انواع بازار ثانویه بورس

جرایم بورسی

فروشگاه دوم - Secondary market

این مقاله نیاز به استنادات اضافی برای تایید. لطفا کمک کنید این مقاله را بهبود ببخشید توسط افزودن استنادها به منابع معتبر. اطلاعات بدون مرجع ممکن است مشکل ایجاد کرده و پاک شوند.
منابع را پیدا کنید: "فروشگاه دوم" – اخبار · روزنامه ها · کتابها · محقق · JSTOR ( ژانویه 2008 ) (با نحوه و حذف این پیام الگو آشنا شوید)

فروشگاه دوم، همچنین نامیده می شود بازار قطعات یدکی و پیشنهاد عمومی را دنبال کنید، هست بازار مالی که قبلا صادر شده است ابزارهای مالی مانند موجودی, اوراق قرضه, گزینه ها ، و آینده خریداری و فروخته می شوند. [1] استفاده مکرر دیگر از "بازار ثانویه" اشاره به وام هایی است که توسط a بانک رهن به سرمایه گذاران مانند فانی مای و فردی مک.

اصطلاح "بازار ثانویه" نیز برای اشاره به بازار برای هر کس استفاده می شود کالاهای دست دوم یا دارایی ها ، یا یک استفاده جایگزین برای یک محصول یا دارایی موجود که مشتری پایه آن بازار دوم است (به عنوان مثال ذرت به طور سنتی عمدتا برای تولید مواد غذایی و مواد اولیه مورد استفاده قرار می گرفت ، اما بازار "دوم" یا "سوم" برای استفاده در تولید اتانول).

با صدور اولیه از اوراق بهادار یا ابزارهای مالی ، یا بازار اولیه ، سرمایه گذاران این اوراق را به طور مستقیم از خریداری می کنند صادر کنندگان مانند شرکت های بزرگ صادر کردن سهام در یک IPO یا استقرار خصوصی ، یا مستقیماً از دولت فدرال در مورد دولت صادر کننده خزانه داری. پس از صدور اولیه ، سرمایه گذاران می توانند از سایر سرمایه گذاران در بازار ثانویه خرید کنند. [2]

بازار ثانویه برای انواع دارایی ها می تواند متفاوت باشد وام به سهام ، از چند قطعه ای به متمرکز و از غیر مایع بسیار مایع بورس های بزرگ سهام مشهورترین نمونه بازارهای ثانویه مایع هستند - در این مورد ، برای سهام شرکت های تجاری عمومی. مبادلاتی مانند بورس اوراق بهادار نیویورک, بورس اوراق بهادار لندن ، و نزدک یک بازار ثانویه متمرکز و مایع برای سرمایه گذاران صاحب سهام که در آن بورس خرید و فروش می کنند ، فراهم شود. بیشتر اوراق قرضه و محصولات ساختاری تجارت می کنند "بیش از پیش "، یا از طریق تلفن با میز اوراق بهادار یکی از دلالان. وام ها گاهی اوقات با استفاده از صرافی وام به صورت آنلاین تجارت می کنند.

فهرست

حیاط بورس سهام آمستردام (Beurs van هندریک دی کیزر به هلندی) توسط امانوئل دو ویت ، 1653. با تاسیس شرکت هند شرقی هلند (VOC) و ظهور هلندی بازارهای سرمایه در اوایل دهه 1600 ، "قدیمی" بورس شد یک تبادل رسمی متخصص در ایجاد و حفظ بازارهای ثانویه در اوراق بهادار (مانند اوراق قرضه و سهام از موجودی ) صادر شده توسط شرکت های بزرگ. [3] [4] [5]

در بازار ثانویه ، اوراق بهادار توسط یک فروخته می شود و از آن منتقل می شود سرمایه گذار یا دلال به دیگری. بنابراین مهم است که بازار ثانویه بسیار زیاد باشد مایع (در اصل ، تنها راه ایجاد این نقدینگی این بود که سرمایه گذاران و دلالان به طور منظم در یک مکان ثابت ملاقات کنند ؛ این چنین است بورس سهام منشأ ، رجوع شود تاریخچه بورس سهام ) به عنوان یک قاعده کلی ، هرچه تعداد سرمایه گذارانی که در یک بازار معین شرکت می کنند بیشتر باشد و مرکزیت آن بازار بیشتر باشد ، بازار دارای نقدینگی بیشتری خواهد بود.

