نحوه محاسبه ارزش مفهومی

کارگزاری فارابی

ارزش گذاری شرکت ها به روش تصفیه

امروزه ارزش‌گذاری و ارزیابی سهام یا به اصطلاح قیمت‌گذاری سهم از موضوعات مهم در بررسی و محاسبه ارزش دارایی‌ها و سهام شرکت‌ها است. به عبارت دیگر سرمایه‌گذاران اوراق بهادار خود را ارزش‌گذاری و بر مبنای آن از زیان‌ها جلو‌گیری می‌کنند. دلایل زیادی برای ارزش‌گذاری سهام وجود دارد که می‌توان به "تعیین قیمت پایه برای عرضه اولیه سهام شرکت‌ها" و "محاسبه ارزش روز سهام" اشاره کرد. اساساً مفهوم ارزش سهام برای سرمایه‌گذاران مهم است زیرا آن‌ها می‌خواهند سهام را به پایین‌تر از قیمت ذاتی خریداری کنند تا از اندوختن آن در کوتاه مدت و بلند مدت سود دریافت کنند.

روش‌های ارزش‌گذاری شرکت‌ها

از مدل‌های زیر برای ارزش‌گذاری شرکت‌ها و دارایی‌ها استفاده می‌شود:

1) ارزیابی براساس دارایی شرکت
2) ارزیابی براساس دیدگاه سودآوری شرکت
3) ارزیابی براساس جریان‌های نقدی تنزیلی
4) ارزیابی براساس معیار مقایسه

ارزیابی بر اساس دارایی شرکت‌ها

ارزش‌گذاری بر اساس دارایی شرکت‌ها نیز به روش‌های زیر انجام می‌شود:

ارزش اسمی سهام (Par Value): در زمان تأسیس شرکت برای اوراق سهام منتشره، ارزشی تعیین می‌شود. این ارزش، ارزشی واقعی نیست و در واقع قیمتی است که در اساسنامه شرکت نیز درج می‌شود.

ارزش دفتری سهام (Book Value): عددی به عنوان ارزش دارایی شرکت، برای هر دارایی در ترازنامه ثبت شده است که این عدد را ارزش دفتری سهام می‌گویند. اساس تعیین ارزش دفتری سهام یک شرکت، ارزش دارایی‌های آن شرکت پس از کسر بدهی‌هایش می‌باشد.

ارزش بازار سهام: به قیمتی که از طریق مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار حاصل می‌شود.

ارزش جایگزینی سهام (Replacement Value): ارزش یک ورقه بهادار شرکت است، در صورتی که قصد ایجاد شرکت مورد نظر را در تاریخ محاسبه داشته باشیم. به بیان دیگر، این ارزش بیانگر مخارجی است که باید برای خرید و یا ساخت یک موجودی کاملاً مشابه با دارایی فعلی، متحمل می‌شویم.

ارزش سهام بر مبنای خالص ارزش دارایی‌ها (Net Asset Value): عبارت NAV، ارزش خالص دارایی یک شرکت را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، ارزش کل دارایی‌های شرکت پس از کسر بدهی است.

ارزش تصفیه (Liquidation Value): مبنای ارزش‌گذاری بر اساس تصفیه، موازنه حساب‌های شرکت و پرداخت حقوق صاحبان شرکت است. می‌توان گفت حساب‌ها و بدهی‌های شرکت، پس از فروش دارایی‌ها پرداخت می‌شود و سپس ارزش هر سهم تعیین می‌گردد. در این مدل از ارزش‌گذاری می‌خواهیم بدانیم که اگر شرکت منحل شود و دارایی آن به وجه نقد تبدیل گردد، هر سهم به چه میزانی می‌ارزد.

(در لغت، تصفیه (تسویه) به معنای موازنه کردن است.)

فرآیند محاسبه ارزش تصفیه

شرکت‌ها در هنگام انحلال، ابتدا بدهی‌های شرکت و هزینه‌های تصفیه را از محل وجود نقد موجود یا فروش دارایی‌ها پرداخت و پس از آن ارزش تصفیه را محاسبه می‌کنند. برای این کار در ابتدا باید ارزش کل دارایی‌های شرکت را در صورت فروش آن محاسبه کرد و پس از آن باید مجموع تعهدات شرکت به بستانکار تعیین گردد و سپس بدهی‌ها و هزینه‌های شرکت از محل فروش دارایی‌ها محاسبه و از آن کسر نمود. حقوق صاحبان سهام ممتاز به‌ عنوان بدهی شرکت در نظر گرفته می‌شود و باید پیش از تقسیم ارزش دارایی‌ها تصفیه گردد. حساب‌های بستانکاران باید توسط وجوه نقد حاصل از فروش دارایی‌ها تصفیه گردد؛ اگر شرکت در طول دوران تصفیه متحمل هزینه‌ای از قبیل حقوق مدیران شود، باید آن را تصفیه نماید.

نحوه محاسبه ارزش تصفیه

به این نکته توجه کنید که در محاسبه ارزش تصفیه شرکت، تصور می‌شود که شرکت در حال منحل شدن است. ابتدا ارزش دارایی شرکت پس از انحلال شرکت محاسبه می‌گردد؛ سپس مجموع بدهی‌ها و تعهدات شرکت از آن کسر شود. همان‌طور که اشاره شد هزینه‌های تصفیه نیز جزء تعهدات شرکت و حقوق دارندگان سهام ممتاز به‌عنوان بدهی شرکت در نظر گرفته خواهد شد. در نهایت از تقسیم عدد به‌دست‌آمده بر تعداد سهام عادی شرکت، ارزش تصفیه‌ی هر سهم حاصل می‌گردد. در حقیقت مازاد منابع حاصل از فروش بعد از کسر بدهی‌ها و سایر هزینه‌ها، به ‌عنوان ارزش تصفیه بین سهام‌داران تقسیم می‌شود.

ارزش گذاری سهام چیست و به چه روش هایی انجام می شود؟

ارزیابی سهام یا ارزش گذاری سهام و تعیین ارزش واقعی سهام یا به‌اصطلاح قیمت گذاری سهم از موضوعات بسیار مهمی است که در بررسی و محاسبه ارزش دارایی و سهام شرکت‌ها و همچنین تصمیمات سرمایه‌گذاری حائز اهمیت است. به همین دلیل در این مقاله به مفهوم ارزش گذاری سهام و روش‌های آن می‌پردازیم. ارزش گذاری دارایی‌ها از جمله اوراق بهادار یکی از ارکان اصلی مؤثر بر تصمیمات سرمایه‌گذاری است. ارزش گذاری اصولی و صحیح دارایی‌ها باعث تخصیص بهینه منابع سرمایه‌ای می‌شود. اتخاذ تصمیمات اصولی سرمایه‌گذاری و تخصیص بهینه منابع سرمایه‌ای مستلزم ارزش گذاری سهام با استفاده از روش‌های معتبر علمی است، زیرا به قیمت‌های بازار نمی‌توان چندان اطمینان کرد یا حداقل این‌که پدیده کشف قیمت در کوتاه‌مدت به علت نوسانات شدید و غیر واقعی در بازار محقق نمی‌شود.

