صندوق خرسی یا صندوق معکوس

1. ارائه دهنده ETF سبدی از دارایی ها از جمله سهام، اوراق قرضه، کالا یا ارز را در نظر می گیرد و سبد خریدی از آن ها را با یک نماد یکتا (مشابه نماد شرکت های فعال در بورس) ایجاد می کند.
2. سرمایه گذاران می توانند مانند سهام یک شرکت، سهمی از آن سبد را خریداری کنند.
3. خریداران و فروشندگان ETF، درست مثل یک سهام در طول روز آن را معامله می کنند.

صندوق خرسی یا صندوق معکوس

مشاوره رایگان

برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.

• 02191004770
• [email protected]
• تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15

خانه / سرمایه گذاری و بورس / صندوق ETF چیست و چه تفاوتی با دیگر صندوق های سرمایه گذاری دارد؟

صندوق ETF چیست و چه تفاوتی با دیگر صندوق های سرمایه گذاری دارد؟

صندوق ETF به یکی از انواع صندوق های سرمایه گذاری گفته می شود که امکان خرید و فروش دارایی های آن وجود دارد. ETF مخفف کلمه Exchange-traded fund می باشد و فرآیند آن به گونه ای است با خرید هر واحد در ETF دارایی شما سرمایه گذاری و برای کسب سود پس انداز می شود.

در سال ۹۹، دولت به منظور اجرای عدالت اجتماعی در کشور، عرضه بخش قابل توجهی از سهام شرکت های معتبر و ارزشمند را در برنامه خود قرار داد تا در اختیار مردم قرار گیرد و مردم مدیریت این سهام را به عهده بگیرند. صندوق سرمایه گذاری مشترک برای سرمایه گذاری در اوراق بهادار و به عبارتی مدیریت حرفه ای دارایی افراد ایجاد شدند و تا حد زیادی به موقعیت دارایی ها و چگونگی مدیریت آنها وابسته هستند.

صندوق قابل معامله در بورس ETF چیست؟

ETF ها قابلیت معالمه در بورس را دارند و تا حدودی به صندوق های سرمایه گذاری مشترک شباهت دارند (با محدودیت کمتر) و افراد در صورت عدم تسلط کافی در بازار بورس می توانند مدیریت دارایی خود را به مراکز معتبر واگذار کنند. بیش از دو دهه از معرفی صندوق های ETF می گذرد و امروزه بیش از گذشته مورد استقبال قرار گرفته است به یکی از محبوب ‌ترین راه‌ های سرمایه‌ گذاری تبدیل شده است.

ممکن است یک صندوق ETF از چند سهم مختلف تشکیل شده باشد و سهام ارز و طلا، سکه و یا .. را در برگیرد. در صورتی که فردی ۱ درصد از این صندوق ETF را خریداری کند در حقیقت مالک ۱ درصد از سهام موجود در این صندوق ( ارز و طلا، سکه و …) شده است.

انواع صندوق ETF

صندوق ETF دارای انواع مختلفی است که در حال حاضر تمامی آنها در ایران قابلیت ندارند ولی امکان پیدایش آنها در بازار بورس ایران در سال های آینده وجود دارد.

یکی از انواع صندوق ETF ،صندوق با درآمد ثابت است که یک سرمایه گذاری بدون ریسک محسوب می شود. در این صندوق میزان رشد صندوق در آینده مشخص است .

برای شرکت این صندوق از ETF باید فرد ریسک پذیری باشید، زیرا در این نوع صندوق این امکان وجود دارد که هیچ گونه سودی را دریافت نکنید.

در صندوق مختلط ETF، نصف دارایی (۴۰ %) از سهام و نصف دیگر آن (۴۰ %) از اوراق با درآمد ثابت شکل می گیرد و ۲۰ درصد نیز بصورت انتخابی از سهام یا اوراق است.

• صندوق بازار خارجی (Foreign Market)

این نوع از صندوق ETF در ایران رایج نیست اما در خیلی از کشورها مورد استفاده قرار می گیرد و به این صورت است که می توانید در بازار کشورهای دیگر صندوق خرسی یا صندوق معکوس سرمایه گذاری کنید.

این صندوق در بازار فارکس رواج دارد و ارز بخش قابل توجهی را در این صندوق از ETF به خود اختصاص می هد.

