قابلیت اتکای اطلاعات مالی و عدم تقارن اطلاعاتی: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران
هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین قابلیت اتکای اطلاعات مالی و عدم تقارن اطلاعاتی شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا، اطلاعات 87 شرکت پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1387-1394 مورد بررسی قرار گرفت. برای اندازهگیری عدم تقارن اطلاعاتی از دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام استفاده شد. همچنین، رخداد تجدید ارائه با اهمیت و شدت تجدید ارائه صورتهای مالی به عنوان سنجههای معکوسی از قابلیت اتکای اطلاعات مالی بهکار گرفته شد. به منظور دستیابی به هدفهای پژوهش دو فرضیه تدوین و رگرسیون خطی چندمتغیره با روش دادههای ترکیبی برای آزمون آنها مورد استفاده قرار گرفت. یافتههای پژوهش نشاندهنده آن است که رخداد تجدید ارائه با اهمیت و شدت تجدید ارائه صورتهای مالی با عدم تقارن اطلاعاتی به گونهای مثبت رابطه دارد. بنابراین میتوان نتیجهگیری کرد که بین قابلیت اتکای اطلاعات و عدم تقارن اطلاعاتی رابطه منفی وجود دارد.
کلیدواژهها
- بورس اوراق بهادار تهران
- تجدید ارائه صورتهای مالی
- عدم تقارن اطلاعاتی
- قابلیت اتکای اطلاعات مالی
عنوان مقاله [English]
Financial Information Reliability and Information Asymmetry: Evidence from Tehran Stock Exchange
نویسندگان [English]
- Gholamhossein Mahdavi 1
- Mohammad-Hossein Ghadirian-Arani 2
The main purpose of this study is to investigate the relationship between financial information reliability and information asymmetry for the listed companies on Tehran Stock Exchange. To this aim, a sample of 87 listed companies on the Tehran Stock Exchange from 2008 to 2015 were collected and investigated. The bid-ask spread was selected as information asymmetry measure. Also, material financial restatement occurrence and magnitude of financial restatement were employed as adverse measures of financial information reliability. For the research purposes, two hypotheses were proposed. Multivariable linear regression analysis was used to test the hypotheses on a panel data mode. Findings from the study showed that the occurrence of material restatement and magnitude of صورت های مالی در بورس restatement are positively related to information asymmetry. In other words, there is a negative relationship between financial information reliability measures and information asymmetry.
پایاننامه
بررسی آثار صورتهای مالی تعدیل شده شرکتها(منتخب سازمان بورس اوراق بهادار تهران) بر قیمتگذاری سهام آنها
چکیده:
در گروه صنعتی سیمان، صورتهای مالی تعدیل شده مبتنی بر شاخص عمومی قیمتها بر قیمتگذاری سهام پذیرفته شده شرکتها در سازمان بورس اوراق بهادار تهران موثر بوده و تاثیر آن مثبت میباشد به بیان دیگر بهنگام افزایش صورتهای مالی فوق در نتیجه تعدیل بر مبنای شاخص عمومی قیمتها و متعاقب آن در صورت افزایش ارزش دفتری سهام شرکتها، قیمت بازار سهام نیز افزایش مییابد و بالعکس لکن بدلیل عوامل و محدودیتهائی که جهت این صنعت عنوان گردید موجب گردیده که اثربخشی و تاثیر صورتهای مالی تاریخی و صورتهای مالی تعدیل شده مبتنی بر شاخص عمومی قیمتها و حتی صورتهای مالی تعدیل شده مبتنی بر قیمتهای نسبی، بر قیمتگذاری سهام شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران مشابه و یکسان بوده و به یک نتیجه منتهی گردد، لذا به لحاظ رعایت "اصل اهمیت " و مقایسه منافع این تعدیلها با مخارج آن، همچنین جلوگیری از اتلاف وقت و اختصاص نیرو جهت تعدیل صورتهای مالی، ترجیحا صورتهای مالی تاریخی میتواند مبنای مناسبی جهت قیمتگذاری سهام شرکتهای گروه صنعتی سیمان در سازمان بورس اوراق بهادار قرار گیرد. طی مصاحبهای که با چندتن از اساتید ایرانی شاغل در دانشگاههای انگلیس و امریکا بعمل آمد، آنها نیز در تائید نتایج این تحقیق عنوان نمودند که"تحقیقات مشابه بعمل امده در انگلیس و آمریکا نیز بوضوح نشان داده که نتایج حاصل از صورتهای مالی تاریخی با صورتهای مالی تعدیل شده مبتنی بر شاخصهای عمومی قیمتها/ شاخصهای خاص /قیمتهای نسبی همگی مشابه و یکسان بوده لذا به منظور جلوگیری از اتلاف وقت ، صرف نیرو و حذف هزینههای گزاف ، موضوع تعدیل صورتهای مالی اساسی و در نهایت مبحث تئوری "حسابداری تورم" به لحاظ امکانات اجرائی و تصمیمگیری ضعیف آن مسکوت گذاشته شده است .
