قیمت مبنای دارائی پایه

دکتر احمد یزدان­ پناه
اقتصاددان و استاد دانشگاه

قرارداد اختیار معامله و عناصر آن (۱)

در این یادداشت ها نگاهی داریم به اصل ماجرای قرارداد اختیار معامله و ۶ عنصر اصلی و اساسی دارد و البته در این یادداشت به ۳ عنصر و در یادداشت بعدی به عناصر دیگر پرداخته می شود.

به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، امکان انجام معامله قراردادهای اختیار خرید طلا و بعد از آن اختیار فروش طلا در بورس کالا فرصتی بود که چند یادداشت همراه با مثال برای دو نوع قرارداد اختیار خرید و فروش معامله ( option ) ارائه شود تا گامی همگام با معاملات این قراردادها در بعد اطلاعات آموزشی آنها برداشته شود. لذا در ادامه این یادداشت ها نگاهی داریم به اصل ماجرا، یعنی خود اختیار معامله؛ البته باز از همان مثال های قبل استفاده می کنیم تا تداوم و زنجیره مباحث قبل گسسته نشود.

اختیار معامله چیست؟ ( options )

در چیستی قراردادها اختیار معامله باید گفت که آنها یک ابزار سرمایه­ گذاری ­اند که توافق دو طرف یک قرارداد را مطرح می­ نمایند. شخصی که برای بهای آن قرارداد مبلغی می­ پردازد، صاحب این«حق» نه «تعهد» می­ شود که در صورت صلاحدید و در راستای منافع خود آن حق را اعمال کند یا از اعمال آن حق صرف نظر نماید. از این بابت بدان اختیار ( option ) می­گویند. چون مالک آن قرارداد این حق انتخاب را دارد در زمان محدود مشخصی آن توافق را اعمال کند. فردی که آن قرارداد اختیار معامله را می­ فروشد قیمت و بهای آن را از خریدار دریافت می­ کند (مگر آنکه آنها آن برگ اختیار معامله را به شخص دیگری بفروشند.) فروشنده نه تنها انتخابی ندارد بلکه متعهد است تا اگر خریدار مزبور اراده نمود تا از حق خرید یا فروش خود استفاده کند ، طبق قرارداد به تعهدات خود عمل نماید. همانطورکه در قیمت مبنای دارائی پایه یادداشت­های قبل اشاره شد دو نوع اختیار معامله داریم: اختیار خرید ( call option ) و اختیار فروش ( put option ). وقتی شما به خرید یک قرارداد یا برگ اختیار خرید می­ پردازید بازار را «گاو نشان» ( buillish ) می­بینید. (به نوع حمله گاو و خرس توجه کنید) یعنی بر این باورید که قیمت کالا و یا دارایی پایه یا مورد نظر ( underlying ) قرارداد مثلا ذرت، طلا؛ نفت . یا یک قرارداد آتی، روندی صعودی به خود می­گیرد. عکس آن برای قرارداد اختیار فروش صادق است. یعنی خریدار آن طالب آن است و می­ خواهد که بازار روندی کاهشی پیدا کند چرا که آن دسته سرمایه ­گذاران بر این باورند که بازار «خرس نشان» ( beasish ) می­ شود و سود از کاهش قیمت دارایی پایه نصیب آنها می­ شود.

دکتر احمد یزدان­ پناه
اقتصاددان و استاد دانشگاه

عناصر اصلی یک قرارداد اختیار معامله

هر اختیار معامله ۶ عنصر اصلی و اساسی دارد. این عناصر بر قیمت اصلی آن معامله و در نهایت بر نتیجه آن اثر گذارند ولذا نیاز به فهم و درک درست آنها برای بهره­ مندی درست از ابزار سرمایه­ گذاری کارآمدی چون اختیار معامله حیاتی است.

