یکی از ابزارهای تحلیلی در بورس شاخص نام دارد، شاخص نمودار یا نماگری برای نشان دادن تغییرات قیمت سهام شرکت های بورسی در یک زمان مشخص است؛ شاخص انواع مختلفی دارد که بر اساس متغییرهای آن دسته بندی میشود و هرکدام نشانگر متغییر خاصی هستند.
شاخص هم وزن بورس چیست و چه تفاوتی با شاخص کل دارد؟
شاخص هم وزن بورس یک شاخص پرکاربرد در میان سرمایه گذاران بورس در ایران است و به عقیده بسیاری از افراد این شاخص نسبت به شاخص کل دید بهتری از وضعیت و روند تغییرات قیمت سهام ارائه می‌دهد این دو شاخص از نظر میزان وزنی که به شرکت های مختلف می‌دهند با هم متفاوت اند و تفاوت عمده دو شاخص در این مورد است.
قبل از بررسی مفهوم شاخص هم وزن بورس باید بدانیم که به طور کلی شاخص، در بورس به چه معنی است. شاخص که در انگلیسی index گفته میشود، از نظر لغوی به معنی نشانگر و در اصطلاح به معنی عددی است که تغییراتِ یک یا چند متغیر را در طول زمان نشان می‌دهد.
در بازار سرمایه از شاخص‌های مختلفی استفاده میشود که هر کدام از شاخص‌ها رشد یا افت بازار را از جنبه ای خاص، بررسی و نشان می‌دهند. در بورس شاخص‌ها اهمیت زیادی دارند و اگر بتوانید معنی هر شاخص را درک کنید و تغییرات آن را تفسیر کنید می‌توانید از وضعیت گذشته و حال بازار تا حدود زیادی آگاهی یابید و اصطلاحا آن را سبک سنگین کنید.
دو شاخص مهم تر بازار سرمایه در ایران کدام است؟
اگر چه در بورس از شاخص‌های مختلفی استفاده میشود ولی برخی از شاخص‌ها از اهمیت بیشتری برخوردارند و بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند. از جمله مهمترین شاخص‌های بورس، شاخص هم وزن بورس و شاخص کل بورس هستند که در اخبار مربوط به بورس تهران، محال است تغییرات این دو شاخص عنوان نشود. در این نوشته به بررسی هر کدام از این دو شاخص و تفاوت آنها با هم می‌پردازیم.
شاخص کل بورس چیست؟
شاخص کل بازار سرمایه در ایران که به صورت اختصاری TEPIX گفته میشود، معروفترین و مهمترین شاخص بورس است این شاخص، میانگین تغییرات قیمت و مجموع افت یا رشد سهام شرکتهای مختلف بورسی را نشان می‌دهد با بررسی شاخص کل می‌توان چشم اندازی از بازار بورس را تجسم کرد و تا حدودی به وضعیت بازار پی برد.
نکته مهم این است که اهمیت تغییرات شاخص کل بیشتر از خود عدد لحظه ای شاخص است و با بررسی تغییرات شاخص کل به صورت سالانه می‌توان به درصد رشد کل بورس در طول یکسال پی برد. این شاخص برای پی بردن به رشد کلی بورس مفید است ولی شاخصی مناسب برای بررسی افت و رشد بازار سرمایه در یک دوره کوتاه مدت نیست چونکه در محاسبه این شاخص به همه شرکت ها به یک اندازه بها داده نشده است به طور کلی فرمول محاسبه شاخص کل به صورت زیر است:
ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه ÷ ارزش جاری سهام در زمان مبدا= ۱۰۰%×(مقدار شاخص کل)
در ادامه بیشتر در مورد ضریب‌ها و ارزش شرکت‌ها در محاسبه این شاخص می‌پردازیم.
شاخص هم وزن بورس چیست؟
بعد از اینکه بسیاری از فعالان بورس به این عقیده رسیدند که با شاخص کلِ بورس به بینش درستی از وضعیت بورس در زمان حال نمی‌توان دست یافت از سال ۱۳۹۳ شاخص هم وزن بورس برای بورس اوراق بهادار تهران مورد استفاده قرار گرفت. اگر چه شاخص هم وزن به نوعی تابعی از شاخص کل در نظر گرفته میشود ولی شیوه محاسبه شاخص هم وزن با شاخص کل، متفاوت است.
تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن بورس در چیست؟
اگر وارد سایت tsetmc.com شوید در قسمت «دریک نگاه» هر دو شاخص کل و شاخص هم وزن را می‌توانید مشاهده کنید. در مورد شاخص کل در زیر همان بخش در یک نگاه در بخش «تاثیر در شاخص» لیست تمام نمادهایی را که در شاخص اثر دارند می‌توان مشاهده کرد. در محاسبه عدد نهایی شاخص کل در ابتدا به شرکتهای بزرگتر، ضریب بزرگتری داده شده است و در مورد شرکتهای کوچکتر این ضریب کمتر است پس شرکتهای بزرگ نقش بیشتری در تغییرات شاخص کل بورس تهران دارند.