بررسی آثار صورتهای مالی تعدیل شده شرکتها(منتخب سازمان بورس اوراق بهادار صورت های مالی در بورس تهران) بر قیمتگذاری سهام آنها 3/21/1994 12:00:00 AM
مفهوم صورتهای مالی در بورس چیست؟
صورتهای مالی بازنمایی اطلاعات خلاصه و طبقه بندی شده درباره وضعیت مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری است.
اقتصاد
صورتهای مالی به گزارشهای خلاصه و استاندارد گفته میشود که براساس آنها میتوان راجع به وضعیت مالی یک شرکت تصمیم گیری کرد.
به بیان دیگر صورتهای مالی یعنی بازنمایی اطلاعات خلاصه و طبقهبندی شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری، به گونهای که برای طیف گستردهای از ذینفعان در اتخاذ تصمیمات اقتصادی سودمند واقع شود.
به طورکلی صورتهای مالی به ۳ دسته اساسی و مهم از جمله ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد تقسیم میشوند.
در این بین ترازنامه یعنی گزارشی که در آن وضعیت مالی یک بنگاه اقتصادی در یک زمان مشخص ترسیم میشود و براساس آن میتوان به سطح و ترکیب داراییها و بدهیهای شرکت دست پیدا نمود و حقوق صاحبان سرمایه را محاسبه نمود.
صورت سود و زیان نیز گزارشی صورت های مالی در بورس است که در آن ترکیب عناصر درآمدی و هزینهای که در طی یک دوره مالی حاصل شده و همچنین سهم دولت از عملیات واحد تجاری (مالیات) را به نمایش میگذارد.
مفهوم صورت جریان وجوه نقد نیز چگونگی ارتباط بین سودآوری واحد تجاری و توان آن واحد، جهت ایجاد وجه نقد و در نتیجه مشخصکننده کیفیت سود تحصیل شده توسط واحد تجاری را نشان میدهد.
لازم به ذکر است که شرکتهای بورسی موظفند در پایان سال مالی صورتهای مالی خود را در سایت سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران سازمان بورس اوراق بهادار (کدال) منتشر کنند.
مطالعه نقش کیفیت سود در صحت اقلام ترازنامه صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
کیفیت سود واحد اقتصادی، جزء مهم ترین اطلاعاتی است که شالوده بسیاری از تصمیم گیری ها و قضاوت های استفاده کنندگان از اطلاعات مالی را تشکیل می دهد که صحت پیش بینی های مالی یک واحد انتفاعی همواره یکی از موضوعات مورد علاقه ی استفاده کنندگان از اطلاعات مالی است. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه و نقش کیفیت سود بر صحت اقلام ترازنامه صورت های مالی شرکت های پذیرفته صورت های مالی در بورس شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. به منظور دستیابی به اهداف تحقیق 25 صنعت فعال در طی یک دوره 5 ساله (1392-1388) را انتخاب نمودیم. سپس با استفاده از فرمول کوکران نمونه ای متشکل از 50 شرکت انتخاب گردید. هم چنین برای صحت پیش بینی اقلام ترازنامه از ضریب همبستگی پیرسون و تجزیه و تحلیل رگرسیون با داده های ترکیبی استفاده شده است. براساس نتایج این پژوهش می توان بیان نمود که با افزایش کیفیت سود، قدرت صحت پیش بینی اقلام ترازنامه به خصوص جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی افزایش می یابد. بنابراین، کیفیت سود به عنوان یک معیاری قابل اتکا جهت صحت پیش بینی های مالی مانند صحت عملکرد مالی سالانه صورت تطبیق سود و زیان سرمایه در گردش، نسبت های نقدینگی، نسبت های جاری، اقلام تعهدی اختیاری، اقلام تعهدی اختیاری سرمایه در گردش، هموارسازی سود، سود ویژه عملیاتی ، جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی فعالیت های عملیاتی و . واحد های تجاری است.
سال مالی در شرکت های بورسی به چه معناست؟
شرکتهای مختلف، چه آنهایی که سهامشان در بورس معامله میشود و چه شرکتهای دیگر، صورت های مالی در بورس برای محاسبه سود و زیان خود به دورههای زمانی مشخص نیاز دارند. در استانداردهای حسابداری، این دوره یک سال یا ۱۲ ماه است و اصطلاحا به آن سال مالی یا Fiscal Year گفته میشود.