روش های ارزش گذاری شرکت ها

جهت ارزش گذاری شرکت‌ها و دارایی‌ها، می‌توان از مدل‌های ارزش گذاری زیر استفاده کرد:

1. ارزیابی براساس دارایی های شرکت
2. ارزیابی براساس دیدگاه سودآوری شرکت
3. ارزیابی براساس جریان های نقدی تنزیلی
4. ارزیابی براساس معیارهای مقایسه‌ای

ارزیابی بر اساس دارایی های شرکت

ارزش گذاری براساس دارایی های شرکت به ۶ روش زیر انجام می‌شود:

۱- ارزش اسمی سهام

ارزشی است که در زمان تأسیس شرکت برای اوراق سهام منتشر شده تعیین می‌شود. این ارزش، ارزش واقعی نبوده و قیمتی است که در اساسنامه شرکت نیز درج می‌شود. در حال حاضر، ارزش اسمی هر برگه سهم عادی در ایران برابر با ۱۰۰۰ ریال یا ۱۰۰ تومان است. ضمنأ ارزش اسمی هر سهم شرکت از تقسیم سرمایه آن شرکت بر تعداد سهام به دست می‌‌آید. در رابطه با ارزش اسمی توجه به نکات زیر خالی از لطف نیست:

1. ارزش اسمی سهام با ارزش بازار متفاوت است و هیچ ارتباطی به ‌هم ندارد. زیرا ممکن است سهام یک شرکت چندین برابر ارزش اسمی خود، در بازار بورس یا فرابورس معامله شود.
2. برای آن دسته از شرکت‌ها که قصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده دارند، لازم است قیمت هر سهم عادی آن‌ها بالاتر از ارزش اسمی قرار بگیرد.
3. بینارزش اسمی در اوراق مشارکت و اوراق قرضه با ارزش اسمی سهام عادی تفاوت وجود دارد.

۲- ارزش دفتری سهام

برای هر دارایی شرکت سهامی در ترازنامه شرکت، عددی به عنوان ارزش آن دارایی ثبت شده ‌است. این عدد همان ارزش دفتری دارایی است. اساس تعیین ارزش دفتری سهام یک شرکت، ارزش دفتری دارایی‌های آن شرکت پس از کسر بدهی‌هایش است. به بیان دیگر بدهی‌های شرکت را از دارایی‌های آن کم می‌کنیم سپس تعداد سهام ممتاز را از این عدد کم می‌کنیم و بر تعداد سهام عادی منتشر شده از سوی شرکت، تقسیم می‌کنیم.

• در رابطه با ارزش دفتری توجه به نکات زیر خالی از لطف نیست:

1. ارزش دفتری سهم بر پایه ارزش دارایی‌های ثبتی در ترازنامه است، ولی ارزش بازار سهم بر اساس ارزیابی سرمایه‌گذاران (خریداران و فروشندگان) از نحوه عملیات شرکت و ارزش عرفی دارایی‌های آن است. بنابراین به طور معمول ارزش دفتری سهام و ارزش بازار با هم برابر نیست.
2. با توجه به این که دارایی‌ها هر سال مستهلک می‌شوند، ارزش دفتری نیز هر سال کاهش می‌یابد.
3. در صورتی که شرکت منحل و یا ورشکست شود، ارزش دفتری بروزرسانی شده سهام، آن چیزی است که پس از تسویه به سهامداران خواهد رسید.

۳- ارزش بازار سهام

به قیمتی که از طریق مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار حاصل می‌شود، ارزش بازار سهام می‌گویند.

۴- ارزش جایگزینی سهام

به ارزش یک ورقه ‌بهادار شرکت با این فرض که قصد ایجاد شرکت موردنظر را در تاریخ محاسبه داشته باشیم، ارزش جایگزینی می‌گویند. به عبارت دیگر، این ارزش بیان‌گر مخارجی است که باید برای خرید یا ساخت یک ‌قلم موجودی کاملاً مشابه با دارایی فعلی، متحمل شویم. در واقع این مبلغ هزینه‌ای است که برای کسب همان دارایی پرداخت می‌شود. این ارزش، بهای هر برگه سهم شرکت با قصد راه‌اندازی شرکتی دیگر با خصوصیات مشابه و در وضعیت فعلی است.

۵- ارزش سهام بر مبنای خالص ارزش دارایی ها

NAV عبارت است از ارزش خالص دارایی‌های یک شرکت و به عبارت دیگر، ارزش کل دارایی‌های شرکت پس از کسر بدهی‌ها است. در این نوع ارزش گذاری سهم، ارزش روز دارایی‌ها را از بدهی‌ها کسر و از عدد حاصل، سهام ممتاز را نیز کم می‌کنیم. حال عدد بدست آمده را بر تعداد سهام منتشر شده تقسیم می‌کنیم.

۶- ارزش تصفیه ای

مبنای ارزش گذاری براساس ارزش تصفیه، موازنه حساب‌های شرکت و پرداخت حقوق صاحبان سهام است. به بیان دیگر حساب‌ها و بدهی‌های شرکت پس از فروش دارایی‌ها پرداخت‌شده و سپس ارزش هر سهم تعیین می‌گردد. در این شیوه از ارزش گذاری می‌خواهیم بدانیم اگر شرکت منحل شود و دارایی‌های آن به وجه نقد تبدیل شود، چه مقدار ارزش برای شرکت ایجاد خواهد شد. مبلغ حاصل از ارزش تصفیه، قابل تقسیم بین سهام‌داران و مالکان شرکت است. اگر بدهی‌های شرکت مساوی یا بیشتر از وجوه نقدی باشد که شرکت دریافت می‌کند، ارزش انحلال یا تسویه برابر با صفر شده یا مقادیر منفی می‌گیرد و به دنبال آن هیچ مبلغی به سهام‌داران پرداخت نخواهد شد. همان‌طور که گفته شد، در این روش فرض بر این است که شرکت رو به انحلال بوده و پس از فروش دارایی‌های شرکت، ابتدا سهم بستانکاران پرداخته شده و در انتها باقی‌مانده آن بین سهام‌داران تقسیم خواهد شد. بنابراین مبنای این روش، انحلال شرکت است.