اگر یادتان باشد در مثال ما اختیار خرید طلای دسامبر به ۱۵۰۰ دلار به ۱۰ دلار خریده شد بر این مبنا که قرار داد آتی طلا برای دسامبر در حال حاضر (جاری) در هر اونس ۱۴۰۰ دلار است. باز یادتان هست فرض کردیم - در یادداشت های قبل که در زیر این یادداشت آمده اند- در اوایل ماه سپتامبر هستیم و برای سهولت بحث از کارمزد کارگزار چشم پوشی کردیم. خلاصه اطلاعات ما آن شد؛ که تاریخ انقضای آن قرارداد اختیار خرید دسامبر، قیمت توافقی (یا قیمت اعمال آن) ۱۵۰۰ دلار دارایی پایه آن قرارداد آتی طلا برای دسامبر و قیمت خود قرارداد( premium ) دلار ۱۰۰۰ دلار است.

قیمت مبنای دارائی پایه

به طور کلی قراردادهای آتی، قراردادهایی هستند که بر روی یک دارائی پایه، مانند کالا یا سهام منعقد می شوند. در این نوع از قراردادها تحویل دارائی پایه و وجه در آینده صورت می گیرد.

به طور مثال یک خریدار و فروشنده یک قرارداد آتی قیمت مبنای دارائی پایه روی محصول زعفران منعقد می‌کند. هنگام انعقاد قرارداد آتی، خریدار و فروشنده متعهد می‌شوند در تاریخ مشخصی (مثلا ۳ ماه بعد یا ۲۴ اردیبهشت ۹۸) مقدار معینی (مثلا ۱ تن یا ۱۰۰ کیلو) از زعفران را با قیمتی مشخص (مثلا هر گرم ۱۳,۰۰۰ تومان) با هم معامله نمایند.

برای اینکه خریدار و فروشنده ۳ ماه بعد که موعد سررسیدِ قراردادشان است به تعهدشان عمل نمایند، لازم است مبلغی را جهت انجام تعهدشان نزد بورس کالا سپرده گذاری کنند. به این مبلغ که جهت تضمین تعهدات از خریدار و فروشنده دریافت می شود، وجه تضمین اولیه می‌گویند. این میزان وجه پس از سررسید قرارداد (یا پس از خروج از بازار) به خریدار و فروشنده بازگردانده می‌شود.

قرارداد آتی سهام نیز یک نوع قراردادی آتی است که دارایی پایه آن به جای کالا، یک سهم است و قرارداد آتی سبدسهام، قراردادی آتی است که دارائی پایه آن سبدی از سهام است.

در معاملات قیمت مبنای دارائی پایه نقدی بازار بورس، نحوه انجام خرید و فروش سهام به این ترتیب است:

• خریدار ابتدا وجه موردنیاز برای خرید سهم را واریز می کند.
• با ثبت سفارش اقدام به خرید سهم مورد نظر می کند.
• در صورت انجام معامله خرید، سهم بلافاصله به پورتفوی شخص یا سبد دارایی وی اضافه می‌شود.

اما در قراردادهای آتی سبد سهام:

• خریدار و فروشنده مبلغی را به عنوان وجه تضمین را به حساب در اختیار خود واریز می کنند (این مبلغ معادل کل ارزش معامله نیست و مثلاً ۱۰% آن است.)
• سپس خریدار، سفارش خرید و فروشنده، سفارش فروش خود را در سیستم معاملاتی ثبت می کنند. (قرارداد آتی منعقد می‌گردد)
• معامله انجام شود ولی سهم و وجهی در خصوص معامله رد و بدل نمی شود.
• واریز وجه و انتقال سهام در روز سررسید (آینده) انجام می گیرد.

قراداد آتی سبد سهام یا آتی شاخص؟

در بازارهای مالی جهانی، قراردادهای آتی برای شاخص های مختلف تعریف می شود. اما در ایران به دلیل مشکلات فقهی، بورس نتوانست آتی شاخص را راه اندازی نماید. بر اساس نظر علمای فقهی، در قرارداد آتی شاخص از همان ابتدا مشخص است که تحویل فیزیکی صورت نخواهد گرفت و قراردادها به جای تسویه فیزیکی، تسویه نقدی خواهند شد. بنابراین معامله جنبه صوری پیدا می‌کند و در نتیجه ارکان معامله از این ناحیه دچار اختلال می‌شود.