اساساً ، بازارهای ثانویه مورد علاقه سرمایه گذار برای نقدینگی قرار می گیرند (یعنی، تمایل سرمایه گذار به عدم بستن پول خود برای مدت طولانی ، در صورت نیاز سرمایه گذار برای مقابله با شرایط پیش بینی نشده) با ترجیح کاربر سرمایه برای اینکه بتواند از سرمایه برای مدت زمان طولانی استفاده کند. [2]

قیمت سهام دقیق ، سرمایه اندک را هنگامی که پروژه های جدید از طریق یک پیشنهاد جدید در بازار اولیه تأمین می شود ، با کارآیی بیشتری تخصیص می دهد ، اما ممکن است در بازار ثانویه نیز صحت داشته باشد زیرا: پیشنهاد و در نتیجه سرمایه را به دست مدیران بهتر منتقل کنید. و 2) قیمت دقیق سهام به تخصیص کارآمد مالی بدهی اعم از پیشنهاد بدهی یا استقراض سازمانی کمک می کند. [6]

کاربرد مرتبط

این اصطلاح ممکن است به بازارهایی با ارزش غیر از اوراق بهادار اشاره داشته باشد. به عنوان مثال ، توانایی خرید و فروش مالکیت معنوی مانند حق ثبت اختراع ، یا حقوق ساخت موسیقی ، به عنوان یک بازار ثانویه در نظر گرفته می شود ، زیرا به مالک اجازه می دهد آزادانه حق فروش املاک صادر شده توسط دولت را به فروش برساند. [7] به همین ترتیب ، می توان گفت که بازارهای ثانویه در برخی وجود دارند مشاور املاک زمینه ها نیز (به عنوان مثال،، سهام مالکیت از سهم زمان خانه های تعطیلات در خارج از صرافی رسمی که توسط صادرکنندگان سهام ساعتی تنظیم شده است ، خریداری و فروخته می شوند). اینها عملکردهای مشابه بازار سهام ثانویه و اوراق قرضه در زمینه امکان سفته بازی ، تأمین نقدینگی و تأمین مالی از طریق اوراق بهادار را دارند. نقدینگی و قابلیت فروش ابزار بلند مدت را تسهیل می کند. همچنین ارزیابی فوری اوراق بهادار ناشی از تغییر در محیط را فراهم می کند.

بازارهای ثانویه خصوصی

بازار ثانویه سهام خصوصی اشاره به خرید و فروش تعهدات قبلی سرمایه گذار به صندوق های سهام خصوصی. فروشندگان سرمایه های سهام خصوصی نه تنها سرمایه گذاری در صندوق ، بلکه تعهدات بدون بودجه باقی مانده خود را به صندوق ها می فروشند. [8]

با توجه به افزایش تطابق و گزارش تعهدات مصوب در قانون Sarbanes-Oxley از سال 2002 ، بازارهای ثانویه خصوصی شروع به ظهور کردند ، مانند بازار دوم و SecondaryLink. این بازارها به طور کلی فقط در دسترس هستند سازمانی یا سرمایه گذاران معتبر ، و امکان معامله اوراق بهادار شرکت ثبت نشده و خصوصی را فراهم می کند.