شاخص هم وزن همانطور که از اسم آن مشخص است، بزرگی و سرمایه شرکت‌ها اهمیت ندارد و در محاسبه شاخص هم وزن به تمام شرکت ها به یک اندازه ضریب و ارزش داده میشود و این نحوه ضریب دادن به شرکت ها تفاوت بین شاخص کل و شاخص هم وزن است. یکسان بودن شرکت های مختلف در محاسبه شاخص هم وزن دقت شاخص را در اعلام وضعیت کلی بورس بالا می‌برد و این دقت بیشتر باعث محبوبیت بیشتر شاخص هم وزن شده است.
به چه چیزی از مقایسه شاخص کل و شاخص هم وزن پی می‌بریم؟
- اگر شاخص کل، مثبت ولی شاخص هم وزن با افت همراه بود معنی این موضوع آن است که قیمت سهامِ شرکت های بزرگ، رو به رشد بوده ولی شرکت های کوچک افت در قیمت سهام داشته اند.
- اگر شاخص کل، منفی و شاخص هم وزن مثبت باشد معنی آن، افت در قیمت سهامِ شرکتهای بزرگ و در عین حال رشد در سهام شرکتهای کوچک و متوسط است.
- اگر هر دو شاخص کل و شاخص هم وزن منفی باشند، به معنی افت قیمت سهامِ اکثر شرکتهای کوچک و بزرگ است که این افت در یک زمان اتفاق افتاده است.
- اگر دو شاخص نامبرده هر دو مثبت باشند به معنی رونق کلی در بورس است.
دیگر شاخص های بورس تهران کدامند؟
شاخص‌های دیگری هم در بورس تهران مورد استفاده قرار میگیرند که هر کدام به نوبه خود می‌توانند برای افراد راهگشا و مفید باشند و تمام این شاخص ها به تناسب ماهیتی که دارند مزایا و معایب خاص خود را دارند.
از جمله این شاخص ها عبارت است از:
- شاخص ۳۰ شرکت بزرگ
- شاخص ۵۰ شرکت برتر
- شاخص بازار اول و بازار دوم
- شاخص سهام آزاد شناور TEPIX
- شاخص صنعت و شاخص مالی
- شاخص بازده نقدی.TEDPIX
سخن پایانی
در کل همه سرمایه گذاران و معامله گران در بورس نیاز دارند نیم نگاهی به شاخص‌ها داشته باشند و همان طور که گفتیم دو مورد از مهمترین شاخص‌ها در بورس ایران شاخص کل و شاخص هم وزن هستند که بدون توجه به این دو، اصطلاحا کار فعالان بورس لنگ می‌ماند.
شاخص کل همانطور که اشاره شد دید کلی‌تری از بازار به ما می‌دهد و بیشتر برای سرمایه گذاری روی شرکتهای بزرگ تر مناسب است ولی برای نگاه دقیق‌تر به جزئیاتِ بازار سرمایه، شاخص هم وزن یک شاخص محبوب تر در میان فعالان بورسی است همچنین نوسانات شاخص هم وزن کمتر از شاخص کل است و به نوعی می‌توان گفت ریسک شاخص هم وزن کمتر است. با این شاخص روند تغییرات را بهتر می‌توان رصد کرد و قدرت آنالیز و تصمیم گیری فعالان بورسی را افزایش داد علاوه بر همه اینها سادگی و شفافیت بهتری نسبت به شاخص کل دارد.
و در نهایت اگر علاقه مند به دنیای بئرس هستید پیشنهاد میشود مقاله آموزش بورس از مقدماتی تا فوق حرفه ای ✔(هوش مصنوعی و الگو تریدینگ) را بخوانید.
اخبار بورس و اقتصادی، آموزش و تحلیل سهام - نبض‌بورس
شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست. این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است.
برای بررسی و تحلیل وضعیت بورس نیاز به شاخص های مختلفی داریم تا شرایط آن را در بازه های زمانی مختلف بررسی کنیم. شاخص کل بورس، عددی است که وضعیت کلی بورس و روند رشد یا افت این بازار را نشان می‌دهد. این شاخص، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است و تغییرات این شاخص بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس می باشد. شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سود سالیانه ای که شرکت ها پرداخت می کنند را محاسبه می کند. به عبارت دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. طبق فرمول محاسبه شاخص کل، هر چه شرکت‌ها بزرگتر باشند و سرمایه بیشتری داشته باشند، تاثیر بیشتری بر روی شاخص کل خواهند داشت.
درست است که شاخص، عملکرد و وضعیت بورس را نشان می‌دهد، اما مثبت یا منفی بودن شاخص همیشه به معنی مثبت یا منفی بودن کل بورس نیست. بلکه شاخص، وضعیت کلی بورس را به ما نشان می‌دهد. به بیان دیگر و برای درک ساده‌تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکتهای بورسی به تعداد مساوی خریداری کنید. در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.