در این نوع صندوق سهم ها متعلق به یک صنعت هستند. با انتخاب این صندوق ETF می توانید روی یک صنعت که آینده درخشانی دارد متمرکز شوید. به عنوان مثال صنعت دارو و ETF صنعت فلزات را انتخاب کنید.

در این نوع صندوق از ETF، کالا جایگزین سهام می شود و کالاهای موجود در این صندوق شامل: طلا، نقره و پلاتین، فولاد، آلومینیوم، مس، فلزات گرانبها و … می باشد.

در این نوع از صندوق ETF که به صندوق معکوس نیز معروف است، بیشتر در مواقع منفی بودن بازار کاربرد دارد و یک روش کوتاه مدت برای معامله است که گویای کاهش سهام یا سایر قیمت های اوراق بهادار است. این یک استراتژی پیشرفته است که فقط باید توسط تجار و سرمایه گذاران با تجربه انجام شود.

تفاوت صندوق ETF با دیگر صندوق های سرمایه گذاری چیست؟

همانطور که گفته شد صندوق ETF شباهت زیادی با صندوق های سرمایه گذاری مشترک دارد اما در مقایسه با این صندوق ها از مزیت هایی برخوردار می باشد که مهمترین آنها عبارتند از:

یکی از مهمترین تفاوت های صندوق ETF با سایر صندوق های سرمایه گذاری، ارزان بودن معاملات در این نوع صندوق است و با توجه به واسطه بودن کارگزاری ها در معاملات این صندوقها، هزینه های بازاریابی در آنها حذف می شود.

در صندوق های ETF انجام معاملات بدون هیچ گونه مالیاتی صورت می گیرد و این تصمیمی بود که برای سهولت در اجرای سیاست های اصل ۴۴ قانون اساسی گرفته شد.

وضعیت قیمت در صندوق های ETF براحتی و با دسترسی به اینترنت برای افراد قابل مشاهده است و این یکی از ویژگی های ممتاز صندوق های ETF در مقایسه با صندوق سرمایه گذاری مشترک است.

برای معامله در صندوق های ETF می توان از طریق تمامی کارگزاری ها اقدام نمود و این ویژگی موجب تسریع و سهولت در انجام معاملات صندوق های ETF شده است.

• محاسبه ارزش دارایی ها بصورت لحظه ای

افراد سهامدار می توانند در صندوق های ETF ارزش خالص دارایی های خود را بصورت لحظه ای مشاهده نمایند.

مهمترین تفاوت صندوق ETF با دیگر صندوق خرسی یا صندوق معکوس صندوق های سرمایه گذاری ،قابلیت نقدینگی با توجه به وضعیت بازار سهام می باشد.

سهام موجود در صندوق های ETF از تنوع زیادی برخوردار است و روش بسیار خوبی برای یک سرمایه گذاری بلند مدت است و همچنین فروش واحدهای این صندوق در هر زمانی ممکن است. نحوه معامله صندوق ETF در بازار بورس آسان است و برای کسب سود در معامله آنها باید آگاهی و مهارت کافی داشت.

صندوق ETF در ایران تقسیم سود ندارد و تمام دارایی شما چیزی است که در NAV قابل مشاهده است.

پذیره نویسی صندوق های ETF از امروز ۱۴ اردبیهشت ماه ۹۹ با ۲۰ % تخفیف برای متقاضیان قابل خرید است و می توانند با حداقل ۱۰ هزار تومان و حداکثر ۲ میلیون تومان از این سهام بهره مند شوند و این کار بصورت حضوری و یا غیر حضوری از طریق درگاه های اینترنتی بانک ها و یا از طریق کارگزاری ها ( برای افرادی که دارای کد بورسی هستند) امکان پذیر است.

انواع سهام موجود در صندوق ETF

صندوق ETF که پذیره نویسی آن از تاریخ ۱۴ تا ۳۱ اردبیهشت ماه مهلت دارد متشکل از سهام صندوق های مالی، صنایع فلزی و خودروسازی و صنایع پتروشیمی می باشد که دارای ارزش بالایی هستند و برای سرمایه گذاری بلند مدت مناسب هستند.

دو ماه بعد از خرید سهام صندوق ETF مجاز به فروش آنها هستید.

صندوق ETF در مقایسه با دیگر صندوق های سرمایه گذاری از امتیازات زیادی برخوردار است اما به دلیل اینکه برای سرمایه گذاری بلند مدت یا میان مدت مناسب هستند ممکن است؛ برخی افراد نوسانات بازار را بدرستی درک نکنند و در زمان نامناسب اقدام به فروش کنند که این ویژگی می تواند به عنوان معایب صندوق های سرمایه گذاری ETF شناخته شود.