آموزش گام به گام بورس اوراق بهادار (قسمت ۱۱۲) / انواع بازارهای مالی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار

در آموزش گام به گام بورس اوراق بهادار، همراه شما خواهیم بود و به اصلی‌ترین ابهامات ورود به بازار جذاب بورس پاسخ خواهیم داد:

انواع بازارهای مالی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار:

الف) بازار اولیه (Primary Market)

به گزارش صدای بورس ، بازار اولیه جایی است که بنگاه اقتصادی می تواند در آن دارایی های مالی خود را با منابع مالی بلند مدت مبادله کند. در این بازار منتشر کننده اوراق بهادار اقدام به فروش این اوراق می کند تا وجوه مورد نیاز خود را تامین کند. دلیل اصلی قابلیت فروش این اوراق وجود بازار ثانویه است.

ب) بازار ثانویه (Secondary Market)

در این بازار اوراق بهاداری که قبلا منتشر شده مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند. وجود این بازار مشارکت‌کنندگان را مطمئن می‌سازد که می‌توانند اوراق بهادار خود را به راحتی به فروش برسانند و مشکلی از نظر تبدیل به نقد کردن دارایی‌های مالی‌شان نداشته باشند. در مورد اوراق قرضه که دارای سررسید مشخصی می‌باشند، وجود این بازارها این امکان را فراهم می‌آورد تا دارندگان این اوراق مجبور به نگهداری آن‌ها تا تاریخ سررسید نباشند. علاوه بر آن بازار ثانویه قیمت سهام جدیدی که قرار است در بازار اولیه عرضه شود را تعیین می‌کند.

بازار ثانویه خود به دو زیر بازار تقسیم می‌شود:

۱.بازار سازمان یافته بورس اوراق بهادار (Stock Market)

.بورس اوراق بهادار، یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها، اوراق قرضه دولتی و یا مؤسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود. خرید و فروش اوراق بهادار در ایران نیز به‌طور رسمی و دائمی در محلی معین به نام بورس اوراق بهادار تهران انجام می‌شود. تعیین قیمت هر سهم در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضای آن است.

۲. بازار فرابورس (Over the Center Market)

بازار فرابورس ایران نیز در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد که این بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تا اهرمی کمک‌کننده به تامین مالی اقتصاد کشور باشد. بازار سهام فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم و پایه است. سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دو مبادله می‌شوند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند می‌توانند در بازار پایه معامله شوند.

بررسی دو تقسیم بندی بازار اولیه و ثانویه در بازار سرمایه

۱- بازار اولیه یا primary market: در مواقعی که یک دارایی (اوراق بهادار) برای اولین بار در بازار بورس، جهت انواع بازار ثانویه بورس انجام معامله وارد بازار می شود اصطلاحا می گویند عرضه اولیه سهام. در بازار اولیه فروشنده اصلی خود شرکت عرضه کننده می باشد زیرا همانطور که گفتیم این اوراق ها برای اولین بار مورد معامله قرار گرفته اند. فروش در بازار اولیه به صورت پذیره‌نویسی در بانک ها و یا موسسات مجاز صورت می گیرد. درآمد حاصل از فروش، به عنوان منبعی در تامین مالی آن شرکت یا موسسه محسوب خواهد شد.

۲- بازار ثانویه یا secondary market: بعد از عرضه اولیه، اگر شخص بخواهد آن اوراق یا سهامی را که در پذیره نویسی خریده است را بفروشد باید در بازار ثانویه اقدام به فروش نماید. در این بازار دیگر شرکت عرضه کننده هیچگونه نقشی در معاملات این بخش ندارد بلکه این معامله بین دو طرف یعنی فروشنده و خریدار می باشد. وجود بازار ثانویه بسیار ضروری است، زیرا که قابلیت نقد شوندگی و معامله مستمر اوراق را پدید می‌آورد . secondary market در محل مبادلات سهام در بازار به چهار قسمت تقسیم می شود:

بازار ها

در علم اقتصاد تعاریف متعددی برای بازار ارائه شده است.در تعاریف اولیه، بازار به یک مکان فیزیکى اطلاق می شد که خریداران و فروشندگان براى مبادله کالا و خدمات درآن دور هم جمع مى‌شدند.اما در تعاریف بعدی چنین بیان شد که بازار نباید لزوماً وجود فیزیکی داشته باشد و فضای مشخصی را در بر گرفته باشد، در حقیقت بازار شامل تمام خریداران و فروشندگانى است که در حال دادوستد کالاها یا خدمات خاصى هستند.

