن. قراردادهای هوشمند یک راه حل ساده و مقرون به صرفه برای این مشکل هستن.

می توان از اونها برای تایید هویت یک رای دهنده و ثبت رای اونها استفاده کرد. این اطلاعات می تونه پس از پایان تمام رای گیری برای شروع یک اقدام مورد استفاده قرار بگیره. از اونجایی که بلوک‌های درون یک بلاک چین پس از ثبت تغییر نمی‌کنن، دستکاری این رکورد ممکن نخواهد بود.

تراکنش های همتا به همتا:

قراردادهای هوشمند رو می توان برای طیف وسیعی از معاملات همتا به همتا استفاده کرد. این استدلال همون چیزیه که منجر به ایجاد پروژه اتریوم و سایر شرکت‌هایی مثل این شده. کاربران در هر شکل و اندازه میتونن از این پلتفرم ها برای ایجاد و توافق بر سر قراردادهای هوشمند استفاده کنن.این قراردادها تا زمانی که مجموعه ای از شرایط توافق شده برآورده بشن، فعال هستن.

هنگامی که قرارداد هوشمند از برآورده شدن همه شرایط مطمئن شد، اجازه میده تا بخش باقی مونده از توافق محقق بشه. تا الان قراردادهای هوشمند برای همه چیز از راه اندازی ICO تا فروش کالا در اینترنت استفاده شده. شرکت ها همچنین از قراردادهای هوشمند برای ایمن سازی خدمات تیم های توسعه و سایر شرکت های برون سپاری استفاده می کنن. امکانات قراردادهای هوشمند نظیر به همتا به معنای واقعی کلمه بی پایان هست. از نظر تئوری، اونها می تونن جایگزین بسیاری از نقش های موجود بشن که در حال حاضر توسط ارز انجام میشه.

توسعه محصول:

یکی دیگه از کاربردهای قراردادهای هوشمند، توسعه محصول هست. نگهداری دفتر کل در مورد مراحل توسعه یک محصول کاربرد دیگه ای از قراردادهای هوشمند هست. با توسعه پروژه مورد توافق، مراحل و هر گونه اطلاعات مرتبط دیگه رو می توان در قرارداد هوشمند ثبت کرد. اگه طرفین با مواردی مثل تقسیم پرداخت ها موافقت کرده باشن، با رسیدن به این نقاط عطف، قرارداد آزادسازی اونها رو شروع میکنه. بخش بزرگی از جذابیت قراردادهای هوشمند، توانایی اونها برای ایمن نگه داشتن اطلاعات و اثبات منشأ اون هست.

انبارداری:

یکی دیگه از کاربردهای اسمارت کانترکت ها، انبارداری هست. مدیریت زنجیره تامین یکی دیگه از حوزه های کسب و کار هست که می تونه از قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاک چین بهره مند بشه.

دستگاه‌های اینترنت اشیا می‌تونن در سراسر زنجیره تامین برای ثبت هر مرحله از محصول استفاده بشن. زنجیره‌های تامین قراردادهای هوشمند از نظر تئوری می‌تونن سرقت داخلی رو از بین ببرن، زیرا مدیرها می تونن محصول گمشده رو به زمان و مکان دقیقی که گم شده، ردیابی کنن.

در زنجیره‌های تامین بزرگ مانند اونهایی که در انبارهای بزرگ یافت میشن، این قراردادهای هوشمند مدیران رو قادر می کنن تا سطوح موجودی موجود در زمان واقعی و زمان لازم برای حرکت محصولات در زنجیره تامین رو ببینن.

مدیرها می تونن از این داده ها برای تنظیم سطوح موجودی و توسعه شیوه های کاری جدید برای بهبود زمان تحویل استفاده کنن. برای زنجیره‌های تامین که در چندین مکان یا شرکت مختلف فعالیت می‌کنن، یک قرارداد هوشمند خودکار می‌تونه همه موارد فوق رو انجام بده و حتی سفارش‌های مجدد و پرداخت خودکار رو برای سفارش‌های دریافت‌شده آغاز کنه.