چند نکته در مورد صندوق ETF و سرمایه گذاری در آن

برای سرمایه گذاری مطعمن در صندوق های ETF، کارنامه صندوق ها را مورد بررسی قرار دهید تا سهام صندوق مناسبی را انتخاب نمائید.

کارگزاری معتبری را برای انجام معاملات خود در نظر بگیرید.

سهام صندوق ETF را به عنوان یک سرمایه گذاری بلند مدت در نظر بگیرید.

Compatible data.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

• Pina & Associates Insurance
• Payment at Contingency
• Amount of Payment

Two Most-Cited Reason

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.

صندوق خرسی یا صندوق معکوس

با تداوم ریزش قیمت سهام در بازار سرمایه کشور در معاملات دیروز، افت شاخص کل بورس تهران نسبت به قله خود در 19 مردادماه به مرز 20 درصد رسید تا بازار در مرز ورود به فاز ریزش سنگین یا خرسی قرار بگیرد و دیگر نتوان از فاز اصلاحی بورس سخن گفت. مگر آن که تمهیدات اندیشیده شده مثل افزایش حد اعتباری کارگزاری ها، افزایش سقف خرید سهام توسط صندوق ها و حمایت حقوقی ها از بازار تشدید و تقویت شود و در کنار کاهش رفتار هیجانی بازار را به تعادل بازگرداند. اگرچه دیروز عصر در جلسه ای با حضور 20 مجموعه حقوقی و مدیر صندوق های بزرگ بازار سرمایه، بر سر تلاش برای جمع آوری صف های فروش در بازار امروز توافق شد.
بازار گاوی و بازار خرسی دو واژه برای مشخص کردن روند کلی بازار سرمایه به کار گرفته می‌شوند. به عبارت ساده، هنگامی که بازار رو به رشد باشد و قیمت سهام روندی صعودی دارد می‌گویند «بازار گاوی» است. این در حالی است که اگر قیمت سهام روندی نزولی داشته و رکود در اوضاع اقتصادی حاکم شده باشد، «بازار خرسی» نامی است که می‌تواند روند بازار را توضیح دهد.
به گزارش خراسان، شاخص کل بورس تهران دیروز با افت 65 هزار واحدی به سطح یک میلیون و 662 هزار واحدی بازگشت تا میزان افت این شاخص مهم بازار از قله تاریخی که 19 مردادماه امسال ثبت شده بود به بیش از 400 هزار واحد معادل 20 درصد برسد. در بازار دیروز معدود نمادهای مثبت به چشم می خورد و حتی نماد سرمایه گذاری ملی (ونیکی) که از ابتدای امسال بدون استثنا صف خرید بود نیز به محدوده منفی سقوط کرد و در این رهگذر رکورد حجم معاملات را به خود اختصاص داد.
در بازار دیروز اگرچه خرید خالص حقوقی ها قابل توجه بود اما باز هم حریف صف های فروش نشد. در معاملات دیروز یک شنبه حقوقی ها با خرید خالص دو هزار و600 میلیارد تومان از حقیقی ها یک رکورد تاریخی را در جابه جایی سهام از حقیقی به حقوقی به ثبت رساندند. با این حال و با وجود تغییر در مقررات مختلف به نفع تقویت تقاضا در بورس، صف های فروش پایدار ماند.
ریزش دسته جمعی نمادهای بورسی در حالی است که اصطلاحا خشک و تر همگی سوخته اند و برخی نمادهای بنیادین بازار نیز با افت اخیر، به محدوده های جذاب قیمتی رسیده اند. مثلا در برخی شرکت های سرمایه گذاری زیرمجموعه شستا، قیمت از ارزش دارایی ها کمتر شده است که در همین نماد شاهد خرید خالص 100 میلیاردی حقوقی ها بودیم.
با وجود عملکرد مناسب اکثر حقوقی ها در معاملات دیروز برخی از این فعالان بازار همچنان فروشنده بودند و در مثبت برخی نمادها یا حتی صف های فروش، به جای حمایت از بازار به ریزش بیشتر دامن زدند. با این حال عصر دیروز خبرهایی مبنی بر برگزاری جلسه بین مسئولان سازمان بورس و مدیران حقوقی برای جمع کردن صف های فروش منتشر شد. گفتنی است در انتهای معاملات دیروز نیز صف فروش برخی نمادها جمع شد و برخی به تعادل رسیدند اما بسیاری دیگر همچنان صف فروش ماندند.
تحلیل تکنیکال واعظی حاشیه ساز شد!
علاوه بر حمایت های واقعی توسط سازمان و شورای عالی بورس در خصوص حدود اعتباری و . ، حمایت های زبانی دولتی ها هم از بازار ادامه دارد که البته گاهی اثر معکوس دارد. اظهارات شنبه شب رئیس دفتر رئیس جمهور مبنی بر پایان یافتن روند نزولی در کانال یک میلیون و 600 تا یک میلیون و700 هزار واحدی حواشی و واکنش های بسیاری بین اهالی بازار برانگیخت که عمدتا از جنس انتقاد و طنز بود. برخی معتقدند اظهارات او منجر به ریزش امروز(دیروز) بازار به کانال مدنظر واعظی شده است. علاوه بر آن تعیین سطح حمایتی از سوی یک مقام رسمی نیز رفتاری غیرحرفه ای و عجیب ارزیابی شد.
در عین حال انتقادات بسیاری نیز مبنی بر رفتار سلیقه ای در اجرای دستورالعمل های بورسی مطرح شد. جایی که طبق قواعد باید سهام شرکت ها بعد از نوسانات 20 تا 50 درصدی مثبت یا منفی در دوره کوتاه مشخصی متوقف شوند. این دستورالعمل در فاز صعودی بازار با دقت اجرا می شد اما در شرایط فعلی با وجود افت بیش از 20 درصدی بسیاری از نمادها، این اتفاق رخ نداده است.
در هر حال آن چه پیداست این که بورس برای پایان دادن به فاز نزولی (اصلاحی یا ریزشی) فعلی نیاز شدید به کنترل عرضه ها دارد و این یک موضوع انتظاراتی است. در حالی که سیاست‌های خوبی برای تقویت تقاضا صورت گرفته است اما تشدید روزافزون عرضه ها مانع از توقف ریزش می شود. بی اعتمادی ایجادشده در خصوص رفتار دولتی ها و هراس ایجادشده در تازه واردها منجر به تشدید مکرر عرضه ها در بورس شده است و مشخص نیست چه زمانی این روند پایان یابد. همان طور که پایان روند صعودی قابل تعیین نبود و همه تحلیل گران در دو سال گذشته با وجود محتوم دانستن پایان آن روند و ورود به فاز اصلاح، قادر به تعیین زمان آن نبودند، اکنون نیز در روند نزولی که مبتنی بر هیجان و ترس سرمایه است، شرایط مشابهی وجود دارد.