ارزیابی بر اساس دیدگاه سودآوری شرکت

ارزش گذاری براساس سودآوری شرکت به ۲ روش زیر انجام می‌شود:

۱- ارزش ذاتی سهام

در این روش، قیمت عوامل اصلی و مؤثر بر ارزش سهام در نظر گرفته می‌شود و آن را از قیمت جاری بازار متمایز می‌کنند. در واقع هدف از تحلیل ارزش ذاتی سهام مقایسه آن با قیمت بازار است.

ارزش ذاتی سهام، ارزش واقعی یک شرکت یا یک دارایی است که بر پایه بررسی تمام ابعاد کسب و کار مورد نظر مانند صورت‌های مالی، پتانسیل رشد شرکت و لحاظ کردن دارایی‌های مشهود و نامهشود انجام گرفته است. ارزش فعلی جریانات نقدی که سهام یک شرکت در آینده برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند، تعیین کننده ارزش ذاتی سهام است. در نتیجه سود مورد انتظار آینده شرکت یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین قیمت است. بنابراین ارزش ذاتی سهام با توجه به نرخ رشد آینده شرکت مشخص می‎شود. در واقع ارزش ذاتی سهام بر مبنای هر گونه منافعی است که درآینده حاصل از منافع شرکت تعیین می‌شود. برای محاسبه ارش ذاتی سهام روش‌های مختلفی وجود دارد که یکی از رایج‌ترین آنها جریانات نقدی آتی سهام است.

۲- ارزش گذاری به روش محاسبه P/E

یکی از روش‌های متداول برای ارزش گذاری سهام شرکت‌ها، روش P/E است. این نسبت بیان کننده نسبت قیمت یک سهم به پیش‌بینی سود سهام آن است که با سودی معادل حداقل ریسک (شامل سود بانکی و سود اوراق مشارکت) قابل قیاس است.

ارزیابی براساس جریان‌های نقدی تنزیلی

جریانات نقدی تنزیل شده یک روش ارزیابی است که برای تعیین جذابیت یک فرصت سرمایه‌گذاری به کار می‌رود. تحلیل جریانات نقدی تنزیل یافته از تخمین‌های جریان نقدی آزاد آتی و تنزیل آن‌ها استفاده می‌کند تا به تخمین ارزش فعلی برسد که برای ارزیابی پتانسیل یک سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر ارزش به ‌دست ‌آمده از طریق تحلیل جریان نقدی تنزیل یافته بیش‌تر از هزینه فعلی سرمایه‌گذاری‌ها باشد، این فرصت ممکن است فرصت خوبی به شمار بیاید. این روش، شامل ۱۰ روش ارزش‍گذاری است که عبارتند از:

1. تنزیل جریان‌های نقدی آزاد با استفاده از میانگین موزون هزینه سرمایه
2. جریان‌های نقدی حقوق صاحبان سهام که با استفاده از نرخ بازده مورد انتظار سهام داران تنزیل می شود.
3. جریان‌های نقدی سرمایه که با استفاده از میانگین موزون هزینه سرمایه قبل از مالیات تنزیل می شود.
4. ارزش فعلی تعدیل شده
5. جریان‌های نقدی آزاد شرکت که توسط ریسک تعدیل شده است و با استفاده از نرخ بازدهی مورد انتظار دارایی‌ها تنزیل می شود.
6. جریان‌های نقدی حقوق صاحبان سهام شرکت که توسط ریسک تعدیل شده است و با استفاده از نرخ بازدهی مورد انتظار دارایی‌ها تنزیل می‌شود.
7. سود اقتصادی که با استفاده از نرخ بازده مورد انتظار سهامداران تنزیل می‌شود.
8. ارزش افزوده اقتصادی که براساس میانگین موزون هزینه سرمایه تنزیل می‌شود.
9. جریان‌های نقدی آزاد که توسط نرخ بهره بدون ریسک تعدیل شده است و با استفاده از نرخ بهره بدون ریسک تنزیل می‌شود.
10. جریان‌های نقدی حقوق صاحبان سهام که توسط نرخ بهره بدون ریسک تعدیل شده و با استفاده از نرخ بهره بدون ریسک تنزیل شده است.

ارزیابی براساس معیارهای مقایسه‌ای

در روش‌های مقایسه‌ای از ضرایب (قیمتی و بنگاه) استفاده می‌شود و به همین دلیل آن‌ها را روش‌های تحلیل ضرایب و ضرایب ارزش گذاری نیز می‌نامند. این روش‌ها زمانی استفاده می‌شوند که استفاده از دیگر روش‌ها مشکل باشد. به طور کلی، ضریب یا نسبت به دسته‌ای از شاخص‌ها اتلاق می‌شود که برای ارزش گذاری سهام به‌کار می‌روند. ضرایب قیمتی از تقسیم ارزش بازار سهام بر کمیتی بنیادی از ارزش شرکت بدست می‌آیند. در مقابل، ضرایب ارزش بنگاه نیز ارزش بازار بنگاه (و نه فقط حقوق صاحبان سهام آن) را بر حسب معیاری بنیادین از ارزش شرکت بیان می‌کنند. ایده اساسی در استفاده از ضرایب نحوه محاسبه ارزش مفهومی قیمتی این است که سرمایه‌گذاران قیمت یک سهم را بر این اساس تعیین می‌کنند که آن سهم چقدر سود خالص دارد، چه میزان دارایی خالص دارد، جریان نقدی آن چقدر است و … .

به همین ترتیب، در ضرایب ارزش بنگاه نیز فرض می‌شود که سرمایه‌گذاران ارزش بازار کل بنگاه را برحسب سود عملیاتی، فروش، جریان نقد عملیاتی و یا معیارهای دیگری می‌سنجند. بدین ترتیب، تحلیل‌گر فرض می‌کند که یک نسبت می‌تواند به صورت معقولی به شرکت‌های مختلف فعال در یک صنعت و یا یک کسب‌و‌کار تعمیم داده شود؛ یعنی وقتی شرکت‌ها مشابه هستند، می‌توان از ارزش یک شرکت به ارزش دیگری رسید. رویکرد ارزش گذاری مقایسه‌ای بسیاری از ویژگی‌های عملیاتی و مالی شرکت را در یک عدد خلاصه می‌کند؛ کمیتی که می‌تواند با ضرب شدن در شاخص‌های مالی شرکت مورد بررسی ارزش شرکت یا ارزش سهام آن را به دست دهد. در روش‌های ارزش گذاری مقایسه‌ای معمولاً از ضرایب صنعت مورد فعالیت شرکت (و نه فقط یک شرکت) برای استفاده می‌شود.