برای رفع این مشکل، بورس تصمیم گرفت تا قرارداد آتی مبتنی بر سبد سهام را طراحی نماید. به نحوی که این سبد نماینده یک سبد شاخصِ مشخص (مثلا شاخص بانک ها) باشد.

بدین منظور بورس دو سبد برای قراردادهای آتی، یک سبد مرجع که دقیقاً مشابه شاخص مشخصی بود و یک سبد پایه که دارائی پایه قراردادهای آتی بود تعریف نمود.

سبد مرجع چیست؟

سبدی متشکل از اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس است که ترکیب (نوع و تعداد) سهام موجود در آن دقیقاً با یکی از شاخص های بورسی یکسان است. در حال حاضر چندین شاخص در بازار بورس تعریف شده است که هر کدام نماینده بخشی از سهام موجود در بازار است. مانند شاخص۳۰ شرکت بزرگ، نوع و ترکیب سهام در سبد مرجع همانند یکی از شاخص های بورسی است.

به طور مثال سبد مرجع برای نماد جنفت (شاخص آتی فرآورده نفتی) دقیقاً شامل سهم هایی است که در شاخص فراورده نفتی موجود است.

در ترکیب سبد این شاخص تمام شرکت های صنعت فراورده‌های نفتي، كك و سوخت هسته‌ای بورس اوراق بهادار حضور دارند و وزن هر شرکت در ترکیب سبد برابر با ارزش بازاری آن شرکت است.

در صورت پذیرفته شدن شرکت جدید در بورس اوراق بهادار تهران که در این صنعت حضور دارد، شرکت یادشده به ترکیب سبد اضافه می شود. همچنین در صورت خروج شرکتی از شرکت های بورس اوراق بهادار تهران که در این صنعت است، شرکت یادشده از ترکیب سبد حذف می‌شود. اگر شرکتی به فهرست شرکت های صنعت فراورده نفتی اضافه شود، آن شرکت به ترکیب سبد اضافه و اگر شرکتی از فهرست شرکت های این خارج و به صنعت دیگری منتقل شود، آن شرکت از ترکیب سبد حذف می‌شود.

نکته: با توجه به اینکه آتی سبد سهام باید قابلیت تحویل فیزیکی داشته باشد و مقدار سهم هایی که در شاخص هر صنعت وجود دارد بسیار بالا است، فرآیند تحویل قرادادهای آتی سبد سهام (شاخص) با مشکل مواجه می شود. از این‌رو بورس برای رفع این مشکل اقدام به تعیین سبد پایه به عنوان دارائی پایه قراردادهای آتی نموده است.

سبد پایه چیست؟

سبد پایه، سبدی از سهام است که قیمت مبنای دارائی پایه به عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی سبد سهام در نظر گرفته می شود. سبد پایه در واقع سبد کوچک شده سبد مرجع است. به بیان دیگر تمام سهم هایی که در سبد مرجع وجود دارند در سبد پایه هم وجود دارند تنها تعداد سهم ها در سبد پایه کمتر از تعداد سهم در سبد مرجع است.

لازم به ذکر است نسبت هر سهم به کل سهام موجود در سبد مرجع و سبد پایه یکسان است.

سبد پایه چه ویژگی هایی دارد؟

سبد پایه نماینده سبد مرجع یا همان شاخص مورد نظر، باید به صورتی باشد که:

۱- سهام موجود در سبد پایه دقیقاً همان سهام موجود در سبد مرجع باشد.

۲- نسبت هر سهم قیمت مبنای دارائی پایه در سبد پایه به کل سهام موجود در سبد پایه همانند این نسبت در سبد مرجع باشد.