چنین اطلاعاتی که در این قراردادها وجود داره همچنین می‌تونه برای تعیین دوره‌های پرمشغله آینده و حتی محصولاتی که در زمان‌های مختلف سال ذخیره میشن، استفاده بشه.

نتیجه و جمع بندی:

تلاش کردیم در مقاله کاربردهای قراردادهای هوشمند چیست؟ با توجه به ویژگیهای قرارداد هوشمند به معرفی مهمترین کاربردهای اسمارت کانترکت ها بپردازیم. همونطور که گفتیم، قراردادهای هوشمند کاربردهای زیادی دارن و به همین دلیل مورد استقبال توسعه دهنده های نرم افزار و کاربران حوزه ارزهای دیجیتال قرار گرفتن.

قرارداد هوشمند قراردادهای هوشمند چیست؛ چه مزایا و معایبی دارد؟

در سال ۱۹۹۶ یک کارشناس علوم کامپیوتر و رمزنگاری به نام نیک سزابو (Nick Szabo)،‌ ایده اولیه قرارداد هوشمند را مطرح کرد. سزابو پس از چندین سال فعالیت بر روی این ایده، نسخه‌های مختلفی از آن را منتشر کرد. اما این قراردادها در آن سال‌‌ها چندان مورد توجه قرار نگرفت. در سال ۲۰۰۹ با معرفی بیت کوین و شبکه بلاکچین، فضای مناسبی برای ارائه و معرفی قرارداد هوشمند ایجاد شد. امروزه این قراردادها کم‌وبیش به معاملات تجاری و اقتصادی راه پیدا کردند و افراد بسیار در جهان با آن‌ها آشنا هستند. این قراردادها مانند برنامه‌های کامپیوتری کدنویسی و در بستر بلاکچین، با توجه به الگوریتم‌های این شبکه اجرا می‌شوند.

در ادامه این مقاله به بررسی قرارداد هوشمند به همراه مزایا و معایب استفاده از آنها می‌پردازیم.

مفهوم قرارداد هوشمند چیست

برای تعریف این مفهوم، صحبت خود را با یک مثال شروع می‌کنیم. حتماً تا به حال در سطح شهر دستگاه‌های خودکار فروش آب‌میوه را دیده‌اید. در این دستگاه خبری از فروشنده به‌عنوان واسطه‌ی بین کارخانه و خریدار نیست. شما محصول موردنظر خود را انتخاب می‌کنید، پول را وارد یک دستگاه تمام اتوماتیک می‌کنید و دستگاه با توجه به برنامه‌ای که برای آن مشخص شده، محصول را در اختیار شما قرار می‌دهد. قرارداد هوشمند نیز تقریباً به این شکل کار می‌کند. در این قراردادها خریدار بدون نیاز به واسطه مبلغی که برای معامله نیاز است وارد حساب بلاکچین خود می‌کند؛ سپس این مبلغ با توجه به مفاد قرارداد به حساب طرف دیگر معامله واریز می‌شود.

حال بهتر است کمی تخصصی‌تر به بررسی این قراردادهای دیجیتالی بپردازیم. قرارداد هوشمند (Smart contract) پروتکلی است که مانند اپلیکشن‌ها توسط برنامه‌نویسان، کدنویسی شده و در صورت اجرای درست و دقیق تمام مفاد آن، به اجرا در می‌آید. شرایط انجام این قراردادها قبل از اجرا به‌طور کامل و دقیق کدنویسی و سپس قراردادهای هوشمند بر بستر فناوری بلاکچین که یک دفتر کل توزیع شده‌ و غیرمتمرکز است اجرا می‌شوند. حتما می‌دانید اطلاعات در بلاکچین بین تمام اعضای آن توزیع می‌شود و پس از انتشار در شبکه غیرقابل تغییر است. بنابراین قرارداد هوشمند پس از انتشار، تحت هیچ شرایطی قابل تغییر نیست. همچنین هیچ‌کس نمی‌تواند قرارداد هوشمند را پس از اجرا و قبل از موعد انقضا، متوقف کند.