بنابراین، ابتدا شرکت‌های مشابه با شرکت مورد بررسی شناسایی و ارزش‌ بازار هرکدام محاسبه می‌شود. سپس، ضرایب موردنظر هرکدام محاسبه و با استفاده از یک شاخص کلیدی نظیر میانگین یا میانه استاندارد می‌شود. این مقدار استاندارد در کمیت مورد بررسی در شرکت موردنظر (ارزش سهام یا بنگاه) ضرب و ارزش موردنظر تعیین می‌شود.

ارزش اسمی و بازاری سهام به چه معناست و چه تفاوت‌هایی دارند؟

ارزش اسمی و بازاری سهام به چه معناست؟ ارزش‌های اسمی و بازاری سهام هرکدام چه ویژگی‌ها و تفاوت‌هایی دارند؟ در این مطلب از سایت sdbroker به توضیح کامل ارزش اسمی و بازار می‌پردازیم.

سرمایه‌گذاری در بازار بورس و فرابورس نیازمند دانش کافی و آشنایی با اصطلاحات متعددی است که در این بازارها به کار می‌روند. اگر می‌خواهید ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهید، باید بدانید ارزش سهام چیست و انواع آن کدام‌اند، ارزش بازاری سهام چیست و تفاوت آن با ارزش اسمی سهام چیست. با توجه به اینکه بسیاری افراد از دو اصطلاح ارزش اسمی و ارزش بازاری به‌ جای یکدیگر استفاده می‌کنند یا آن‌ها را باهم مرتبط می‌دانند، در این مطلب به بررسی کامل مفهوم و نحوه محاسبه این دو ارزش سهام می‌پردازیم. با این‌ حال، به منظور افزایش آگاهی و آشنایی بیشتر شما با بازارهای بورس و فرابورس، نگاهی گذری به نحوه محاسبه ارزش مفهومی نحوه محاسبه ارزش مفهومی سایر انواع ارزش سهام نیز خواهیم داشت.

برای آشنایی بیشتر با مفهوم سهام فرابورس چیست؟ کلیک کنید.

ارزش سهام چیست؟

ارزش سهام به انواع اسمی، ذاتی، بازاری و دفتری تقسیم شده و تعیین آن بر اساس روش‌های مختلف ارزش‌گذاری انجام می‌شود. بر اساس تجربه، بازار بورس با نوسانات زیادی همراه است و نتیجه بررسی قیمت روز سهام چندان قابل‌ اعتماد نیست. مقایسه انواع ارزش سهام، اطلاعات بیشتر و امکان پیش‌بینی روند قیمت سهام را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد و نقش پررنگی در انجام یک سرمایه‌گذاری منطقی و کم ریسک دارد. این اطلاعات همچنین به فعالان بازار بورس نشان می‌دهد که برای سرمایه‌گذاری کوتاه و بلندمدت باید چه شرکتی را انتخاب کنند و سرمایه آن‌ها تا چه زمانی می‌تواند در امنیت باقی بماند.

ارزش اسمی سهام چیست؟ نحوه محاسبه ارزش اسمی سهام

زمانی که یک شرکت در بازار بورس آغاز به فعالیت می‌کند، تعدادی از سهام خود را به منظور جذب سرمایه به فروش می‌گذارد. ارزش هر سهم بر روی اوراق بهادار ثبت می‌شود. طبق قوانین بازار بورس ایران، مبلغ هر سهم باید برابر با یک هزار ریال یا 100 تومان ثبت شود. این قیمت، ارزش اسمی هر سهم در بازار سرمایه یا همان ارزش اسمی سهام است. بنابراین، می‌توان ارزش اسمی سهام را قیمت هر سهم منتشر شده دانست. حاصلضرب 100 تومان و تعداد سهام شرکت، سرمایه آن شرکت در بازار بورس را نشان می‌دهد. در یک مثال ساده و غیرواقعی اگر یک شرکت 900 هزار سهم در بازار بورس مبادله کرده باشد، 90 میلیون تومان سرمایه در این بازار دارد. با در دست داشتن برگه سهام و انجام یک‌ ضرب ساده می‌توانید متوجه شوید ارزش اسمی سهام چیست و سرمایه‌ای که شرکت در بورس وارد کرده است را محاسبه کنید.

در هر برگه سهام، ارزش اسمی کل سرمایه شرکت و تعداد سهام منتشر شده در بازار بورس آورده می‌شود. درواقع اهمیت ارزش اسمی در کنار سایر انواع ارزش سهام مشخص می‌شود و به‌ تنهایی نمی‌تواند معیار مناسبی برای سنجش یک شرکت باشد. لازم به ذکر است که سهام تمام شرکت‌ها با قیمت 100 تومان به فروش نمی‌رسند. اغلب شرکت‌ها، سهام خود را با قیمتی بسیار بیشتر از این مبلغ به فروش می‌گذارند. در چنین مواقعی اصطلاحاً گفته می‌شود که سهام با صرف به فروش رسیده است. در مقابل، زمانی که سهام با قیمتی کمتر از ارزش اسمی به فروش برسد، می‌گویند سهام با کسر فروخته شده است. البته امروزه این امر، برخلاف قانون بوده و انجام آن غیرممکن است. توجه داشته باشید که این قیمت با ارزش بازاری سهام کاملاً متفاوت است.

ارزش بازاری سهام چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

بعد از رسیدن سهام به دست سرمایه‌گذاران و فعالان در بازار بورس، قیمت‌ها به‌شدت تحت تأثیر میزان عرضه و تقاضا قرار می‌گیرند. بر اساس این اصل، هرچه تقاضا بیشتر از عرضه باشد، قیمت سهام افزایش پیدا می‌کند و هرچه عرضه بیشتر از میزان تقاضا اتفاق بیفتد، موجب افت قیمت سهام شرکت می‌شود. ارزش بازاری سهام در واقع قیمت روز سهام یا مبلغی است که سهام با آن خرید و فروش می‌شود. ارزش بازاری سهام کاملاً تحت تأثیر عرضه و تقاضای بازار قرار می‌گیرد و ممکن است به‌ صورت دقیقه‌ای یا روزانه تغییر کند. بنابر این تعریف، مقدار ارزش بازاری سهام ممکن است چند برابر ارزش اسمی آن باشد یا حتی به مبلغی بسیار کمتر از آن برسد. این ارزش می‌تواند در شرکت‌های بزرگ تأثیر چشمگیری بر شاخص‌ها گذاشته و وضعیت بازار را تغییر دهد. برای اطلاع از ارزش بازاری سهام می‌توانید به پورتفوی یا سایت کارگزاری خود مراجعه کرده و بر روی نام شرکت مورد نظر کلیک کنید. این اطلاعات همواره در حال بروزرسانی هستند.