آشنایی با صندوق سرمایه گذاری ETF و تفاوت آن با صندوقهای دیگر

در مقاله آموزشی آشنایی با صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس، به معرفی انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری پرداختیم. گفتیم که صندوق‌های متنوعی در بورس وجود دارد که معروف‌ترین آن‌ها صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، صندوق‌های مختلط، صندوق‌های سهامی و صندوق‌های طلا بودند. همچنین گفتیم که نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری به نام صندوق‌های ETF وجود دارد که قابل معامله هستند. خود این صندوق‌ها (برخلاف دیگر صندوق‌هایی که در بورس نیستند)، به‌عنوان یکی از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس هستند. اما در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ صندوق سرمایه گذاری ETF را به صورت کامل و دقیق معرفی خواهیم کرد. علاوه بر این راجع به تفاوت‌های موجود میان این صندوق‌ها با دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری صحبت خواهیم کرد.

صندوق سرمایه گذاری ETF چیست؟

صندوق سرمایه گذاری ETF

صندوق سرمایه گذاری ETF یا «صندوق قابل معامله» یا (Exchange-traded fund)، نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک می‌باشد که امکان پیروی از بازده یک شاخص معین را فراهم می‌آورد. سهام این صندوق‌ها، همانند دیگر نمادهای بورسی و سهام شرکت‌های عمومی در بورس اوراق بهادار قابل معامله می‌باشد. برای سرمایه‌گذاری در صندوق خرسی یا صندوق معکوس این صندوق‌ها نیازی به داشتن کد بورسی نیست. شما می‌توانید با مراجعه به آن صندوق، از واحدهای سرمایه‌گذاری آن صندوق را خریداری کنید. فعالیت اصلی این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار یا دارایی‌های فیزیکی است، که به‌عنوان دارایی پایه‌ی صندوق، در نظر گرفته می‌شوند. لذا عملکرد هر صندوق قابل معامله، به عملکرد دارایی پشتوانه‌ی آن بستگی دارد. این صندوق‌ها بر اساس عملکردی که دارند به شما سود می‌دهند. سوددهی این صندوق‌ها بر اساس NAV یا همان ارزش خالص دارایی‌ها (Net Asset Value) می‌باشد. شما به واسطه‌ی داشتن یک «کد معاملاتی» می‌توانید روی یک صندوق ETF خرید و فروش انجام دهید.