اخبار شاخص کل بورس
دلیل سبزپوشی سهام پالایشی در بورس چه بود؟
سهام‌های صنعت پالایشی در روز های اخیر با ورود جریان پول حقیقی قابل توجهی، رشد قیمت را تجربه کردند. تراز شاخص این صنعت در این روزها در کف حمایتی قرار دارد و از طرفی اخبار خوبی که از شرکتهای این صنعت به گوش می‌رسد، باعث توجه فعالان بازار به نمادهای پالایشی شده است.
پیش بینی بورس فردا ۲۰ مهرماه ۱۴۰۱ | آیا روند مثبت برای بازار فردا نیز ادامه دار است؟
امروز بازار سرمایه با روند صعودی همراه شد و نسبت به روز کاری قبل ۹ هزار و ۶۶۲ واحد صعود کرد و به رقم یک میلیون و ۳۱۳ هزار و ۵۸۲ واحد رسید. در معاملات سه‌شنبه ۸۹ نماد صف خرید داشتند و ۴۴ نماد با صف فروش مواجه بودند. آیا این روند مثبت برای بازار فردا نیز ادامه دار است؟
با رشد شاخص ارزش سهام عدالت چقدر شد؟ | ارزش ۶۰ درصد سهام قابل فروش چقدر شد؟
شاخص کل بورس تهران امروز (سه‌شنبه، ۱۹ مهرماه) با ۹ هزار و ۶۶۲ واحد افزایش، در ارتفاع یک میلیون و ٣۱۳ هزار واحدی ایستاد و پس از مدت‌ها امروز تمام نمادهای سبد سهام عدالت به استثنا ۳ نماد سبز بودند و این سبد با افزایش ارزش همراه بود.
گزارش بورس امروز سه شنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۱ | سه نمادی که حقیقی ها خریدند
شاخص کل بورس دوشنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۱ در نهایت با کاهش ۱۱۵۶ واحدی بر روی کانال یک میلیون و ۳۰۳ هزار و ۹۲۶ واحد آرام گرفت. گزارش بورس امروز سه شنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۱ را بخوانید.
پیش بینی بورس فردا ۱۹ مهرماه ۱۴۰۱ | فردا بورس سبز میشود؟
امروز بازار برای چندمین روز متوالی در مسیر نزولی قرار گرفت و خودش را به شاخص یک میلیون ۳۰۰ هزار واحدی نزدیک‌تر کرد. فردا بازار چگونه خواهد بود؟
مشکل این روزهای بورس چیست؟
ک بازار سرمایه با اشاره به اقدام پیش‌دستانه سازمان بورس برای ارائه نکات فعالان و شرکتهای بورسی به ستاد اقتصادی دولت پیش از نهایی شدن بودجه سال آینده کشور، گفت: بیشتر مشکلات حاکم در بورس که روند این روزهای بازار را تحت شعاع قرار داده، ناشی از مشکلات ساختاری اقتصاد کشور و ریسک‌های مربوط به بودجه است.
سونامی خروج پول در نیمه اول سال ۱۴۰۱
داده‌های شرکت سپرده گذاری مرکزی نشان می‌دهد که در پایان شش ماه ابتدایی سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل ثبت نام در سامانه سجام با رشد ۱۱۰ درصد مواجه شد.
گزارش بورس امروز دوشنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۱ | سه نماد با سنگین ترین صفوف فروش
شاخص کل بورس یکشنبه ۱۷ مهر ۱۴۰۱ در نهایت با کاهش ۱۱۶۴۰ واحدی بر روی کانال یک میلیون و ۳۰۵ هزار و ۸۰ واحد آرام گرفت. گزارش بورس امروز دوشنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۱ را بخوانید.
پیش‌بینی بورس فردا ۱۸ مهرماه | معاملات به چه سمتی می‌رود؟
امروز بازار سرمایه با روند نزولی و منفی همراه شد. شاخص کل و شاخص هم وزن هر دو افت زیادی را متحمل شدند و شاخص کل به کف کانال ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار واحدی رسید. معاملات بورس فردا به چه سمتی می‌رود؟
ارزش سهام عدالت در دومین روز هفته چقدر شد؟
کاهش ارزش نمادهای شاخص ساز در بازار سرمایه سبب افت قیمت سبد سهام عدالت شده است و ارزش سهام عدالت امروز نیز با کاهش ۰.۵ درصدی همراه بود.
دلایل ریزش بورس چه بود؟ | مصائب بازار سهام را تقلیل ندهیم!