ارزش ذاتی یا ارزش واقعی سهام یک شرکت، تحت تأثیر عواملی مانند بدهی‌ها، وضعیت کنونی، پیش‌بینی میزان سوددهی در آینده و میزان سرمایه‌گذاری‌های شرکت مشخص می‌شود. ممکن است برخی ارزش ذاتی و بازاری را با یکدیگر یکی بدانند، اما این دو مفهوم کاملاً متفاوت هستند. اکنون‌ که می‌دانید ارزش بازاری سهام چیست حتماً این را نیز می‌دانید که پیش‌بینی وضعیت شرکت با استفاده از آن (به‌ تنهایی) می‌تواند دشوار یا غیرممکن باشد. این در حالی است که ارزش ذاتی به سرمایه‌گذاران امکان پیش‌بینی وضعیت یک شرکت و تحلیل بنیادی آن را می‌دهد. به این ترتیب، سرمایه‌گذاران متوجه می‌شوند چه تعداد سهام را برای چه مدت خریداری کنند و سهامداران شرکت از زمان مناسب برای فروش یا نگهداری سهام خود مطلع می‌شوند.

ارزش دفتری چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

یکی دیگر از انواع ارزش سهام، ارزش دفتری است که به سهامداران این آگاهی لازم درباره حقوق صاحبان سهام را می‌دهد. لازم است سهامداران از این موضوع مطلع باشند که در صورت انحلال و ورشکستگی شرکت، چه میزان از سرمایه به آن‌ها تعلق می‌گیرد. به همین منظور، ارزش دفتری طی فرمول ساده مشخص می‌کند که تقسیم سهام میان سهامداران در چنین شرایطی چگونه خواهد بود. در این فرمول، تمام بدهی‌های شرکت از مجموعه دارایی آن کسر شده و بر تعداد سهام منتشر شده شرکت در بازار بورس تقسیم می‌شود. حاصل این محاسبه، همان ارزش دفتری یا مبلغی است.

همراه با این مطلب متوجه شدید که انواع ارزش سهام چیست و هر یک دارای چه ویژگی‌هایی هستند. به‌ این‌ ترتیب، با بررسی کامل و دقیقی از انواع ارزش سهام و مقایسه آن‌ها با یکدیگر می‌توانید به اطلاعات بیشتر و کارآمدتری درباره شرکت‌های موردنظر خود دست پیدا کنید. این ارزش‌ها به شما می‌فهمانند که سرمایه‌گذاری شما منطقی است یا خیر و تنوع سبد سرمایه‌گذاری شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

آشنایی با مفهوم شاخص در بورس

فعالان بازار سرمایه برای انجام سرمایه‌گذاری موفق در این حوزه، اطلاعات و عوامل متعددی را بررسی می‌نمایند. این اطلاعات شامل: حجم و ارزش معاملات، بهای تمام شده، روند قیمت یا بازدهی سهام شرکت‌ها و . می‌باشد. شاخص های بورسی به عنوان یکی از مهمترین معیارهای این حوزه به شمار می‌روند که با تحلیل آنها می‌توان وضعیت عمومی قیمت شرکت‌ها و میزان بازدهی آنها را ارزیابی نمود. در این مقاله، مفهوم شاخص بورس و انواع آن را به شما معرفی می‌کنیم.

شاخص یا نمودار چیست؟

شاخص (Index) در لغت به معنای عددی است که در یک بازه زمانی، ارزش گروهی از اقلام وابسته به یکدیگر را به صورت میانگین و بر اساس درصدی از همان میانگین اعلام می‌نماید. به طور کلی، با استفاده از شاخص می‌توان تغییرات یک یا چندین متغیر را در طول یک بازه زمانی مشخص، بررسی نمود. فعالان بازار مالی با استفاده از شاخص ها و نمودارها به مقایسه پدیده‌های مرتبط با این حوزه پرداخته و با بررسی آنها به وضعیت کلی بازار در گذشته و حتی پیش‌بینی روند آینده آن دست می‌یابند.
هر کدام از شاخص ها روش اندازه‌گیری مخصوص به خود را دارند، در نتیجه، مقایسه عددی آنها اطلاعات درستی در اختیار ما قرار نمی‌دهد. برای مقایسه شاخص ها لازم است درصد تغییرات آنها نسبت به گذشته (به عنوان مثال روز یا ماه قبل) در نظر گرفته شود. در واقع، شاخص بورس را با توجه به وضعیت پیشین خود، بررسی نحوه محاسبه ارزش مفهومی و مقایسه می‌کنند.

* روش محاسبه شاخص به این صورت است:

1- ابتدا یک سال را به عنوان سال مبنا یا پایه در نظر می‌گیریم.

2- پس از محاسبه ارزش جاری و ارزش مبنای سال منتخب، ارزش جاری را بر ارزش مبنا تقسیم می‌کنیم.

3- حاصل را در عدد 100 ضرب نموده و به این ترتیب، شاخص گروه یا دسته مورد نظر را محاسبه می‌نماییم.

انواع شاخص ها در بورس

در بازار بورس و اوراق بهادار تهران 9 شاخص مهم و شناخته شده وجود دارد. هر کدام از این شاخص ها ابعاد خاصی از وضعیت بازار را در اختیار افراد قرار می‌دهند. فعالان این حوزه با توجه به کارکرد و هدف هر شاخص، از آنها استفاده می‌کنند. در ادامه، به معرفی کامل این 9 شاخص برجسته می‌پردازیم.

انواع شاخص در بازار بورس

1. شاخص کل قیمت (TEPIX)

شاخص کل قیمت (Tehran Price Index) معرف تغییرات سطح عمومی قیمت در کل بازار می‌باشد و افزایش یا کاهش قیمت سهام را به صورت میانگین بیان می‌کند.

شاخص کل قیمت، در بر گیرنده تمام سهام شرکت‌های پذیرش شده در سازمان بورس و اوراق بهادار می‌باشد. در روند محاسبه این شاخص، چنانچه سهمی بسته بوده یا برای مدتی معامله نشود، قیمت پایانی آخرین روز معامله آن در نظر گرفته می‌شود. وزن شرکت‌ها (تعداد سهام و سرمایه آنها) نیز در محاسبه این شاخص تأثیرگذار است. به این صورت که، شرکت‌های بزرگ نسبت به شرکت‌های کوچک‌تر، تأثیر بیشتری در محاسبه آن خواهند داشت.