۳- پس از هر تغییر در سبد مرجع (شاخص) مانند اقدامات شرکتی و ورود خروج شرکت ها، سبد پایه نیز همانند سبد مرجع تغییر یابد.

همانطور که در بالا ذکر شد سبد پایه، کوچک شده سبد مرجع است. حال این سوال پیش می آید که سبد پایه با چه ضریبی نسبت به سبد مرجع کوچک می شود. ضریبی که بورس برای سبد در نظر گرفته است ضریب لاندا ( λ ) نامیده می شود.

ضریب سبد پایه (لاندا λ ) چگونه محاسبه می شود؟

برای محاسبه مضرب سبد می بایست عدد شاخص مورد نظر را (مثلا شاخص بانک ها) به ارزش سبد مرجع تقسیم نمود.

شاخص بانکها در تاریخ ۱۳۹۷/۱۰/۲۵	۹۲۱.۴۸
ارزش سهام شرکت های موجود در شاخص	۱۱۳,۴۳۴,۴۰۰,۰۰۰ تومان
ضریب لاندا ( λ )	۰.۰۰۰۸۱۲۳۴۶=۹۲۱.۴۸÷۱۱۳,۴۳۴,۴۰۰,۰۰۰

لازم به ذکر است نیازی به محاسبه ضریب لاندا برای انجام محاسبات نیست. معامله گران می توانند تنها با توجه به عدد شاخص که مبنای قیمت دارائی پایه سبد سهام است، اقدام به اخذ موقعیت نمایند.

نکته: تعداد سهم هر شرکت موجود در سبد پایه، از حاصل ضرب مضرب سبد (لاندا λ) در تعداد سهم همان شرکت در سبد مرجع در اندازه قرارداد بدست می آید.

چه قراردادهایی برای آتی سبد سهام در بورس تعریف شده است؟

قراردادهای آتی سبد سهام هم‌اکنون برای ۷ دارائی پایه (۷ صنعت پر بیننده) تعریف شده است. ممکن است با استقبال سرمایه گذاران تعداد دارائی پایه در این بازار افزایش یابد. همچنین این قراردادها در آغاز برای یک سررسید (اسفند ماه ) تعریف شده اند که احتمال راه اندازی سررسید های بیشتر نیز است.

لیست نمادهای قرارداد آتی سبد سهام:

لیست نمادهایی که تاریخ ۲۵ آذر ماه در حوزه آتی سهام آغاز به فعالیت کرده‌اند به ترتیب زیر است:

• آتي شاخص خودرو و قطعات
• آتي شاخص فلزات اساسی
• آتي شاخص فرآورده نفتی
• آتي شاخص بانک ها
• آتي شاخص کانه های فلزی
• آتي شاخص شیمیایی
• آتي شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

هر معامله گر می تواند روی هر یک از نمادهای تعریف شده در بازار آتی سبد سهام اقدام به معامله نماید. به طور مثال یک معامله گر صنعت بانکی را به دقت تحلیل نموده است. وی میتواند اقدام به معامله در نماد قرارداد آتی شاخص بانک ها نماید.

نماد معاملاتی قراردادآتی سهام چیست؟

نماد معاملاتی قرارداد آتی سبد از ترکیب حرف “ج + شناسه دارایی پایه+ تاریخ سررسید” که حداکثر ۸ کارکتر است، تشکیل شده است.

ج + شناسه دارایی + سررسید

ج: شروع نماد با حرف ج می باشد.

فلز: شناسه دارائی (شاخص فلزات اساسی)

۷۱۲: سال و ماه سررسید ۱۳۹۷/۱۲/۱۱

قیمت مبنای دارائی پایه

در معاملات قراردادهای آتی می بایست قیمت نقدی آن دارائی پایه مشخص باشد تا سرمایه گذاران بر اساس قیمت نقدی، اقدام به خرید و فروش این دارائی برای آینده نمایند. قیمت نقدی دارائی های سبد سهام، همان مقدار شاخص می باشد.