تفاوت قرارداد هوشمند با قرارداد سنتی

در قراردادهای سنتی که در حال حاضر در جهان رایج هستند، همیشه یک واسطه برای تنظیم قرارداد نیاز است. این واسطه یا شخص سوم برای تنظیم قرارداد مبلغی را نیز به عنوان کمیسیون دریافت می‌کند. قراردادهای سنتی امکان تغییر یا حذف دارند. هر یک از طرفین معامله می‌تواند به زبانی ساده زیر قولش بزند و همچنین امکان تقلب در این قراردادها همیشه وجود دارد.

اما قراردادهای هوشمند نیاز به واسطه ندارند و مانند سایر تراکنش‌های ارز دیجیتال که در بستر بلاکچین انجام می‌شوند، به صورت همتا به همتا (P2P) میان طرفین معامله انجام می‌گیرد. همچنین غیر قابل تغییر بودن مفاد و شرایط قرارداد پس از تنظیم و انتشار آن، عملاً امکان فسخ یک طرفه و تقلب را از بین برده است.

اجزای قرارداد هوشمند چیست

هر قرارداد هوشمند از پنج رکن اساسی تشکیل شده که عبارتند از:

۱. امضا کنندگان: هر یک از طرفین قرارداد از طریق امضای دیجیتال اعلام می‌کنند که قرارداد مورد تایید آن‌هاست.

۲. موضوع قرارداد: قراردادهای هوشمند باید دسترسی سریع به موضوع قرارداد داشته باشند. برای مثال، اگر در معامله قرار است به ازای مبلغی یکی از طرفین فایلی را دریافت کند؛ قرارداد باید به این فایل دسترسی داشته باشد.

۳. شرایط قرارداد: شرایط و ضوابط قرارداد هوشمند به زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی نوشته می‌شود. این شرایط متناسب با فضای قرارداد نوشته شده و شامل تمام مواردی است که طرفین باید آن‌ها را رعایت کنند (قوانین، خسارات، تخفیف‌‌ها و …).

۴. اوراکل: سیستمی که قرار است اطلاعات خارج از بلاکچین را به قرارداد ارائه دهد. برای مثال، اگر موضوع قرارداد در رابطه با نفت است، یک سایت برای بررسی قیمت روزانه نفت در قرارداد تعریف می‌شود.

۵. پلتفرم اختصاصی: این قراردادها ابتدا در یک سیستم اختصاصی منتشر شده و میان کاربران آن توزیع می‌شوند. پس از آن نیاز به یک پلتفرم رسمی مانند بلاکچین اتریوم دارند تا اجرا شوند.

محیط قرارداد هوشمند

محیط قرارداد هوشمند مهم‌ترین رکن اجرای آن است. محیطی که این قراردادها در بستر آن‌ها منتشر می‌شوند، در وهله‌ی اول باید از سیستم رمزنگاری داده‌ها پشتیبانی کند تا طرفین قرارداد بتوانند از طریق کدهای رمزنگاری شده، قرارداد را اجرا و تایید کنند. این سیستم رمزنگاری در شبکه‌ کرپیتوکارنسی‌ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین شبکه‌ای که قرارداد هوشمند مبتنی بر آن است، باید غیرمتمرکز، بدون حضور نهاد مرکزی و به‌‌طور خودکار فعالیت کند تا طرفین بتوانند به آن اعتماد کنند. همچنین داده‌ها باید در این شبکه شفاف و برای همه قابل رویت باشد. با توجه به ویژگی‌هایی که محیط قرارداد هوشمند باید داشته باشد، بلاکچین بهترین فضا برای اجرای این نوع قراردادها است.