شاخص کل قیمت به صورت میانگین وزنی و بر اساس فرمول زیر محاسبه می‌گردد:

100 ˟ ( ارزش جاری بازار سهم در زمان مبدأ ÷ ارزش جاری بازار سهم در زمان محاسبه) = شاخص کل

ارزش جاری هر شرکت از حاصلضرب تعداد سهام شرکت در قیمت آن حاصل می‌شود. با محاسبه مجموع ارزش جاری تمامی شرکت‌های پذیرش شده در بورس، ارزش جاری بازار به دست می‌آید. منظور از ارزش جاری بازار در زمان مبدأ نیز ارزش‌های جاری بورس در سال پایه می‌باشد. سال 1369 به عنوان سال پایه در بورس اوراق بهادار تهران در نظر گرفته می‌شود.

در بازار بورس تهران، شاخص کل برای سه دسته محاسبه می‌شود که عبارتند از:

1. شاخص قیمت کل بازار: در محاسبه این شاخص، قیمت سهام تمام شرکت‌های پذیرش شده در سازمان بورس و اوراق بهادار، لحاظ می‌شود.
2. شاخص قیمت تالار اصلی: در محاسبه این شاخص، تنها قیمت سهام شرکت‌های پذیرش شده در تالار اصلی تاثیرگذار می‌باشد.
3. شاخص قیمت تالار فرعی: در محاسبه آن، تنها قیمت سهام شرکت‌های پذیرش شده در تالار فرعی در نظر گرفته می‌شود.

ویژگی های شاخص کل قیمت

این شاخص که به عنوان یکی از شاخص های اصلی بازار قلمداد می‌شود، دارای ویژگی‌های زیر می‌باشد:

• دسترسی آسان: این شاخص توسط سازمان بورس و اوراق بهادار و به صورت لحظه‌ای محاسبه می‌شود، در نتیجه همواره در دسترس استفاده کنندگان آن قرار دارد.
• جامعیت: در محاسبه این شاخص ، قیمت سهام تمام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس لحاظ می‌گردد، از این رو، شاخص بسیار جامعی به شمار می‌رود.
• موزون بودن: در محاسبه این شاخص ، تعداد سهام منتشر شده شرکت‌ها نیز در نظر گرفته می‌شود. به عبارتی، هر چه شرکتی تعداد سهام بیشتری منتشر نموده باشد، تأثیر تغییرات قیمتی آن بر شاخص، بیشتر خواهد بود.

نکته: شاخص کل قیمت به دلیل موزون بودن، نمی‌تواند به تنهایی معیار خوبی برای ارزیابی وضعیت بازار باشد، زیرا شرکت‌های بزرگ به دلیل تاثیر زیاد در محاسبه این شاخص، می‌توانند وضعیت کلی بازار را تحت تاثیر قرار دهند. به عنوان مثال، در وضعیت نزولی بازار، چنانچه شرکت‌های بزرگ رشد مناسبی داشته باشند، در روند محاسبه شاخص اثر گذاشته و شاخص ، رشد قابل توجهی را ثبت خواهد کرد.

نکته: در محاسبه این شاخص، تنها تغییرات قیمت سهام، مبنا قرار گرفته و سود نقدی در آن لحاظ نمی‌شود. تفاوت این شاخص با شاخص کل (که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد) نیز در همین امر است. به عبارتی در شاخص کل، علاوه بر تغییرات قیمت، سود نقدی نیز در روند محاسبه در نظر گرفته می‌شود، در حالی که در شاخص قیمتی چنین نیست.

2. شاخص هم وزن

این شاخص از سال 1393 مورد استفاده سرمایه‌گذاران فعال حوزه‌های مالی در بازار بورس ایران قرار گرفته است. در محاسبه شاخص هم وزن، کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بازار بورس با وزنی یکسان در نظر گرفته می‌شوند. در واقع، برخلاف شاخص کل، در روند محاسبه این شاخص، وزن و اندازه شرکت‌ها تاثیرگذار نمی‌باشد. به عبارتی، چنانچه این شاخص مثبت باشد، به این معناست که بیش از نیمی از شرکت‌های موجود در بازار مثبت می‌باشند.

در واقع، این شاخص ، شرکتها را بر اساس میزان بازدهی آنها در نظر می‌گیرد و میزان سرمایه در آن تاثیری ندارد. به عنوان مثال؛ هنگامی که شاخص هم وزن، نزولی و شاخص کل، صعودی باشد، بیانگر آن است که بیشتر سهم‌های موجود در بازار، سیر نزولی داشته‌اند. شاخص کل نیز تنها به دلیل وضعیت مثبت چند شرکت بزرگ، وضعیت صعودی را نشان می‌دهد.

3. شاخص بازده نقدی (TEDIX)

شاخص بازده نقدی، بیانگر روند تقسیم سود در شرکت‌ها می‌باشد. به عبارتی، تغییرات این شاخص بیانگر میانگین بازدهی ناشی از پرداخت سود نقدی شرکت‌ها به سهامداران می‌باشد. چنانچه، میانگین شرکت‌ها سود نقدی بیشتری را میان سهامداران خود تقسیم نمایند، این شاخص رو به افزایش خواهد بود. سپس، تقسیم سود در مجمع عادی سالیانه مورد بررسی و اظهار نظر قرار می‌گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد روند تقسیم سود و برگزاری مجامع، می‌توانید مقالات مربوط به آن را در سایت nezarat.com مطالعه نمایید.

4. شاخص قیمت و بازده نقدی (TEDPIX)

شاخص قیمت و بازده نقدی، یکی از شاخص های شناخته شده در میان فعالان بازار سرمایه می‌باشد. در واقع، این شاخص ، همان شاخصی است که در رسانه‌ها تحت عنوان شاخص کل نامیده می‌شود. این شاخص، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس می‌باشد. به عبارتی، این شاخص، تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه (که شرکت‌ها پرداخت می‌کنند) را محاسبه می‌نماید. از این رو، سهامداران میانگین بازدهی سرمایه‌گذاری خود در بورس و تغییرات آن را با در نظر گرفتن این شاخص به دست می‌آورند.

میزان تغییرات این شاخص، نکته بسیار مهمی است که هنگام بررسی باید به آن توجه کرد. به عنوان مثال؛ چنانچه طی یک سال، شاخص کل از عدد 50,000 به 110,000 برسد، میانگین بازدهی بورس، طی آن سال 70% می‌باشد.