تعریف بازار و انواع آن

بورس اوراق بهادار به عنوان بخشی از بازار سرمایه‌ای، مورد توجه خاص سرمایه‌گذاران بوده و از اهمیت بسزایی برخوردار است. لذا پیش از آنکه به ساز و کار بورس اوراق بهادار و یا فرابورس ایران و چگونگی انجام معامله با کد معاملاتی بورس یا کد معاملات برخط در این بازار پرداخته شود، نیاز است تا به اختصار بازار تعریف شده و انواع آن بررسی شود. در مطلب پیش‌رو بازار در دو دسته کلی بازار پول و بازار سرمایه تعریف شده و در بازار سرمایه نیز به توضیح بازار اولیه و ثانویه پرداخته می‌شود.

بازار:

در علم اقتصاد تعاریف متعددی برای بازار ارائه شده است.

در تعاریف اولیه، بازار به یک مکان فیزیکى اطلاق می شد که خریداران و فروشندگان براى مبادله کالا و خدمات درآن دور هم جمع مى‌شدند.

اما در تعاریف بعدی چنین بیان شد که بازار نباید لزوماً وجود فیزیکی داشته باشد و فضای مشخصی را در بر گرفته باشد، در حقیقت بازار شامل تمام خریداران و فروشندگانى است که در حال دادوستد کالاها یا خدمات خاصى هستند. برای مثال بازار معاملات سهام در سطح جهانی، بازاری است که عملیات خرید و فروش در آن از طریق شبکه­ های مخابراتی بین المللی صورت می پذیرد و مکان معینی ندارد. در حقیقت بازار یک مکانیزم است این امکان را به خریداران و فروشندگان می دهد تا به معامله دارایی های خود بپردازند. این دارایی ممکن است فیزیکی (مانند املاک) یا مالی (مانند اوراق بهادار) باشد.

بر اساس تعریف دومنیک سالواتوره بازار مکان و یا موقعیتی است که در آن خریداران و فروشندگان، کالا، خدمات و منابع را خرید و فروش می‌کنند. برای هر کالا، خدمت یا منبع که قابلیت معامله داشته باشد، بازاری وجود دارد. در تعریف سالواتوره هم مشاهده می‌شود که بازار می‌تواند یک محل مادی و فیزیکی باشد یا آنکه موقعیتی برای انجام معامله باشد.

انواع بازار:

در یک نگاه کلی و از نقطه نظر نوع دارایی ها، بازارها به دو انواع بازار ثانویه بورس نوع بازار دارایی های فیزیکی (واقعی) و بازار دارایی های مالی تقسیم می‌شود:

بازار داراییهای فیزیکی، بازاری است که در آن خریداران و فروشندگان به معامله دارایی هایی که ماهیت واقعی و فیزیکی دارند (مانند اتومبیل، املاک و مستغلات، و وسایل منزل) مبادرت می ورزند.

بازار داراییهای مالی به بازاری اطلاق می شود که در آن افراد اعم از حقیقی و حقوقی، می توانند در آن به معامله اوراق ضمانت مالی، کالا و دیگر دارایی های مثلی (عوض دار) با هزینه مبادلاتی پایین بپردازند. قیمت‌های این بازار تابع عرضه و تقاضا است. اوراق ضمانت شامل سهام، اوراق قرضه و برخی کالاها (شامل فلزات گرانبها یا محصولات کشاورزی) می‌شوند.

بازار ممکن است از نظر سررسید تعهدات مالی، نوع ساختار یا برحسب دارایی طبقه بندی شود.