در آخر این‌که بستر قرارداد هوشمند باید کاملاً قابل اطمینان باشد. این سیستم‌‌ها باید دارای گواهی SSL و HTTPS باشند. همچنین باید سایر پروتکل‌های امنیتی در آن‌ها اجرا شود تا شبکه کاملاً امن و مورد اطمینان طرفین قرارداد باشد.

قرارداد هوشمند چگونه اجرا می‌شود؟

کدهای قرارداد هوشمند پس از نوشتن از طریق یک کلاینت (نرم‌افزاری که ما را به بلاکچین متصل می‌کند)، بر بستر بلاکچین منتشر می‌شود. نودهای بلاکچین (کاربران)، برای تعامل با این قرارداد باید یک تراکنش با آن انجام دهند. اما اگر آن‌ها فقط قصد بررسی و تایید قرارداد را داشته باشند، نیاز به انجام تراکنش نیست. نودها با استفاده از ماشین مجازی (فضایی برای اجرای قرارداد هوشمند) و ورودی دریافت شده، قرارداد را بر روی سیستم خود اجرا و اگر کارمزد آن مناسب باشد، قرارداد را تایید می‌کنند.

مزایای قرارداد هوشمند

۱. حذف واسطه‌ها: اصلی‌ترین ویژگی قرارداد هوشمند، خود مختار بودن آن است. تنظیم و اجرای آن‌ها احتیاج به واسطه ندارد و فقط طرفین قرارداد در آن دخیل‌اند.

۲. قابل اعتماد بودن: استفاده از سیستم رمزنگاری و اجرای در یک بستر غیرمتمرکز و توزیع شده،‌ احتمال تقلب، گم شدن و فسخ یک طرفه قرارداد را از بین برده است.

۳. امنیت: سیستم رمزنگاری احتمال هک شدن قرارداد و سرقت داده‌های آن‌ را از بین می‌برد.

۴. کاهش هزینه‌ها: با استفاده از قرارداد هوشمند برای انجام معاملات دیگر نیازی به پرداخت هزینه به دفاتر اسناد رسمی،‌ بنگاه‌های معاملات ملکی و هر نوع واسطه‌ی دیگر نخواهد بود.

۵. تنوع: طیف گسترده‌ای از قراردادهای هوشمند قابل اجرا هستند و می‌توان با توجه به نوع معامله یکی از آن‌ها را انتخاب کرد.

۶. کارآمد بودن: قراردادهای هوشمند بر روی کاغذ نوشته نمی‌شوند و جابه‌جایی، انتقال و ارسال آن‌ها بسیار آسان‌تر از قراردادهای سنتی است. همچنین نیازی نیست هر دو طرف قرارداد برای امضا در یک مکان حضور داشته باشند. این ویژگی آن‌ها را کارآمدتر می‌کند و موجب صرفه‌جویی در زمان می‌شود.

معایب قراردادهای هوشمند

۱. خطای انسانی: کدنویسی قراردادهای هوشمند توسط برنامه‌نویسان صورت می‌گیرد. به‌دلیل انجام این فرایند توسط انسان، امکان خطا در آن همیشه وجود دارد. قبل‌تر اشاره کردیم که قرارداد هوشمند مانند سایر فعالیت‌های مبتنی بر بلاکچین، غیر‌قابل تغییر است و اگر چنین خطایی صورت بگیرد، امکان اصلاح آن وجود ندارد و مشکلات جدی در مسیر اجرای قرارداد ایجاد خواهد شد.

۲. رسمی نبودن: هنوز هیچ دولت یا نهاد قانونی، قراردادهای هوشمند را به رسمیت نمی‌شناسند و از آن‌‌ها برای مبادلات تجاری استفاده نمی‌کند. به‌همین دلیل، هنوز موضع نهادهای رسمی در رابطه با این فناوری مشخص نیست و ممکن است با ورود آن‌ها به این مبحث قوانین جدیدی در این زمینه وضع شود که خوشایند همه نباشد.