انواع صندوق سرمایه گذاری ETF

مدلهای مختلف صندوق ETF

انواع مختلفی از صندوق سرمایه‌گذاری ETF، در تمام دنیا وجود دارد که در حال حاضر تمامی آنها در ایران قابلیت ندارند. اما این بدان معنا نیست که امکان پیدایش این صندوق‌ها در بازار بورس ایران در سال‌های آینده وجود نداشته باشد. در این بخش به معرفی انواع صندوق‌های ETF می‌پردازیم.

۱. صندوق سهامی ETF:

احتمال دریافت سود در این نوع از صندوق سرمایه‌گذاری ETF، کم است. لذا برای شرکت در آن باید ریسک‌پذیر بود.

۲. صندوق با درآمد ثابت:

در این نوع از صندوق سرمایه‌گذاری ETF، میزان رشد صندوق در آینده مشخص است. لذا یک صندوق سرمایه‌گذاری بدون ریسک محسوب می‌شود.

۳. صندوق سرمایه گذاری ETF مختلط:

صندوق ETF مختلط به چه معناست

در این نوع از صندوق سرمایه‌گذاری ‌ETF، نصف دارایی (۴۰ %) از سهام و نصف دیگر آن (۴۰ %) از اوراق با درآمد ثابت شکل می‌گیرد و ۲۰ درصد نیز بصورت انتخابی از سهام یا اوراق بهادار است.

۴. صندوق ارز ETF:

این نوع از صندوق سرمایه‌گذاری ETF در بازار فارکس رواج دارد و ارز بخش قابل توجهی را در این صندوق از ETF به خود اختصاص می‌دهد.

۵. صندوق صنعتی ETF:

در واقع تمام سهم‌ها در این نوع از صندوق ETF متعلق به یک صنعت هستند. با انتخاب این نوع از صندوق ETF می‌توانید روی صنعتی که آینده‌ی درخشان دارد متمرکز شوید. مثل صنعت دارو و ETF صنعت فلزات.

۶. صندوق سرمایه گذاری ETF کالایی:

صندوق ETF کالایی

در این نوع از صندوق سرمایه گذاری ETF کالا جایگزین سهام می‌شود. و کالاهای موجود در این صندوق شامل: طلا، نقره، پلاتین، فولاد، آلومینیوم، مس، فلزات گرانبها و … می‌باشد.

۷. صندوق بازار خارجی (Foreign Market):

این نوع از صندوق سرمایه گذاری ETF در ایران رایج نیست. اما در خیلی از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد و به این صورت است که می‌توانید در بازار کشورهای دیگر سرمایه‌گذاری کنید.

۸. صندوق سرمایه گذاری ETF خرسی (معکوس):

این نوع از صندوق سرمایه گذاری ETF که به صندوق معکوس نیز شهرت دارد، بیشتر در مواقع منفی بودن بازار کاربرد دارد. این صندوق، گویای کاهش سهام یا سایر قیمت‌های اوراق بهادار است و یک روش کوتاه‌مدت برای معامله به حساب می‌آید. این صندوق، یک استراتژی پیشرفته است که صرفاً توسط تجار و سرمایه گذاران با تجربه انجام می‌شود.

تفاوت صندوق ETF با دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری در چیست؟

تفاوتهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری و صندوق ETF

میان صندوق سرمایه گذاری ETF و دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری تفاوت‌هایی وجود دارد که در این بخش به مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

❶ محاسبه‌ی لحظه‌ای ارزش دارایی‌ها: افراد سهام‌دار در صندوق‌های ETF می‌توانند ارزش خالص دارایی‌های خود را بصورت لحظه‌ای مشاهده نمایند. (NAV آن‌ها هر ۲ دقیقه یکبار به صورت خودکار محاسبه می‌شود).