بازارهای مالی از نظر سررسید تعهدات مالی، به دو گروه عمده بازار پول و بازار سرمایه تقسیم می­ شود:

بازار پول (Money market):

بازار پول بازاری است برای داد و ستد پول و دیگر داراییهای مالی جانشین نزدیک پول (که سررسید کمتر از یکسال دارند) است. به بیان دیگر بازار پول، بازار ابزارهای مالی کوتاه‌مدت با سه ویژگی مهم زیر است:

• نقدشوندگی بالا
• کم بودن ریسک عدم پرداخت
• ارزش اسمی زیاد

ابزارهای بازار پول شامل اسناد خزانه (اوراق بهادار کوتاه مدت با سه ماه، شش ماه یا یکسال)، پذیرش بانکی (دستور پرداخت مبلغی معین در تاریخی مشخص)، گواهی سپرده (جوانترین و مهمترین)، اوراق تجاری (نوعی اوراق قرضه کوتاه مدت با سررسید ۲۷۰ روز یا کمتر)، قرادادهای بازخرید و دلار اروپایی است. از مهمترین نهادهای این بازار می‌توان به بانک مرکزی، واسطه‌های مالی بانکی مانند بانک‌های تجاری و مؤسسات اعتباری غیربانکی، شرکت‌های تجاری، دولت و مؤسسات دولتی، صندوق‌های سرمایه گذاری، کارگزاری‌ها و معامله‌گران و در نهایت سرمایه‌گذاران اشاره نمود.

بازار سرمایه (Capital market):

بازار سرمایه، به بازارهای مالی جهت خرید و فروش ابزارهای مالی نظیر اوراق قرضه یا اوراق بهادار، با سررسید بیشتر از یک سال و دارایی‌های بدون سررسید، اطلاق می‌شود. بازار سرمایه بزرگ‌تر از بازار پولی است و اهمیت بسزایی در جمع آوری و تامین منابع لازم جهت سرمایه‌گذاری واحدهای مختلف تولیدی دارد. بازار سرمایه از نظر مرحله عرضه اوراق بهادار، خود به دو دسته بازار اولیه (بازار دست اول) و بازار ثانویه (بازار دست دوم) تقسیم می‌شود.

بازار اولیه:

بازار اولیه بازاری است که در آن سهام یک شرکت یا واحد اقتصادی برای اولین بار در آن عرضه و منتشر می‌شود. عایدی حاصل از عرضه این سهام منبعی در تامین مالی آن شرکت یا موسسه خواهد بود. از آنجا که در بازار اولیه، سهام برای بار نخست به خریداران و متقاضیان عرضه می‌شود، فروشنده اوراق بهادار در حقیقت همان ناشر اوراق بهادار خواهد بود.

بازار ثانویه:

با اتمام عرضه اولیه ۱ یک سهم در بازار اولیه، برای ادامه معاملات آن سهم بازار دیگری وجود خواهد داشت به نام بازار ثانویه؛ بنابراین بازار دست دوم (ثانویه) به منظور ایجاد امکان دادو ستد اوراق منتشره در بازار اولیه و افزایش قابلیت نقدشوندگی آن، تشکیل شده است. در این بازار است که طرفین معامله این امکان را پیدا می‌کنند که علاوه بر تجدید نظر در اوراق خریداری شده، با خرید و فروش دوباره یا چندباره، تعداد آن را افزایش و یا کاهش دهند و یا اوراق دیگری در سهم دیگری تهیه نمایند. دفعات انجام معامه در بازار ثانویه محدودیتی ندارد، این ویژگی بازار ثانویه است که موجب می‌شود تا نقدشوندگی ابزارهای مالی با جابجا شدن مالکیت آنها، قدرت بیشتری پیدا کند.

بازار ثانویه بر انواع بازار ثانویه بورس اساس اینکه چه نوع سهمی در چه محلی مبادله می‌شود، به چهار بازار تقسیم می‌گردد:

بازار اول: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در بورس انجام می‌شود.

بازار دوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های غیر بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.

بازار سوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.