به طور مثال قیمت نقدی (مبنا) جبانک در روز ۳ بهمن برابر با ۹۰۸ یعنی مقدار شاخص بانک ها بود.

نکته: عدد شاخص به صورت گرد شده در قسمت قیمت مبنای دارائی پایه در نمای بازار آتی نمایش داده می شود.

بنابراین معامله گران برای قیمت گذاری قراردادهای آتی سبد سهام می بایست از عدد شاخص (قیمت مبنای دارائی پایه) به عنوان قیمت نقدی سبد سهام استفاده نمایند.

در این مطلب تلاش کردیم درباره مفاهیم و تعاریف قراردادهای آتی سبد سهام توضیحاتی ارائه کنیم. انشااله در بخش دوم مطلب “همه چیز درباره قرارداد آتی سبد سهام” به بیان شرایط قراردادهای آتی شاخص و ارزش گذاری قرادادهای آتی سهام خواهیم پرداخت.

اطلاعیه مهم | شرایط نحوه اعمال اوراق اختیار روش تبعی در فرابورس

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فرابورس، مطابق با ماده ٢٤ دستورالعمل معاملات اوراق اختیار فروش تبعی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران مصوب 14 شهریور سال 97 اعلام کرد: «اعمال اوراق اختیار فروش تبعی منوط به ارائه درخواست اعمال از سوی دارنده اوراق اختیار فروش تبعی از طریق کارگزار وی یا بورس مربوطه به شرکت سپرده گذاری مرکزی مطابق با زمان بندی فرآیند اعمال و طبق فرمت و رویه اعلامی شرکت سپرده گذاری مرکزی در اطلاعیه عرضه است. در صورت عدم ارائه درخواست از سوی دارنده اوراق در مهلت مقرر، اوراق اختیار فروش تبعی، اِعمال نشده تلقی می شود و عرضه کننده مسئولیتی در خصوص عدم اعمال دارنده اوراق ندارد.»

لذا کارگزاران باید درخواستهای اعمال تجمیع شده مشتریان خود را در قالب یک فایل با فرمت اکسل و از طریق اتوماسیون اداری، در روز سررسید و حداکثر تا ساعت ١٣ به معاونت نظارت بازار شرکت فرابورس ایران ارسال نمایند. قالب فایل اکسل یاد شده به شکل زیر است.

در این خصوص توجه به نکات ذیل ضروری است: فرآیند اعمال و تسویه تعهدات صرفاْ در خصوص اوراق اختیار فروش تبعی دارای اعتبار انجام میگردد.

مطابق با ماده ٢٣ دستورالعمل، چنانچه مجموع تعداد اوراق اختیار فروش تبعی تحت مالکیت هر شخص، در فرآیند عرضه تا سررسید، از مجموع تعداد دارایی پایه تحت مالکیت وی و یا سقف خرید اعلامی در اطلاعیه عرضه برای هر کد در پایان هر روز بیشتر باشد، اوراق اختیار فروش تبعی مازاد، فاقد اعتبار میباشد.

بنابراین چنانچه تعداد درخواست اعمال اعلام شده بیشتر از تعداد اوراق اختیار فروش تبعی معتبر در اختیار باشد، درخواست مازاد فاقد اعتبار خواهد بود و اعمال تا سقف اوراق اختیار فروش تبعی معتبر صورت خواهد گرفت. از سوی دیگر چنانچه تعداد درخواست اعلامی از تعداد اوراق اختیار فروش تبعی معتبر در اختیار، کمتر باشد، اعمال به میزان درخواست اعلام شده قابل انجام خواهد بود. لذا مقتضی است، در اعلام تعداد درخواست مشتریان، کارگزاران محترم موارد فوق را مدنظر قرار دهند.

نوع تسویه با توجه به اطلاعات دریافتی از کارگزاران محترم پس از تجمیع اطلاعات و بررسی برای هر مشتری تعیین میگردد.