شاخص کل، با توجه همزمان به تقسیم سود و تغییرات قیمت، یکی از دقیق‌ترین شاخص های بازار می‌باشد. این شاخص نیز همچون شاخص کل قیمت به صورت میانگین موزون، محاسبه می‌شود. به این معنا که، هر چه شرکت بزرگتر و سرمایه بیشتری داشته باشد، تأثیر آن در شاخص بیشتر خواهد بود.

5. شاخص صنعت و شاخص مالی

شرکت‌های حوزه بورس در یک تقسیم‌بندی کلی و بر اساس نوع فعالیت‌های خود، به دو دسته تولیدی و خدماتی تقسیم می‌شوند. بیشتر شرکت‌های این حوزه (بیش از 60%) جزء شرکت‌های تولیدی محسوب می‌شوند. شرکت‌های تولیدی دسته اول را در بخش صنعت و شرکت‌های خدماتی را در بخش مالی تفکیک می‌نماییم.

شرکت‌های تولیدی مانند شرکت مخابرات، پتروشیمی، خودروسازی و . در بخش صنعت قرار می‌گیرند و شاخص صنعت، سطح عمومی سهام شرکت‌های این بخش را نمایان می‌سازد. شرکت‌های خدماتی نیز مانند بانک، بیمه، شرکت سرمایه‌گذاری و . در بخش مالی قرار می‌گیرند. شاخص مالی، میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های این بخش را نشان می‌دهد.

شاخص صنعت و شاخص مالی نیز همچون شاخص کل قیمت، به صورت میانگین موزون محاسبه می‌شوند. تنها تفاوت این دو شاخص در تعداد شرکت‌های حاضر در آن صنعت می‌باشد.

6. شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)

برای محاسبه این شاخص ، لازم است ابتدا ترکیب سهامداران را بررسی و آنها را تفکیک نمود. به طور کلی، سهامداران به دو دسته سهامدار راهبردی و سهامدار جزء (سهامدار سهام شناور آزاد) تقسیم می‌شوند. سهامدار راهبردی، سهامداری است که قصد واگذاری سهام خود در کوتاه مدت را نداشته و جهت اعمال مدیریت، سهم خود را حفظ می‌نماید.

منظور از سهام شناور آزاد، درصدی (کمتر از 5%) از سهام شرکت است که در اختیار سهامدار جزء قرار دارد. این سهامداران برخلاف سهامداران راهبردی، تنها به قصد خرید و فروش سهام، اقدام به معامله می‌نمایند. شاخص سهام شناور آزاد، بازدهی میانگین تغییرات قیمتی و سود این دسته از سهام را نشان می‌دهد. محاسبه شاخص سهام شناور آزاد نیز همچون شاخص کل، بر اساس میانگین موزون شرکت‌ها می‌باشد. به این صورت که هر شرکتی، تعداد سهام شناور آزاد بیشتر و سرمایه بزرگتری داشته باشد، تاثیر بیشتری بر روی شاخص خواهد داشت. تنها تفاوت آن با شاخص کل، در تعداد سهامی است که تحت عنوان ضریب قیمتی مورد توجه قرار می‌گیرد.

7. شاخص بازار اول و بازار دوم

در بازار بورس اوراق بهادار تهران، شرکت‌ها بر اساس معیارها و مؤلفه‌های خاصی تقسیم‌بندی می‌شوند. از جمله آنها می‌توان به: میزان سرمایه شرکت‌ها، وضعیت سودآوری، تعداد سهامداران، درصد سهام شناور آزاد و . اشاره نمود. بر این اساس، شرکتی که به لحاظ معیارهای ذکرشده، شرایط بهتری داشته باشد، در بازار اول و دیگر شرکت‌ها در بازار دوم پذیرش خواهند شد.

به طور کلی شاخص بازار اول، سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های پذیرش شده در بازار اول را بیان می‌کند. شاخص بازار دوم نیز بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌هایی است که در بازار دوم بورس جای گرفته‌اند.

8. شاخص ۵۰ شرکت برتر

سازمان بورس و اوراق بهادار هر سه ماه یک بار اقدام به انتشار لیستی از پنجاه شرکت برتر موجود در بازار می‌نماید. این شرکت‌ها به جهت قابلیت نقدشوندگی بالا و حجم زیاد معاملات در بازه زمانی مشخص، در این فهرست قرار داده می‌شوند. این شاخص، همچون شاخص کل قیمت به صورت میانگین وزنی محاسبه می‌شود. به عبارتی شاخص پنجاه شرکت برتر، بیانگر میانگین وزنی این شرکت‌ها می‌باشد. تنها تفاوت این شاخص با شاخص کل، در تعداد شرکت‌های مورد نظر در روند محاسبه می‌باشد. این تعداد در شاخص ذکر شده، تنها پنجاه شرکت و در شاخص کل، بیش از صد شرکت می‌باشد.

* اسامی این شرکت‌ها را می‌توانید با مراجعه به سایت tsetmc.com مشاهده نمایید.

9. شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

این شاخص، بیانگر عملکرد 30 شرکت بزرگ پذیرش شده در بازار بورس تهران می‌باشد. معیار انتخاب در این شاخص (که بر اساس استانداردهای جهانی طراحی شده است) اندازه و ارزش روز شرکت می‌باشد. ارزش روز یک شرکت از حاصلضرب قیمت پایانی سهام در تعداد کل سهام شرکت به دست می‌آید.

شاخص 30 شرکت بزرگ، میانگین تغییرات قیمت سهام این شرکت‌های بزرگ موجود در بازار بورس را نشان می‌دهد. با وجود اینکه این شرکت‌ها، تنها کمتر از 10% شرکت‌های بازار را تشکیل داده‌اند، اما بیش از 70% ارزش بازار را در اختیار دارند. از این رو، تغییرات قیمت آنها تأثیر قابل توجهی بر میزان شاخص کل خواهد داشت.

ملاک انتخاب شرکت ها

همانطور که گفته شد، معیار انتخاب شرکت‌ها ارزش بازار و قدرت نقدشوندگی سهام آنها می‌باشد. برای انتخاب این 30 شرکت، ابتدا فهرستی از صد شرکت بزرگ پذیرش شده فعال در بازار بورس تهران تهیه می‌شود. در این فهرست، شرکت‌ها بر اساس ارزش بازار آنها و به ترتیب از بیشترین به کمترین مرتب شده‌اند. حال از میان آنها، سی شرکت که دارای شرایط زیر باشند را انتخاب می‌نماییم:

1. گذشت بازه زمانی (حداقل سه ماه) از پذیرش و معامله سهام شرکت‌ها در بازار بورس اوراق بهادار
2. دارا بودن سهام شناور آزاد (حداقل به میزان 10%)
3. دارا بودن بیش از 25% میانگین ارزش ماهانه معاملات همان دوره صد شرکت بزرگ بازار نسبت به ارزش ماهانه معاملات شش ماه گذشته آنها

* با مراجعه به سایت tsetmc.com می‌توانید اسامی این 30 شرکت بزرگ شاخص را مشاهده نمایید.