حدود ۵۰۰ روز از آن آغاز ریزش بورس در مرداد ماه سال ۱۳۹۹ گذشته است و در این مدت به جز مقاطع کوتاهی بازار نزولی بوده است. علیرضا محمدی زیوه از کارشناسان بازار سرمایه درباره علت ریزش بورس در این مدت گفت و به این پرسش پاسخ داد که دلیل ریزش بورس چه بوده است؟
گزارش بورس امروز یکشنبه ۱۷ مهر ۱۴۰۱ | سودده ترین نمادهای امروز بورس
شاخص کل بورس شنبه ۱۶ مهر ۱۴۰۱ در نهایت با افزایش ۲۸۶۷ واحدی بر روی کانال یک میلیون و ۳۱۶ هزار و ۷۲۰ واحد آرام گرفت. گزارش بورس امروز یکشنبه ۱۷ مهر ۱۴۰۱ را بخوانید.
پیش بینی بورس فردا ۱۷ مهرماه | به بازار فردا می‌توان امیدوار بود؟
پس از چند روز افت شاخص کل و نزول بازار، امروز بالاخره بازار مثبت شد و شاخص کل با ۲۸۶۸ واحد رشد به عدد ۱ میلیون و ۳۱۶ هزار واحد رسید. فردا بازار سبز می‌ماند؟
رشد اندک ارزش سهام عدالت پس از مدت ها ریزش
در پایان معاملات امروز بازار سهام، شاخص بورس با افزایش ۲۸۶۷ واحد به رقم یک میلیون و ۳۱۶ هزار و ۷۲۰ واحد رسید و ارزش سهام عدالت پس از مدت ها ریزش، رشد اندکی را شاهد بود.
گزارش بورس امروز شنبه ۱۶ مهر ۱۴۰۱ | سنگین ترین صفوف خرید امروز
شاخص کل بورس سه شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۱ در نهایت با کاهش ۴۸۶۱ واحدی بر روی کانال یک میلیون و ۳۱۳ هزار و ۸۵۳ واحد آرام گرفت. گزارش بورس امروز شنبه ۱۶ مهر ۱۴۰۱ را بخوانید.
پیش بینی بورس فردا شنبه ۱۶ مهرماه | فردا کدام نماد‌ها مثبت هستند؟
بورس تهران در روز سه‌شنبه به روند نزولی خود ادامه داد و شاهد روند معاملاتی کم‌حجم و بدون نوسان بودیم. نماگرهای اصلی بازار با کاهش نسبت به روز کاری قبل از آن مواجه شدند.حال با در نظر گرفتن این شرایط در این مطلب به پیش‌بینی بورس فردا خواهیم پرداخت.
افت ارزش سهام عدالت با ریزش شاخص بورس در ۱۲ مهرماه
شاخص کل بورس تهران روز گذشته (سه‌شنبه، ۱۲ مهرماه) با چهار هزار و ۸۷۵ واحد کاهش، در ارتفاع یک میلیون و ۳۱۳ هزار واحدی ایستاد و همراستا با آن رزش سهام عدالت به ۹ میلیون و ۳۴۲ هزار و ۳۲۱ تومان رسید.
چرا شاخص کل بورس اُفت کرد؟
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: بخشی از دلایل ریزش بازار به عدم نفع در شش الی هفت ماه گذشته باز می‌گردد، زیرا در آن زمان در اوج قیمت‌های کامودیتی‌ها می‌توانست صادرات صورت پذیرد، اما به دلیل اشتباه نابخشودنی وزیر صمت در عوارض صادراتی باعث شد که نزدیک به سه میلیون تن مقادیر فولادی در انبار‌های فولادسازان انباشته شود.
گزارش بورس امروز سه شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۱ | سه نماد با بیشترین ورود پول حقیقی
شاخص کل بورس دوشنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۱ در نهایت با کاهش ۳۳۱۱ واحدی بر روی فرمول محاسبه شاخص کل بورس فرمول محاسبه شاخص کل بورس کانال یک میلیون و ۳۱۸ هزار و ۷۱۳ واحد آرام گرفت. گزارش بورس امروز سه شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۱ را بخوانید.
سهامداران عدالت بخوانند | افت ارزش سهام عدالت در ۱۱ مهرماه ۱۴۰۱
در پایان معاملات امروز بازار سرمایه، مجموع ارزش نمادهای تشکیل دهنده سهام عدالت همچون وتجارت، وبصادر، فولاد، فارس، فملی، شتران، وبملت، اخابر، کچاد، شپنا، رمپنا، فخوز و کگل تغییراتی را تجربه کردند.
بازدهی قیمت و سود تقسیمی شرکت‌ها
کارشناس بازار سرمایه گفت: در محاسبه بازدهی شاخص کل، از بازدهی قیمت و سود نقدی تقسیمی شرکت‌ها استفاده میشود.
به گزارش بازار، محمدرضا کاتوزیان، درباره محاسبه فرمول شاخص کل بورس، افزود: فرمول شاخص کل، فرمول صحیحی است و شاخص کل بورس، میانگینی از بازدهی قیمت و بازده سهام شرکتهای بورسی بر اساس وزن تشکیل دهنده آنها از وزن کلی بازار است؛ لذا در محاسبه بازدهی شاخص کل از بازدهی قیمت و سود نقدی تقسیمی شرکت‌ها استفاده میشود.