نکته: شرکتها برای شروع سال مالیشان هر ماهی از سال را میتوانند انتخاب کنند، ولی نکته مهم این است سال مالی باید ۱۲ ماه باشد. معمولا شرکتها با توجه به زمینه فعالیتشان یکی از ماههای سال را بهعنوان آغاز سال مالی انتخاب میکنند. مثلا شرکتهای تولیدی در ایران ترجیح میدهند سال مالیشان مطابق با تقویم شمسی باشد؛ یعنی اینکه سال مالی این شرکتها معمولا یکم فروردین است. اما شرکتهای سرمایهگذاری، که معمولا سهامداران بزرگ شرکتهای تولیدیاند، ترجیح میدهند سال مالیشان بعد از سال مالی شرکتهای تولیدی آغاز شود. به این دلیل که ابتدا باید سود و زیان شرکتهای تولیدی مشخص شود و این سود و زیان در صورتهای مالی شرکتهای سرمایهگذاری بنشیند.
سال مالی و حسابداری
همانطور که گفتیم، سال مالی شرکتها ۱۲ ماه است و میتواند از هر کدام از ماههای سال آغاز شود. در پایان سال مالی، حسابرسهای قانونی شرکت باید حسابهای شرکت را بررسی کنند و نتیجه فعالیتهای شرکت طی سال مالی را بهصورت گزارش حسابرسیشده در اختیار سهامداران بگذارند. «ترازنامه»، «صورت سود و زیان» و «صورت جریان وجوه نقد» مهمترین بخشهای این گزارش هستند که در مجموع نشان میدهند فعالیت شرکت طی یک سال مالی گذشته چگونه بوده است.
نکته یک: در حال حاضر شرکتهای ایرانی موظفند حداکثر ۴ صورت های مالی در بورس ماه پس از پایان سال مالی صورتهای مالیشان را منتشر و این صورتها را در مجمع عادی سالانه تصویب کنند. در این صورتهای مالی مشخص میشود سود طی یک سال فعالیت شرکت، سود هر سهم آن چقدر بوده است. همچنین اگر در مجمع سالانه سودی تقسیم شود، شرکت موظف است حداکثر تا ۸ ماه بعد از تاریخ برگزاری مجمع سود سهامداران را بپردازد.
نکته ۲: سال مالی جدید شرکت یک روز بعد از پایان سال مالی قبل آغاز میشود. یعنی اگر سال مالی شرکتی روز ۲۹ اسفند به پایان برسد، سال مالی جدید از فردای آن روز، یعنی روز یک فروردین آغاز خواهد شد.
تعریف گزارشهای میاندورهای
بازار سهام بازاری پویاست و هر لحظه شرایط آن تغییر میکند، به خاطر همین انتشار گزارشهای مالی در بازههای زمانی یک ساله شاید نتواند پاسخگوی نیازهای بازار و تحلیلگران باشد. به خاطر همین، شرکتها علاوه بر گزارشهای مالی سالانه، موظفند در دورههای سهماهه هم گزارشی از فعالیتهای مالی خودشان را منتشر کنند. شکل کلی این گزارشها مانند گزارشهای مالی سالانه است، اما دقت کنید که گزارشهای میاندورهای حسابرسی نمیشوند و صرفا جنبه اطلاعرسانی و تحلیلی دارند.
گزارشهای سهماهه، ششماهه و نهماهه در واقع همان گزارشهای میاندورهای هستند. این گزارشها مشخص میکنند که عملکرد شرکتها -در ۳ ماه گذشته چگونه بوده است. فعالان حرفهایتر بازار معمولا انتظارات مشخصی درمورد عملکرد فصلی و سالانه شرکتها دارند. گزارشهای سهماهه مشخص میکنند که آیا عملکرد شرکتها منطبق با انتظارات بازار بوده است یا نه. اگر گزارشهای دورهای نشان بدهند که عملکرد شرکت بهتر از انتظارات بوده است، ممکن است قیمت سهام شرکت افزایش پیدا کند.
نکته: همانطور که گفتیم، صورتهای مالی میاندورهای حسابرسی نمیشوند. به همین دلیل ممکن است در تهیه این صورتها تا حدودی سلیقهای عمل شود. مثلا ممکن است مدیران شرکت به دلایلی (مثلا کنترل قیمت سهام شرکت در بورس) بخشی از فروش یا سود شرکت در گزارشهای میاندورهای منعکس نکنند و برای گزارش سالانه نگه دارند. یا برعکس، ممکن است مدیران بعضی از شرکتها که انتظار دارند بهزودی جایشان را به کس دیگری بدهند، گزارشهای میاندورهای را طوری تنظیم کنند که نشاندهنده جهش فروش و سود شرکت طی ماههای اخیر باشد.
شروع و پایان سال مالی شرکت ها را چگونه متوجه شویم؟
آغاز و پایان سال مالی شرکتها را میتوانیم در صورتهای مالیشان ببینیم. برای این کار کافی است سری به سایت کدال بزنیم و آخرین صورت مالی شرکت موردنظرمان را باز کنیم. در قسمت بالای این گزارش مشخص است که آخرین روز از آخرین سال مالی شرکت چه تاریخی بوده است.
تاریخ پایان سال مالی شرکتها در آگهی دعوت به مجمع عمومی نیز درج میشود.
دیدگاه شما