ستون نوع تسویه در فایل اکسل ارسالی میتواند شامل دو گزینه باشد: «اول نقدی بعد فیزیکی»یا «فیزیکی». دارنده اوراق تبعی با انتخاب روش «اول نقدی بعد فیزیکی»، موافقت خود را با انجام تسویه نقدی اعلام نموده و در صورتی که عرضهکننده نیز با انجام تسویه نقدی موافقت نموده باشد تسویه به شکل نقدی انجام میشود. در صورت عدم موافقت عرضهکننده با انجام تسویه نقدی، تسویه به شکل فیزیکی انجام خواهد شد. همچنین در صورت درخواست تسویه فیزیکی توسط عرضهکننده، بدون درنظر گرفتن نوع تسویه درخواستی دارنده اوراق اختیار فروش تبعی، تسویه به شکل فیزیکی انجام خواهد شد.

مطابق با ماده ٢٥ دستورالعمل: در صورت ارائه درخواست اعمال طی مهلت مقرر، حسب مورد اقدامات ذیل صورت میگیرد:

در صورت تسویه نقدی: پرداخت مابهالتفاوت آخرین قیمت اعمال اعلامی توسط فرابورس و قیمت مبنای دارایی پایه در سررسید به صورت نقدی، از سوی عرضهکننده به دارنده اوراق اختیار فروش تبعی؛ باید توجه داشت این تسویه تنها در صورتی انجام میشود که قیمت اعمال بالاتر از قیمت مبنای دارایی پایه در سررسید باشد.

در این نوع تسویه، سهام پایه همچنان در کد دارنده اختیار فروش تبعی باقی خواهد ماند و انتقال سهام انجام نمیشود.

در صورت تسویه فیزیکی: انتقال دارایی پایه با آخرین قیمت اعمال اعلامی توسط فرابورس از دارنده اوراق اختیار فروش تبعی به عرضه کننده؛ تسویه به روش فیزیکی در صورت بالاتر بودن قیمت دارایی پایه از قیمت اعمال (در زیان بودن قرارداد) نیز قابل انجام است، لذا موجب زیان دارنده اوراق اختیار فروش تبعی خواهد شد که مقتضی است سرمایهگذاران و کارگزاران محترم در ارسال درخواست خود به این موضوع توجه نمایند.

در صورت عدم ارائه درخواست اعمال از سوی دارنده اوراق و یا عدم ارسال درخواست اعمال مشتریان توسط کارگزار به شرکت فرابورس ایران در مهلت مقرر، اوراق اختیار فروش تبعی اِعمال نشده تلقی میگردد. یادآور میگردد به مکاتباتی که به صورت موردی و جداگانه ارسال شود، ترتیب اثر داده نخواهد شد.

٢ .مطابق با ماده٣١ دسـتورالعمل: درصـورتیکه در سـررسـید، نماد معاملاتی دارایی پایه متوقف باشـد، اعمال اوراق اختیار فروش تبعی به روش زیر صورت میگیرد؛

الف: چنـانچـه تســـویـه تعهـدات بـه صـــورت پرداخـت مـابـهالتفـاوت قیمـت اعمـال و قیمـت مبنـای دارایی پـایـه بـه صـــورت نقـدی از ســـوی عرضــه کننده به دارنده اوراق اختیار فروش تبعی باشــد، تســویه براســاس آخرین قیمت اعمال اعلامی فرابورس و آخرین قیمت مبنای دارایی پایه، انجام میشود .

ب: چنانچه تسـویه تعهدات اوراق اختیار فروش تبعی به صـورت انتقال دارایی پایه به قیمت اعمال از دارنده اوراق اختیار فروش تبعی به عرضهکننده باشد، براساس آخرین قیمت اعمال اعلامی توسط فرابورس، تسویه میشود.