این کارشناس بازار سرمایه، تصریح کرد: یکی از روش ها برای بررسی عملکرد سبدهای سرمایه گذاری، مقایسه بازدهی سبد سرمایه گذاری با بازدهی شاخص کل بورس است. اما چون تشکیل یک سبد سرمایه گذاری براساس کل شرکتهای بورسی کار سخت و دشواری است. شاخص کل هم وزن و شاخص فرابورس باید به عنوان شاخص‌های تکمیلی در بررسی عملکرد سبدهای سرمایه گذاری مورد استفاده قرار گیرند.
کاتوزیان در ادامه در خصوص شیوه محاسبه شاخص کل هم وزن، اظهار کرد: در شاخص کل هم وزن، وزن هر کدام از شرکت‌ها در بازار سرمایه دارای وزن یکسانی است، اما در شاخص کل، وزن شرکت‌ها دارای اهمیت نیست. در محاسبه شاخص کل، شرکت‌هایی که بزرگتر هستند تاثیر بیشتری روی عدد شاخص ایجاد می‌کنند.
وی به ایرادات فرمول شاخص کل هم اشاره کرد و گفت: اشکالاتی در خصوص شاخص بورس وجود دارد، یکی تاثیر بیشتر شرکتهای بزرگتر نسبت به سایر شرکتهای بورسی، دوم اینکه، عدم محاسبه صحیح تاثیرات معاملات بلوکی و عرضه‌های اولیه در شاخص کل و وجود یک اثر چسبندگی رو به بالا در محاسبه شاخص کل است. چسبندگی رو به بالا یعنی، سرعت رشد شاخص در زمانی که بازار صعودی است نسبت به زمان‌هایی که شاخص در کانال نزولی قرار دارد، بسیار بیشتر است.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: سرمایه گذاران بهتر است، در تصمیم گیری و ارزیابی عملکرد سبد سرمایه گذاری خود از تمامی شاخص‌ها مانند شاخص کل، هم وزن و شاخص فرابورس، استفاده کنند. زیرا شرکتهای فرابورسی در محاسبات شاخص بورس در نظر گرفته نمی‌شوند.
انواع شاخص در بورس
یکی از ابزارهای تحلیلی در بورس شاخص نام دارد، شاخص نمودار یا نماگری برای نشان دادن تغییرات قیمت سهام شرکت های بورسی در یک زمان مشخص است؛ شاخص انواع مختلفی دارد که بر اساس متغییرهای آن دسته بندی میشود و هرکدام نشانگر متغییر خاصی هستند.
یک سرمایه گذار برای سرمایه گذاری یا تحقیق و تحلیل نیاز به بررسی قیمت یا بازدهی سهام یک شرکت یا حوزه مشخص دارد و برای دستیابی به این اطلاعات باید قیمت سهام شرکت مورد نظر را در زمان های مختلف بررسی کند، اما زمانی که این بررسی ابعاد بیشتری را در بر بگیرد، نیاز به یک نماگر یا نمودار مشخص دارد که وضعیت عمومی قیمت یا بازدهی در میان شرکتهای مورد بررسی را نشان خواهد داد. به نماگری که چنین اطلاعاتی را در اختیار فرد می گذارد شاخص می گویند. ، شاخص نوعی داده آماری است که به سرمایه گذار یا تحلیلگر اطلاعاتی از تغییرات انجام شده در متغییرهای مختلف در یک زمان معین را می دهد در واقع شاخص نوعی نمودار است که وضعیت متغییر ها را در یک زمان مشخص به صورت جامع نمایش می دهد. شاخص ها به ۵ دسته زیر تقسیم می شوند که هر کدام نشان دهنده تغییرات متغییر خاصی هستند:
شاخص کل قیمت تپیکس
شاخص بازده نقدی تپیکس
شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعالتر
همه چیز درباره شاخص کل قیمت تپیکس
شاخص کل قیمت فرمول محاسبه شاخص کل بورس که در بازار سرمایه tipex نامیده می شود نوعی داده اطلاعاتی است که بازدهی سطح قیمتی کل سهام موجود در بازار را نشان می دهد. درواقع شاخص شرایط عمومی شرکتهای مورد بررسی را نشان می دهد و معیاری برای سنجش وضعیت کلی بازار اوراق بهادار است. شاخص کل به دو دسته شاخص کل قیمت و شاخص کل هم وزن تقسیم می شود.