۳. هزینه‌های بالای تنظیم: یک برنامه‌نویس مبتدی نمی‌تواند قرارداد هوشمند تنظیم کند. برای این کار باید به سراغ افراد مسلط به کدنویسی، قوانین و ساختار بلاکچین رفت.

۴. مشکلات اوراکل‌ها: منابعی که هر اوراکل به آن استناد می‌کند متمرکز است. بنابراین ممکن است در قراردادهای بزرگ یکی از طرفین این سیستم را هک کند و اطلاعات آن را بر اساس منافع خود در مفاد قرارداد، تغییر دهد.

۵. کاهش حریم خصوصی: می‌دانیم که اطلاعات در بلاکچین بین تمام نودهای شبکه (کاربران) توزیع می‌شود. شاید انتشار مفاد قرارداد برای تمام اعضای شبکه، امنیت آن را بالا ببرد، اما حریم خصوصی طرفین را تحت الشعاع قرار خواهد داد.

کاربرد قرارداد هوشمند

تا به اینجا، هر آن‌چه برای آشنایی با قرارداد هوشمند نیاز بود را گفتیم. حالا بهتر است به کاربردهای آن اشاره کنیم تا بدانید این فناوری نوظهور در چه زمینه‌های می‌تواند به انسان‌ها کمک کند. امروزه از smart contract در صنعت بیمه، بنگاه‌های معاملاتی، خرید ارز دیجیتال، ماشین‌های خود‌ران، انتخابات‌ و رأی‌گیری، علوم پزشکی و درمانی،‌ مالکیت معنوی (قوانین کپی‌رایت)،‌ قراردادهای تجاری و اقتصادی میان دولت‌ها و بسیاری دیگر که ممکن است تاکنون به آنها پی نبرده باشیم، استفاده می‌شود.

• قراردادهای هوشمند خطوط کد خوداجرایی هستند که شرایط توافق بین خریدار و فروشنده به طور خودکار از طریق شبکه رایانه ای تأیید و اجرا می‌شود.
• نیک سابو، دانشمند کامپیوتر آمریکایی که در سال ۱۹۹۸ ارز مجازی به نام «بیت گلد» را اختراع کرد، قراردادهای هوشمند را پروتکل‌های تراکنش رایانه‌ای تعریف کرد که شرایط یک قرارداد را اجرا می‌کنند.
• قراردادهای هوشمند مستقر در بلاک چین، تراکنش ها را قابل ردیابی، شفاف و غیرقابل برگشت می‌کند.

در پایان توجه داشته باشید که استفاده از قراردادهای هوشمند در هر حوزه‌ای مستلزم بررسی دقیق تمام جوانب و نیازهای آن کسب‌وکار است. به‌طور کلی نباید تصور کرد که چون این تکنولوژی امکان تقلب و کلاه‌برداری را از بین می‌برد، می‌تواند به سرعت وارد تمامی حوزه‌ها شود.

قراردادهای هوشمند به گونه‌ای هستند که تنها در صورت اجرای پیش‌شرط‌های توافق شده اجرا می‌شوند و پس از آن قابل دستکاری نیستند.

هر فردی قادر است یک قرارداد هوشمند بنویسد و آن را در شبکه مستقر کند. شما برای این کار نیاز به دانش برنامه نویسی سالیدیتی و مقدار کافی اتر برای اجرای قرارداد خود دارد.

در حال حاضر هزینه استقرار یک قرارداد هوشمند در بلاکچین اتریوم ۴۳۶ دلار است.

سالیدیتی قابلیت‌های مختلفی را برای اتریوم فراهم کرده و به افراد این امکان را می‌دهد تا از توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) در بلاکچین اتریوم استفاده کنند.