بازار چهارم: بازاری بدون کارگزار و معامله‌گر و مربوط به معاملات خصوصی است که توسط شبکه‌های الکترونیکی و بین سرمایه‌گذاران نهادی و عادی صورت می‌گیرد. نهادها به منظور پرهیز از پرداخت هزینه‌های مربوط به کارگزاری، عموماً معاملات عمده و بلوک خود را در بازار چهارم انجام می‌دهند.

بازار مالی بر اساس نوع دارایی

بازارهای مالی به لحاظ نوع دارایی به سه بخش تقسیم می شود:

بـازار انواع بازار ثانویه بورس سـهام: در ایـن بـازار، سـهام شـرکت های سهامی پریرفته شده در بورس مورد معامله قرار می گیرد.
بازار اوراق بدهی: این بازار برای دادوستد ابزارهای با درآمد ثابت (اوراق قرضه) در نظر گرفته شده است.
بازار ابزارهـای مشـتقه: بـازاری که در آن ابزارهـای مشتقه که مبتنـی بـر دارایـی هـای مـالی یـا فیزیکی هستند، مورد معامله قرار می گیرند. مانند اختیار معامله و قرارداد آتی

در صورت علاقه مندی به یادگیری کامل مبحث راهنمای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار ‏ ، جهت پیش ثبت نام و یا شرکت در دوره ها کلیک کنید.

جرایم بورسی و مراجع رسیدگی به آنها

با گسترش بازار بورس شکل‌گیری نهادهای مالی جدید، گسترش دامنۀ فعالیت و تنوع فعالیت شرکت‌های کارگزاری، ورود ابزارهای جدید مالی به معاملات بورس، گسترش حجم بازارسرمایه و توسعۀ عملیات و معاملات اوراق بهادار ناهنجاریها و جرایم خاصی تحت عنوان جرایم بورسی را ایجاد نموده که باید تحت عناوین مجرمانه مورد حکم قانونگذار قرار گیرند و مجازاتهایی در قانون برای آنها در نظر گرفته شود.

در ادامه به انواع جرایم بورسی و مراجع رسیدگی به آنها می پردازیم.

جرایم بورسی

انواع جرایم بورسی

حسب قانون بازار اوراق بهادار مصوب ۱۳۸۴ و قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی مصوب ۱۳۸۸ قانونگذار برخی از افعال و ترک فعل ها در حوزه بازار اوراق بهادار را جرم شناخته و برای آن مجازات تعیین کرده است .که به شرح ذیل می باشند:

1. جرم معامله مبتنی بر اطلاعات نهانی : اطلاعات نهانی: “بند ٣٢ ماده یک این قانون نیز اطلاعات نهانی را هرگونه اطلاعات افشا نشده‌ای برای عموم می‌داند که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به اوراق بهادار، معاملات یا ناشر آن مربوط می‌شود و در صورت انتشار، بر قیمت یا تصمیم سرمایه‌گذاران برای معامله اوراق بهادار مربوط تأثیر می‌گذارد.” اعضای شورا، اعضای هیات مدیره سازمان، مدیران وشرکاء موسسه حسابرسی سازمان و اشخاص تحت تکفل آنها را دارنده اولیه اطلاعات نهانی می باشند.
2. جرم سوء استفاده از اطلاعات نهانی :سوءاستفاده از اطلاعات نهاني زمانی اتفاق میافتد كه دارنـدة اطلاعـات بـا علـم بـه اينكه اطلاعات مذكور هنوز در بازاربورس منتشر نشده و در دسـترس عمـوم قـرار نگرفتـه است و در صورت انتشار، بر قيمت اوراق بهادار شركت تأثير خواهـد گذاشـت، آن اطلاعات را به ديگران ارائه مي كند تا بر اساس آن به خريد يا فروش آن اوراق اقدام نمایند. چراکه این جرم می تواند منجر به سلب اعتماد از بازار و خسارت به سرمایه گذاران وسلب اعتماد سرمایه گذاران به بازار سرمایه گردد.
3. جرم فراهم کردن موجبات افشاء و انتشارات در غیر موارد مقرر :مبنای تصمیم‌گیری در معاملۀ اوراق بهادار و به طور کلی سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار وابسته به اطلاعاتی است که شخص معامله‌کننده یا سرمایه‌گذار آن اطلاعات را درخصوص اوراق بهادار خاص کسب می‌کند. بنابراین اطلاع رسانی در فرآیند پذیره‌نویسی اوراق بهادار و یا معاملات ثانویه مربوط به آنها اهمیت به‌سزایی دارد. بخش عمده‌ای از جرایم و مجازاتها نیز به اقدامات مجرمانه مربوط به افشا یا عدم افشای اطلاعات یا سوء استفادۀ از اطلاعات در غیر موارد مصرح قانونی اختصاص دارد.
4. جرم دستکاری بازار :توسل به اقداماتی مانند معاملات صوری، سفارش چینی در یک حجم مشخص، افزایش قیمت سهام یک شرکت خاص با شایعه سازی و جمع‌آوری سهام در قیمت پایین به منظور کسب سود از مصادیق بارز جرم دستکاری در قیمت ها است که خود باعث تاثیر گذاری برقیمت و یا تصمیم سرمایه گذاران می گردد.
5. جرم انتشار آگهی یا اعلامیه پذیره نویسی بدون تائید سازمان بورس : با تصویب قانون اوراق بازار اوراق بهادار در آذر ماه1384انتشار هر گونه آگهی یا اعلامیه پذیره نویسی به قصد عرضه عمومی اوراق بهادار باید پس از اخذ تاییدیه سازمان بورس و اوراق بهادار انجام شود در غیر اینصورت موسسان شرکت ویا مدیران ناشر مرتکب جرم شده اند
6. جرم عدم ارائه اطلاعات مهم به سازمان بورس یا بورس مربوطه :در بازار سرمایه، ارایه اطلاعات توسط شرکت های پذیرفته شده در بورس ها از دو لحاظ بررسی می گردد اول از لحاظ تأثیر آن بر تصمیم سرمایه گذاران برای معامله اوراق بهادار خاص با تکیه بر اطلاعات مالی منتشر شده؛ دوم از لحاظ رعایت اصل عدالت و برابری و عدم تبعیض کلیه سرمایه گذاران در استفاده به موقع از اطلاعات مالی شرکت .
7. جرم سوء استفاده کارگزاران ، معامله گران ، یا بازارگردانان از اوراق بهادار و وجوه مشتریان : بدین صورت که کارگزار، معامله گر یا بازارگردان از اوراق بهادار و وجوهی که برای انواع بازار ثانویه بورس انجام معامله به وی سپرده شده به نفع خود یا دیگری برخلاف قانون استفاده نماید.

برخی دیگر از مصادیق جرایم بورسی ..

• جرم سوء استفاده از اطلاعات، اسناد و یا گزارش های خلاف واقع مربوط به اوراق بهادار
• جرم مبادرت به فعالیت های مستلزم اخذ مجوز یا معرفی خود تحت آن عناوین
• جرم افشای مستقیم یا غیر مستقیم اطلاعات نهانی توسط اعضای شورا ، سازمان ، مدیران و شرکای موسسه حسابرسی سازمان
• جرم عدم ارائه گزارش لازم به سازمان توسط کارگزاران ، معامله گران ، بازارگردانان ، مشاوران سرمایه گذاری و سایر تشکل های مشابه
• مبادرت به انجام فعالیت کارگزاری ، معامله گری ، بازارگردانی، مشاوره بدون اخذ مجوز
• جرم تخلف از مقررات در تهیه ، بررسی اظهارنظر و تصدیق اسناد و مدارک جهت ارائه به سازمان
• تخلف درتهیه گزارش های مورد نظر قانون بازار اوراق بهادار و عدم رعایت مقررات قانونی،استانداردهای حسابداری و گزارش دهی مالی،آیین نامه ها ودستورالعمل های اجرایی ابلاغی سازمان بورس و اوراق بهادار