شاخص کل قیمت (tipex) یک عدد است و تغییرات آن را با واحد بیان می کنند. شاخص کل قیمت سطح قیمت را در مقایسه با تاریخ مشخصی که تاریخ مبداء نام دارد نشان می دهند یعنی یک سال معین را به عنوان سال پایه تعیین می کنند و تمامی ارقام شرکت‌ها در آن سال را به عنوان ارقام مبدا در سال پایه معفی می کنند و بعد از آن هرگونه تغییری در ارقام نسبت به سال و قیمت مبدا سنجید می شود. بر همین اساس سرمایه گذار یا تحلیل گر می تواند روند صعود و نزول کل بازار را در مدت زمان مشخصی مورد بررسی قرار دهد و این داده آماری قابلیت تفسیر پیدا می کند. در بازار سرمایه ایران سال مبدا در بورس اوراق بهادار سال ۱۳۶۹ تعیین شده است. در شاخص قیمت کل تعداد سهام یک شرکت به عنوان وزن قیمت‌ها در چگونگی تغییرات آن دارد. یعنی بر اساس بزرگی و کوچکی شرکت ها تغییرات شاخص قیمت کل تغییر می کند.
شاخص کل هم وزن بخشی از شاخص کل تیپکس است که در این شاخص همه شرکت ها در یک سطح قرار گرفته و بزرگی و کوچکی شرکت در چگونگی تغییرات آن نقشی ندارد و همه شرکت ها در یک سطح قرار میگیرند و بر اساس خرید و فروش ها انجام شده در طول روز شاخص کل هم وزن تغییر می کند.
تغییرات شاخص کل و هم وزن چه چیزهایی را نشان می دهند؟
تغییرات شاخص قییمت کل و هم وزن در کنار یکدیگر تفسیرهای مختلفی دارند به طور مثال زمانی که شاخص قیت کل مثبت است اما شاخص هم وزن منفی بیانگر این است که سهام بیشتر شرکت ها کاهش قیمت داشته است و تنها شرکت های شاخص ساز یا بزرگ هستند که معاملات مثبتی داشته و بر این اساس توانسته اند شاخص را مثبت نگه دارند. بالعکس آن هم امکان دارد یعنی شاخص قیمت کل منفی است اما شاخص هم وزن مثبت که این نشان می دهد که اکثر سهام شرکت ها با رشد قیمت همراه بوده اند اما شرکت های شاخص ساز به دلیل معملات منفی که داشته اند روی شاخص قیمت کل تاثیر فرمول محاسبه شاخص کل بورس گذاشته و آن را منفی کرده است.
شاخص قیمت و بازده نقدی (tidpix)
شاخص قیمت و بازده نقدی که در بازار سرمایه tidpix نامیده می شود یک داده آماری است که نماگر بازدهی کل بورس اوراق بهادار است. تغییرات این شاخص نشانگر بازدة کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازدة نقدی پرداختی، متأثر میشود. این شاخص کلیۀ شرکتهای پذیرفته شده در بورس را دربردارد و شیوة وزندهی و محاسبۀ آن همانند شاخص کل قیمت (TEPIX (است و تنها تفاوت میان آن دو در شیوة تعدیل آنها است. در این شاخص سود به دو روش به سرمایه گذار داده می شود. یکی از روش ها سود تقسیمی سالیانه است که در مجامع شرکت ها تقسیم خواهد شد و دیگر سودی است که از افزایش قیمت سهام سرمایه گذار کسب سود می کند.
شاخص بازده نقدی بخشی از شاخص بازده است که تنها متغییر آن سود تقسیم شده در مجامع است.شاخص بازده نقدی بازدهی شرکت سودهای پرداختی توسط شرکتهای بورسی را محاسبه می کند.
شاخص صنعت و مالی
شاخص کل از شرکت های مختلف در صنایع مختلف تشکیل شده است، در سال ۱۳۸۴ شرکت های پذیرفته شده در بورس بر اساس صنایعی که در آن فعال هستند طبقه بندی شده و به ۳۶ صنعت تقسیم شدند. شرکت های پذیرفته شده در بورس به دو دسته صنعتی و مالی تقسیم بندی شدند و برای هر کدام از این دسته ها یک شاخص تعریف شد که این شاخص نمایانگر شاخص قیمت سهام شرکت های آن حوزه است.
شاخص صنعت شامل شاخص قیمت سهام کلیۀ شرکتهای بورس به فرمول محاسبه شاخص کل بورس فرمول محاسبه شاخص کل بورس جز واسطه گری های مالی است که در محاسبه و تعدیل از نحوه محاسبه و قوانین شاخص کل قیمت الگو برداری می کنند.
شاخص مالی در برگیرنده شاخص قیمت سهام شرکتهای واسطه گری های مالی است که نوع محاسبه متغییرهای آن بر اساس محاسبه شاخص قیت کل انجام می شود.
شاخص ۵۰ شرکت برتر
شاخص ۵۰ شرکت فعال نمایان گر تغییرات قیمت سهام ۵۰ شرکت برتر بورس در مدت زمان مشخص است و لیست ۵۰ شرکت فعال در بورس هر ۳ ماه یکبار توسط سازمان بورس اوراق بهادار منتشر می شود. شاخص ۵۰ شرکت برتر در واقع نشان دهنده تغییرات میانگین وزنی ۵۰ فرمول محاسبه شاخص کل بورس شرکت است
شاخص قیمت
شاخص قیمت یکی از مهم ترین و اصولی ترین شاخص های شناخته شده در بورس و فرابورس می باشد که نشان دهنده روند (ترند) عمومی تغییرات قیمت انواع سهام موجود در بازار بورس است. این شاخص، بر خلاف شاخص کل، سود تقسیمی شرکت ها را در خود لحاظ نمی کند.