٤ .مطابق با ماده ٣٢ دسـتورالعمل: در صـورتیکه به دلیل توقیف و یا توثیق، امکان نقل و انتقال دارایی پایه در سـررسـید ممکن نباشـد، اوراق اختیار فروش تبعی مربوطه غیرقابل اعمال بوده و مســئولیت این موضــوع برعهده دارنده اوراق اختیار فروش تبعی مطابق با شــرایط مقرر در فرم بیانیه ریسک است.

جرایم عرضه کننده:

٥ .مطابق با ماده ٢٦ دستورالعمل: در صورتی که عرضهکننده تعهدات خود را ایفا نکند، مشمول پرداخت خساراتی به شرح زیر میشود:

الف: برای آن دسته از دارندگان اوراق اختیار فروش تبعی که دارایی پایه اوراق را تا پایان جلسه معاملاتی روز سررسید در کد معاملاتی خود داشتهاند، مبلغی مطابق با خسارات تعیین شده در اطلاعیه عرضه محاسبه شده و به دارنده اوراق اختیار فروش تبعی پرداخت میشود .

ب: به ازای روزهای تقویمی بین زمان سررسید تا زمان ایفای تعهدات عرضهکننده حسب مورد از محل واریز وجه به حساب شرکت سپردهگذاری مرکزی و یا تضامین، خسارتی به صورت روزانه و متناسب با تعداد دارایی پایه موجود در کد مالکیت آن دسته از دارندگان اوراق اختیار فروش تبعی که درخواست اعمال خود را طی مهلت مقرر ارسال کرده و دارایی پایه را در کد مالکیت خود داشته باشند، مطابق با خسارات تعیین شده در اطلاعیه عرضه محاسبه و به آنها پرداخت میشود .

٦ .مطابق با ماده ٢٧ دستورالعمل: در صورتی که حداکثر تا پنج روز کاری پس از سررسید، عرضه کننده به طور کامل اقدام به تسویه تعهدات خود نکند، شرکت سپردهگذاری مرکزی موظف است از محل تضامین و وثائق اخذشده نسبت به تسویه با آن دسته از دارندگان اوراق اختیار فروش تبعی که درخواست اعمال خود را طی مهلت مقرر ارسال کرده و دارایی پایه را در کد مالکیت خود داشته باشند، اقدام نماید.

رشد ۱۴هزار درصدی قراردادهای «اختیار معامله» در ۳سال اخیر

رییس کارگروه ابزارهای نوین مالی کانون کارگزاران، گفت: در حال حاضر قراردادهای مربوط به ابزارهای مشتقه به ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار عدد رسیده که نسبت به سال ۹۷ که ۳۲ هزار مورد بوده، رشد بسزایی داشته است.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از سنا، میثم مقدم ، با بیان اینکه استفاده از ابزار مشتقه در بازار سرمایه ایران از سال ۹۵ شروع شده است اظهار داشت: از سال ۹۶ این ابزار رفته رفته رونق مناسبی گرفت بطوریکه در سال ۹۷ تقاضا برای آن افزایش یافت.

وی افزود: در سال ۹۷ تعداد کل نمادهای اختیار معامله ۴ الی ۵ عدد و تعداد کل قراردادهای معطوف به آن ۳۲ هزار مورد بود اما هم اکنون شاهد آن هستیم که روی ۳۳ نماد معاملاتی آپشن (اختیار معامله) داریم. همچنین حجم قراردادها به حدود ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار عدد رسیده است.

مقدم تصریح کرد: حجم معاملات آپشن‌ها امروز در نماد خودرو از سهم پایه خودرو بیشتر شده است و این اتفاق ارزشمندی است که قطعا می‌تواند به عنوان یک نشانه برای آینده روی قیمت مبنای دارائی پایه قیمت سهم تاثیر گذار نیز باشد.

وی افزود: چرا که افراد در معاملات آپشن آینده را خریداری می‌کنند و قیمت‌گذاری برای آینده سهام انجام می‌دهند.

مقدم گفت: شاید در آینده بتوانیم از این پارامتر کمک بگیریم برای اینکه شاخص ریسک طراحی کنیم.