نگاهی به جایگاه قرارداد‌های هوشمند در آینده

بلاک‌چین که به عنوان تکنولوژی دفاترکل توزیع‌شده (DLT) نیز شناخته می‌شود در حال حاضر در همه جا وجود دارد. این تکنولوژی و کاربرد‌های آن به طور فزاینده‌ای به عنوان راهی برای دستیابی به کارایی عملیاتی و کاهش هزینه‌ها برای صنعت خدمات مالی به شمار می‌آید.
اگرچه این تکنولوژی جدید مهیج به نظر می‌آید اما برخی عناصر آن مانند قرارداد‌های هوشمند هنوز در مرحله‌ی توسعه‌ی اولیه قرار دارند. در جامعه‌ی حقوقی حال حاضر فقدان قانون و عدم شفافیت در مورد اینکه قرارداد هوشمند چیست و چه میزان در بازار خدمات مالی نقش دارد و همچنین چگونگی ارتباط آن با استاندارد‌های قانونی اسناد و مدارک کنونی حس می‌شود.

مفاد قانونی استفاده از قرارداد‌های هوشمند چیست؟

آیا این فناوری می‌تواند در نهایت به طور کامل جایگزین یک قرار دادهای حقوقی حال حاضر شود یا تنها می‌تواند اجرای برخی اقدامات مشخص شده‌ در قرارداد را به صورت خودکار انجام دهد؟

نظرات بسیار متفاوتی در مورد اینکه قرارداد‌های هوشمند دقیقا چه چیزی هستند، وجود دارد. دانشمندان علم کامپیوتر به قرارداد‌های هوشمند بیشتر به چشم تعدادی کد نگاه می‌کنند، درحالی که برای وکلا و مراجع قانونی اصطلاح قرارداد به منزله‌ی یک رابطه‌ی بسیار قانونمند و برگرفته از تعهدات تلقی می‌کنند. هنوز هیچ تعریف جامعی از قرارداد‌های هوشمند وجود ندارد اما به نظر می‌رسد ذات و بنیاد قرارداد‌های هوشمند، اتوماسیون و انجام خودکار برخی اعمال و پیش شرط‌های از پیش تعیین شده است.

یک نکته‌ی مهم برای شناخت این تکنولوژی این است که قراردادهای هوشمند همانند یک قرارداد حقوقی نیستند، چونکه استفاده از قرارداد‌های هوشمند می‌تواند منجر به ایجاد برخی مسائل مختلف و پیامد‌های قانونی برای همه‌ی طرفین ذینفع شود.
شناسایی محل یک دارایی وابسته به یک ناحیه خاص، یکی از زمینه‌های مورد توجه هنگام استفاده از قراردادهای هوشمند است. برای برخی سازمان‌های قانونی لازم است تا مکان یک دارایی را شناسایی کنند، به عنوان مثال برای ارزیابی یک ملک یا زمین که بررسی وجود مدارک حق مالکیت آن لازم است. در زمینه دارایی‌های مالی غیر متمرکز، جایی که مالکیت این دارایی در فهرست لیست شده است، اغلب جایی است که ثبت در آن صورت گرفته یا ثبت نام کننده در آن حضور داشته است که معمولا به عنوان محل سکونت این دارایی شناخته می‌شود. توزیع این فهرست در گره‌های(Node) یک شبکه جهانی دیجیتالی در حوضه‌های مختلف قضائی باعث افزایش زحمت و مشکلاتی برای شناسایی مکان یک دارای در اصول قانونی فعلی بوجود خواهد آورد.