فرق اساسی بین شاخص قیمت و شاخص کل در این است که شاخص قیمت تنها قیمت سهام شرکت های بورسی را محاسبه می کند در صورتی که شاخص کل سود پرداختی سالانه را نیز مورد محاسبه قرار می دهد.
مفهوم شاخص:
شاخص در واقع به عددی گفته ی شود که میانگین ارزش مجموعه ای از اقلام را بر اساس درصدی از میانگین آنها و در یک دوره زمانی مشخص بیان می کند.
در بورس تهران، ۸ شاخص مهم مورد بررسی قرار می گیرند که دارای جایگاه بالایی در تحلیل های سرمایه گذاران می باشند:
- شاخص کل قیمت
- شاخص قیمت و بازده نقدی
- شاخص بازده نقدی
- شاخص صنعت و شاخص مالی
- شاخص سهام آزاد شناور
- شاخص بازار اول و بازار دوم
- شاخص ۵۰ شرکت برتر
- شاخص ۳۰ شرکت بزرگ تر
در ادامه به شرح این شاخص ها پرداخته می شود.
شاخص کل قیمت:
با توجه به گفته های قبلی شاخص نشان دهنده سطح عمومی قیمت و یا بازدهی گروهی از سهام می باشد که آن سهام در بازار بورس داد و ستد می شوند.
لذا می توان گفت که شاخص کل قیمت نشان دهنده سطح عمومی قیمت تمام سهام های موجود در بازار مذکور به شمار می رود.
با توجه به این که شاخص یک عدد می باشد و واحد اندازه گیری خاصی برای آن در نظر نگرفته اند، لذا برای تفسیر و تحلیل آن یک سال را به عنوان سال پایه معرفی می نمایند و تمام ارقام مربوط به آن سال را ارقام مبنا در سال پایه در نظر می گیرند.
سپس با تغییراتی که به وجود می آید، قیمت سهام را در سال های آتی نسبت به همان سال پایه بررسی می نمایند و با استفاده از آن، روند صعود و یا نزول آن را مشخص می کنند که فرمول آن به صورت زیر می باشد:
| ۱۰۰× | ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه | = مقدار شاخص کل |
| ارزش جاری بازار سهام در تاریخ مبدا |
شاخص قیمت مصرف کننده:
شاخص قیمت مصرف کننده (Consumer Price Index)، که به اختصار به آن (CPI) می گویند، معیاری برای سنجش میانگین وزنی قیمت های یک سبد یا پرتفوی می باشد.
این شاخص با در نظر داشتن تغییرات قیمت هر کدام از سهم های موجود، اقدام به محاسبه می کند که این تغییرات برای ارزیابی روند های آینده به کار برده می شود.
نکته: این شاخص در واقع یکی از متداول ترین آمار و ارقام برای شناسایی دوره های تورم یا کاهش نرخ تورم به شمار می رود.
شاخص قیمت مصرف کننده در ایران:
کل این بخش به دو زیر بخش تقسیم می شود که به صورت زیر قابل توضیح است:
- شاخص بهای کالا ها و خدمات مصرفی در نقاط شهری
- شاخص بهای کالا ها و خدمات مصرفی خانوار ها در نقاط روستایی
کاربرد فرمول محاسبه شاخص کل بورس شاخص قیمت مصرف کننده:
این شاخص در واقع یکی از شاخص هی اقتصادی می باشد که به طور وسیعی از آن استفاده می گردد و پر کاربرد ترین وسیله برای ارزیابی موارد زیر می باشد:
- اندازه تورم
- میزان اثر بخشی سیاست های اقتصادی دولت
- راهنمایی برای تصمیم گیری های سرمایه گذاران
- شاخصی ضمنی برای عوامل اقتصادی، از جمله خرده فروشی، درآمد های ساعتی یا هفتگی و…
- یافتن قدرت خرید مصرف کنندگان
- تنظیم سطح صلاحیت افراد برای انواع خاصی از کمک های دولتی
- تنظیم دستمزد بر اساس هزینه زندگی برای کارگران داخلی
همچنین شاخص قیمت مصرف کننده، هزینه سبد کالا و خدمات را در سراسر کشور به صورت ماهانه نشان می دهد که این کالا ها و خدمات به هشت گروه اصلی زیر تقسیم می گردند:
- مسکن
- پوشاک
- حمل و نقل
- آموزش و ارتباطات
- سایر کالا ها و خدمات
- تفریح
- مراقبت های پزشکی
- غذا و نوشیدنی
موسسه مشاوران مطالعه مقاله بازگشت ارز حاصل از صادرات را به شما عزیزان پیشنهاد می نماید.