وی افزود: متولی عرضه کننده ابزارهای مشتقه صندوق توسعه بازار بود و هدف هم این بود که این ابزار در آینده بتواند به بازار کمک کند، استراتژی‌های مختلفی هم مد نظر داشت، ابتدا اینکه بازار توسعه پیدا کند و به نقد شوندگی بازار کمک کند.

رییس کارگروه ابزارهای نوین مالی کانون کارگزاران اظهار داشت: اوراق مشتقه، مشتق شده از دارایی پایه (سهام) است که بر مبنای زمانی که در آینده قرار است قیمت مبنای دارائی پایه احصا شود، بسط داده می‌شود و شامل دو نوع کلی اختیار معامله و فیوچرز (آتی) است.

اوراق اختیار فروش تبعی سهام ذوب آهن اصفهان منتشر می‌شود

اوراق اختیار فروش تبعی سهام شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان فردا ۳۱ شهریورماه، منتشر می‌شود.

به گزارش ایمنا به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، شرکت فرابورس ایران طی اطلاعیه‌ای از انتشار اوراق اختیار فروش تبعی سهام شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان در روز دوشنبه _۳۱ شهریورماه_ خبر داد. در این اطلاعیه آمده است: صندوق سرمایه‌گذاری مشترک توسعه بازار سرمایه، در نظر دارد اوراق اختیار فروش تبعی روی سهام شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان را با هدف حمایت از سهام مذکور منتشر کند. عرضه اوراق فوق از روز دوشنبه مورخ ۳۱ شهریور ماه ۱۳۹۹ در فرابورس ایران آغاز می‌شود.

دارایی پایه

بر اساس این اطلاعیه، نماد معاملاتی اوراق اختیار فروش تبعی این شرکت «ذوب تبعی ۹۹۱۲» و دارایی پایه آن سهامی ذوب آهن اصفهان «ذوب ۱» است. عرضه کننده این اوراق صندوق سرمایه گذاری مشترک توسعه بازار سرمایه بوده و کارگزار عرضه کننده آن «ایستگاه اختصاصی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک توسعه بازار سرمایه» است.

محدودیت‌های خرید

حداقل حجم عرضه روزانه این اوراق ۵۰۰ هزار ورقه و کل حجم عرضه شامل ۴۰ میلیون ورقه است. در نظر داشته باشید که محدودیت‌های خرید هر کد معاملاتی برای اشخاص حقیقی حداکثر ۲۰ هزار ورقه است و اشخاص حقوقی مجاز به خرید این اوراق نیستند.

دامنه نوسان

این اوراق دامنه نوسان ندارند. حداقل و حداکثر مقدار در هر سفارش (ورقه) از یک تا ۲۰ هزار ورقه است. قیمت اعمال ۷,۳۳۰ ریال است. همانطور که اشاره شد دوره این معاملات از فردا آغاز می‌شود و در روز ۲۴ اسفند امسال سررسید می‌شود.

شرایط تسویه

خرید سهم توسط عرضه کننده به قیمت اعمال از دارنده اوراق اختیار فروش تبعی، پرداخت مابه‌التفاوت آخرین قیمت اعمال اعلامی توسط بورس و قیمت مبنای دارایی پایه در سررسید به صورت نقدی در صورت توافق طرفین از شرایط تسویه تعهدات این اوراق است.

بر اساس این اطلاعیه، این اوراق معاملات ثانویه نداشته و نحوه تعیین قیمت مبنای دارایی پایه آن شامل قیمت پایانی سهم پایه گرد شده به نزدیک‌ترین عدد صحیح است.

ساعت و روزهای معاملاتی

ساعت و روزهای معاملاتی این اوراق از شنبه تا چهارشنبه (به جر ایام تعطیل) از ساعت ۹ تا ۱۲ و نیم است و زمان‌بندی درخواست اعمال در سررسید و اعمال اوراق است.