مجازات کیفری و مدنی متخلفین در بازار اوراق بهادار

مجازات کیفری هر یک از جرایمی که ذکر شد به موجب بند 3 ماده 46 قانون بورس و اوراق بها‌دار مصوب آذرماه 1384 :

“3 ماه تا 1سال حبس تعزیری یا پرداخت جزای نقدی معادل دو تا پنج برابر سود بدست آمده یا زیان متحمل نشده یا هر دو مجازات پیش بینی شده است”.

در خصوص ضمانت اجرای مدنی یا حقوقی به موجب ذیل ماده 52 قانون بازار اوراق بهادار هم چنانچه در انواع بازار ثانویه بورس اثر جرایم مذکور ، ضرر و زیانی متوجه سایر اشخاص شود، شخص زیان دیده می‌تواند برای جبران آن به مراجع ذی‌صلاح قضایی مراجعه و وفق مقررات آئین دادرسی مدنی دادخواست ضرر و زیان تسلیم کند.

مراتب تعقیب جرایم بورسی

بنا به ماده ۵۲ قانون بازار اوراق بهادار ، سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است مستندات و مدارک مربوط به جرایم را حسب اعلام وصول گزارش و اخبار از فعالان مشمول قانون و یا سایر اشخاص و یا مقامات قضایی و انتظامی و اداری و معاونت حقوقی سازمان را گردآوری کرده و به مراجع قضایی ذی صلاح اعلام نموده و حسب موضوع مورد را به عنوان شاکی پیگیری نماید.

تفاوت جرم با اختلاف در بورس اوراق بهادار

• جرم نقض قوانین کیفری موضوعه مجلس است در حالی که اختلاف از نقض قراردادهای طرفینی یا قوانین غیر کیفری همچون مدنی بازرگانی و مالیاتی شکل می گیرد
• ضمانت اجرایی که برای شخصی که مرتکب جرم در بازار بورس شود، مجازات کیفری در نظر گرفته می شود در حالی که ضمانت اجرا برای اختلاف جبران خسارت و ضرر زیان محکوم یا درنهایت رد دعوای خواهان است.

مرجع رسیدگی به جرایم و اتهامات دربازار بورس

مرجعی که صلاحیت رسیدگی به جرایم در این انواع بازار ثانویه بورس انواع بازار ثانویه بورس خصوص را دارد، مراجع قضایی اعم از دادسرا و دادگاه عمومی کیفری است حال آنکه اختلافات در حوزه بازار اوراق بهادار در مراجع اختصاصی غیر دادگستری چون هیات داوری حل و فصل می گردند مانند اختلافات بین کارگزاران و بازارگردانان و مشاوران سرمایه گذاری و ناشران و دیگر سرمایه گذاران و اشخاص ذی ربط در راستای فعالیت حرفه ای آنها که در صورت عدم سازش در کانون ها توسط هیات داوری رسیدگی می شود.بنابراین کاربران و اشخاصی که در اثر جرایم بورسی ضرر و زیان دیده باشند می توانند برای جبران خسارت به مراجع قضایی مراجعه نمایند و وفق مقررات دادخواست ضرو زیان تسلیم نمایند

بر این اساس به موجب ماده 32 قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی همچنین اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی، قوه قضاییه مکلف گردید تا شعب ویژه ای به نام « شعبه اول بازپرسی دادسرای امور اقتصادی در مجتمع قضایی امور اقتصادی » برای رسیدگی نمودن به دعاوی و شکایات حاصل از تخلفات و جرایم در راستای اجرای قانون بازار اوراق بهادار تعیین نماید.

اما در خصوص اتهامات، علاوه بر مرحله تعقیب جرایم در دادسرای ویژه، به اتهامات نیز در « دادگاه بدوی و تجدیدنظر مجتمع قضایی امور اقتصادی » رسیدگی می گردد.