شاخص قیمت و بازده نقدی
شاخص قیمت و بازده نقدی:
این شاخص که به شاخص TEDPIX معروف می باشد، دارای فرمولی مشابه با فرمول شاخص قیمت است با این تفاوت که در مخرج آن علاوه بر قیمت سال ۱۳۶۹، سود نقدی پرداختی آن سال نیز مورد محاسبه قرار می گیرد.
این دو مولفه نشان دهنده بازدهی کل بورس اوراق بهادار تهران می باشند که سود حاصل از سرمایه گذاری های بازار بورس از دو محل زیر به دست می آید:
- سود نقدی مصوب شده در مجامع شرکت ها
- سود به دست آمده از افزایش قیمت سهام
شاخص بازده نقدی:
شاخص بازده نقدی سود مصوب مجامع را محاسبه می کند که این سود به سود نقدی معروف می باشد و از تمامی سود های پرداختی توسط شرکت های بورسی، ناشی می گردد.
زمانی که این شاخص نزولی شود، یعنی سود کمتری در مجامع تقسیم می شود و بایستی سرمایه گذار یا معامله گر سبک معامله گری خود را اصلاح نماید.
شاخص صنعت و شاخص مالی:
شرکت های موجود در بورس، بر اساس حوزه فعالیت خود دسته بندی می شوند. لذا می توان گفت که دو دسته اصلی شرکت های تولیدی و خدماتی هستند که بیش از ۶۰ درصد شرکت های موجود در بورس در دسته شرکت های تولیدی قرار دارند.
شرکت هایی که در دسته اول قرار می گیرند، در زمره شاخص صنعت قرار دارند و همچنین شرکت های خدماتی که جز شرکت های تامین سرمایه و مشاوره مالی می باشند حوزه دوم را تشکیل می دهند.
بنابراین شرکت های دسته اول، جز شاخص صنعت و شرکت های دسته دوم جز شاخص مالی محسوب می شوند.
شیوه محاسبه هر دو شاخص بر اساس میانگین موزون شرکت های فعال در آن زمینه می باشد و همانند شاخص کل قیمت محاسبه می گردند و تنها تفاوت آنها در تعداد شرکت های موجود می باشد.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله حسابداری رفتاری را به شما عزیزان پیشنهاد می نماید.
شاخص سهام آزاد شناور
شاخص سهام آزاد شناور:
شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)، به تغییرات آن بخش از سهام یک شرکت گفته می شود که توسط سرمایه گذاران خرد مورد معامله قرار می گیرند.
نحوه محاسبه آن، مشابه نحوه محاسبه شاخص کل قیمت می باشد که تفاوت آن در تعداد سهامی است که به عنوان ضریب قیمت مورد محاسبه قرار می گیرد.
برای درک بهتر این موضوع باید گفت که برخی از شرکت ها مالکیت اصلی سهام آنها بر عهده شرکت ها و اشخاص حقوقی می باشد که سهامدار اصلی آن سهام شناخته می شود و این سهام جز سهام فعال مورد معامله در بازار محسوب نمی شود.
در واقع شناوری سهام، به درصدی از سهام یک شرکت اشاره دارد که تحت مالکیت سرمایه گذاران حقیقی می باشد و احتمال خرید و فروش آن در آینده نزدیک وجود دارد. این درصد در سایت سازمان بورس قابل مشاهده است.
شاخص ۵۰ شرکت برتر:
سازمان بورس به صورت هر سه ماه یا هر فصل، یک بار فهرست ۵۰ شرکت برتر بورسی را ارائه می کند که بالا ترین درجه نقدشوندگی را دارند که بر اساس شاخص ۵۰ شرکت برتر ارائه می شود.
نحوه محاسبه این شاخص، مشابه شاخص کل قیمت می باشد که در آن فقط ۵۰ شرکت وجود دارد.
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ تر:
معیار بزرگی در سازمان بورس اوراق بهادار، ارزش روز یک شرکت می باشد که برای محاسبه آن از رابطه زیر استفاده می گردد:
قیمت پایانی سهام × تعداد کل سهام شرکت = ارزش روز یک شرکت
این ۳۰ شرکت بزرگ تر، شامل شرکت هایی است که در صدر جدول شرکت های بورس قرار دارند و میانگین وزنی آنها برآورد می گردد.
نکته: نحوه محاسبه شاخص آن همانند شاخص کل قیمت می باشد.
در زمان رکود بازار و زمانی که شاخص روند خاصی را در پی نگرفته است، می توان با انجام معاملات بلوکی در سهامی که جز ۳۰ شرکت بزرگ تر هستند، رقم شاخص تغییر قابل توجهی داشته باشد.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله ضرورت مشاور مالی در کسب و کار را به شما پیشنهاد می کنیم.
دیدگاه شما