آیا قرارداد‌های هوشمند همیشه کاربرد دارند؟

قرارداد‌های هوشمند از دیدگاه قرارداد پیمانی نیز برخی مشکلات به همراه خود دارند، زیرا همه مقررات و قوانین قابلیت اجرا به شکل اتوماسیون و خودکار را ندارند. به عنوان مثال موارد غیر عملیاتی که مربوط به روابط قانونی گسترده‌تر بین طرفین باشد، یک ماده قانونی است که مکانیسم حل اختلاف را ارائه می‌دهد؛ کمتر قابلیت تبدیل به شکل خودکار و اتوماسیون بر اساس بله و خیر هستند. حتی در برخی موارد و در جایی که یک بند از لحاظ فنی می‌تواند به صورت خودکار عمل کند، ممکن است که انجام آن به صورت خودکار همیشه مطلوب به نظر نرسد.
بعضی از اصطلاحات قانونی غلط به دلیل شکل ماهیت ذهنی که دارند نمی‌توانند به صورت بله یا خیر و درست و در زبان کامپیوتر توسط قراردادهای هوشمند استفاده شوند. به عنوان مثال زمانی که یک قرارداد لازم است دارای یک بند که لازم است بر داشتن اعتماد به نفس و یا قابل قبول بودن از لحاظ تجاری را داشته باشند، واضح است که این اصطلاحات از لحاظ قانونی معنا دار هستند ولی نمی‌توان آن‌ها را به شکل بله و خیر تعبیر کرد.
رویکرد اتوماتیک‌سازی به صورت بله و خیر ممکن است با در نظر گرفتن روابط قانونی بین طرفین، باعث نادیده گرفته شدن برخی اتفاقات قابل رخ دادن در آینده باشد.

حتی اگر قرارداد به صورت خودکار اجرا شود، یعنی تمام شروط از پیش تعیین شده به صورت اتوماتیک صورت بگیرد، لزوما به این معنا نیست که تمامی اقدامات مربوطه کاملا در حیطه قانونی انجام شود. به عنوان مثال ممکن است که عملکرد یک قرارداد غیر قانونی واقع شود، و یا به علت عدم پرداخت بدهی باید یک افزایش پرداخت صورت بگیرد. همچنین همیشه ساخت یک ارزیابی اتوماتیک امکان‌پذیر نمی‌باشد، زیرا ممکن است یک عمل غیرقانونی محسوب شود و یا شرکت مربوطه در زمان انجام این قرارداد قادر به پرداخت بدهی‌های خود و قرارداد مورد نظر نباشد. حتی ممکن است اطلاعات مناسب و لازم در زمان عقد قرار داد در دسترس نباشد.
از سوی دیگر هم وجود چندین زبان مختلف برنامه‌نویسی برای تولید قرارداد‌های هوشمند نیز خود باعث اختلاف و مغایرت می‌شود. در عمل نیز بسیار دشوار و در برخی موارد غیر ممکن است که بتوان برای هریک از اصطلاحات یک تفسیر کامل انتخاب کرد. علاوه بر این موارد گفته شده ممکن است که برای یک وکیل سطح متوسط دشوار باشد که یک قطعه کد را از یک زبان برنامه‌نویسی پیشرفته انتخاب کند و دقیقا تمامی اتفاقاتی که قرار است در پی آن قطعه کد رخ دهد را درک کند.
باید صبر کرد و دید که این فن‌آوری چگونه تکامل می‌یابد و چه چالش‌های جدیدی سر راه آن قرار خواهد گرفت. با اینکه قرارداد‌های هوشمند ممکن است مسیر پیش روی آینده‌ی ما باشند، اما استفاده از آن‌ها در حال حاضر می‌تواند به معنی قبول کردن ریسک و خطرات قابل توجه در موارد قانونی و قابل اجرا بودن آن‌ها باشد. همچنین در آخر می‌توان گفت که کسب‌ و کارها نیز به دلیل وجود تاخیر‌هایی موجود و هزینه‌های وارده، ممکن است تمایلی برای پیش‌قدم شدن در استفاده از قرارداد‌های هوشمند نداشته باشند.

استفاده از قرارداد‌های هوشمند در ایران چه مزیت‌هایی را در اختیار استفاده کنندگان قرار خواهد داد؟ نظر خود را در بخش دیدگاه‌ها به اشتراک بگذارید.