سخن آخر

در نحوه محاسبه ارزش مفهومی مقاله ارائه شده به توضیح جامعی از مهمترین شاخص های بازار بورس تهران پرداخته شد. سرمایه‌گذاران می‌توانند با بررسی و تحلیل شاخص ها به دیدی کلی از وضعیت بازار دست یابند. به عبارتی، شما برای یافتن صنعت و گروه مناسب جهت سرمایه‌گذاری، می‌توانید از شاخص ها برای مقایسه آنها استفاده نمایید. البته باید دقت داشت که، سرمایه‌گذاری و خرید و فروش سهام نباید صرفاً با توجه به تغییرات روزانه شاخص باشد.

سوالات متداول

مفهوم شاخص بورس چیست؟

شاخص های بورس معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آن‌ها، می‌توان وضعیت گذشته و حال بورس را ارزیابی کرد.

شاخص کل TEDPIX چیست؟

در بورس تهران ‌‌شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX نیز شناخته می‌شود. این ‌شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان ‌شاخص بورس تهران یاد می‌شود.

کارگزاری هوشمند رابین

کارگزاری فارابی

این مقاله به کوشش فاطمه محمدجانی و دیگر اعضای تیم نظارت تولید شده است. تک‌تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در بهبود کیفیت وب فارسی داشته باشیم.

نحوه محاسبه ارزش مفهومی

در مطالب قبلی، انواع روش‌‌های ارزشیابی سهام گفته شد. در این نوشته، محاسبۀ ارزش فعلی سودهای نقدی آتی به عنوان یکی از روش‌های ارزشیابی سهام، معرفی شده و چگونگی محاسبۀ آن بیان خواهد شد. پیش از آن، مفهوم بازده مورد انتظار سهامداران مورد بررسی قرار می‌گیرد.

در تئوری‌های مالی، فرض بر این است که نرخ بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاران تابعی از میزان ریسک سرمایه‌گذاری است. به عبارت دیگر افراد برای سرمایه‌گذاری در سهام عادی، باید نرخ بازدهی را بدست آورند که بیشتر از نرخ سود سپرده‌های بانکی (نرخ بدون ریسک) باشد. هرچه درجۀ ریسک اوراق بهادار بیشتر باشد نرخ بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاران نیز بیشتر خواهد شد. در ادامه از این نرخ برای محاسبۀ ارزش سهام استفاده می‌شود.

مشاهدات نشان می‌دهد که خریداران سهام، هنگام خریداری سهم به میزان سود و افزایش قیمت سهام در آینده توجه دارند. سه مدل ارزشیابی سهام، مبتنی بر محاسبۀ ارزش فعلی سودهای آتی وجود دارد که در شکل زیر مشاهده می‌شود.

ارزش فعلی سود نقدی (با فرض سود ثابت) – مدل گوردن

فرمول کلی ارزش فعلی سود نقدی هر سهم به شرح زیر می‌باشد:

V_Equity : ارزش سهام شرکت

D : سود تقسيمی شرکت

K : بازدهی مورد انتظار سهامداران

در تصاعد هندسی، حد مجموع n نحوه محاسبه ارزش مفهومی جمله وقتی n به سمت بینهایت میل می‌کند به صورت زیر است:

t₁ : جمله اول تصاعد

بنابراین با این فرض که در فرمول ذکر شده، همۀ سودهای تقسیمی شرکت برابر هستند و همچنین در نظر گرفتن تصاعد هندسی، فرمول به صورت زیر ساده خواهد شد:

ارزش فعلی سود نقدی (با فرض نرخ رشد ثابت) – مدل گوردن

در واقع کم‌تر شرکتی وجود دارد که سود سهام آن همیشه ثابت باشد. زیرا اکثر شرکت‌ها به دلیل توسعۀ امکانات تولیدی و با افزایش قیمت محصولات، دارای نرخ رشد مثبت در سودهای آتی هستند. اگر نرخ رشد سود شرکت‌ها را g بنامیم در این صورت، میزان سود در سال دوم g درصد بیشتر از سود در سال اول خواهد بود به عبارت دیگر:

با توجه به سودهای پیش‌بینی شده و با کمک فرمول اصلی ارزش فعلی سود نقدی، ارزش سهام شرکت به صورت زیر محاسبه می‌شود:

شکل ساده شدۀ فرمول فوق به شرح زیر است:

برآورد نرخ رشد سود تقسیمی

با استفاده از دو روش، اطلاعات تاریخی و نسبت‌های مالی می‌توان نرخ رشد موجود در فرمول را برآورد کرد.

تخمین نرخ رشد (g) با استفاده از اطلاعات تاریخی

حالت اول: در این حالت فقط اولین و آخرین سود تقسیمی به عنوان ملاک تخمین سود در نظر گرفته شده است.

حالت دوم: در این حالت از نرخ‌های رشد دوره‌های قبل میانگین هندسی گرفته می‌شود.

تخمین نرخ رشد (g) با استفاده از نسبت‌های مالی

b : Payout ratio ( نرخ پرداخت سود )

در فرمول فوق ROE معیاری از عملکرد مالی است که با تقسیم درآمد خالص بر تعداد کل سهام به‌دست می‌آید. در واقع این نسبت بیان می‌نماید که بنگاه اقتصادی به ازای هر سهم، چه میزان سود خالص ایجاد می‌کند.

در این نوشته، روش محاسبۀ ارزش فعلی سود نقدی به عنوان یکی از روش‌های ارزشیابی سهام معرفی شد. در مطالب بعدی سایر روش‌ها توضیح داده خواهد شد.

سنجش آنلاین سواد مالی

موسسۀ حسابداران رسمی آمریکا سواد مالی را توانایی ارزیابی و مدیریت مؤثر امور مالی شخصی به منظور تصمیم‌گیری‌های عاقلانه در جهت رسیدن به اهداف زندگی و دستیابی به وضعیت مالی خوب تعریف کرده است. آکادمی مالی امید با طراحی آزمون‌های تعیین سطح، امکان سنجش دانسته‌های مالی کاربران را در سه سطح مقدماتی، متوسط و پیشرفته فراهم آورده است. متقاضیان با شرکت در این آزمون، طبق نمرۀ اخذ شده، گواهینامه دریافت می‌کنند.