❷ سادگی و سرعت در معاملات ETF: در صندوق سرمایه گذاری ETF برای انجام معاملات می‌توان از طریق تمامی کارگزاری‌ها اقدام نمود. این ویژگی موجب تسریع و سهولت در انجام معاملات صندوق های ETF شده است.

❸ تسهیل در نقدشوندگی: نقدشوندگی این صندوق‌ها به مراتب نسبت به دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک بهتر است. به محض اینکه اراده کنید می‌توانید با یک کلیک خرید و فروش در این صندوق‌ها را انجام دهید.

❹ عدم پرداخت مالیات و کارمزد در خرید و فروش این صندوق‌ها: در صندوق سرمایه‌گذاری ETF بابت نقل و انتقال واحدهای سرمایه‌گذاری، هیچ‌گونه مالیاتی اخذ نمی‌گردد. این قانون برای سهولت در اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی به وجود آمد.

❺ ارزان‌تر بودن: یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های صندوق سرمایه گذاری ETF که نوعی مزیت برای آن به شمار می‌آید، ارزان‌تر بودن معاملات در این نوع صندوق است. از آن‌جایی که کارگزاری‌ها در معاملات این صندوق‌ها به‌عنوان واسطه هستند، هزینه‌های بازاریابی در آنها حذف شده است.

❻ نداشتن ضامن نقدشوندگی: ضامن نقدشوندگی در صندوق سرمایه‌گذاری ETF وجود ندارد. قیمت آن بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. در چنین حالتی، بازارگردان وضعیت ضامن را بر عهده خواهد گرفت. در واقع، بازارگردان وظیفه دارد تا زمانی‌که برای بازار عرضه‌کنند و خریدار وجود ندارد، بازار را متعادل کند و اجازه ندهد که بازار صف خرید و فروش شود و معاملات قفل شود.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش چراغ راجع به صندوق سرمایه گذاری ETF و تفاوت آن با صندوق‌های دیگر صحبت کردیم. در آخر این نکته را خاطرنشان می‌شویم که صندوق ETF در ایران تقسیم سود ندارد و تمام دارایی صندوق خرسی یا صندوق معکوس شما چیزی است که در NAV قابل مشاهده است. برای سرمایه‌گذاری مطمئن در صندوق‌های ETF، پیشنهاد می‌کنیم که کارنامه‌ی صندوق‌ها را مورد بررسی قرار دهید تا بتوانید سهام صندوق مناسبی را انتخاب نمایید. همچنین برای انجام معاملات خود در این صندوق‌ها، از کارگزاری‌های معتبر کمک بگیرید. این را هم در نظر داشته باشید که برای رسیدن به سود از طریق خرید سهام صندوق ETF، به آن به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری بلندمدت نگاه کنید. چراغ ، به‌عنوان نسل جدیدی از پلتفرم‌های آموزش و استخدام در ایران سعی دارد که با بیان نکات مهم و کاربردی در بورس به شما کمک کند تا برای سرمایه‌گذاری در بورس و دیگر بازارهای مالی، به بهترین شکل ممکن عمل نمایید.

صندوق ETF یا قابل معامله در بورس یعنی چه؟

ساعد نیوز: ETFها یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله، از نظر ساختاری مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است (یعنی صندوق‌هایی که راه ورود غیرحرفه‌ای‌ها به بورس است؛ سرمایه از نابلدها و کار و معامله از کاربلدها!)، اما نقدشوندگی ETFها بالاتر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است؛ یعنی راحت‌تر معامله می‌شوند، سریع‌تر به پول تبدیل می‌شوند.

ETFها یا صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله، از نظر ساختاری مانند صندوق های سرمایه گذاری مشترک است (یعنی صندوق هایی که راه ورود غیرحرفه ای ها به بورس است؛ سرمایه از نابلدها و کار و معامله از کاربلدها!)، اما نقدشوندگی ETFها بالاتر از صندوق های سرمایه گذاری مشترک است؛ یعنی راحت تر معامله می شوند، سریع تر به پول تبدیل می شوند. ارزش خالص دارایی ها و قیمت صندوق های سرمایه گذاری مشترک در پایان روز محاسبه می شود و بعد از این محاسبات، قابل خرید و فروش هستند، اما EFTها این محدودیت را ندارند و مانند سایر سهم ها در طول روز قابل معامله هستند.

تفاوت ETF با دیگر صندوق ها چیست؟

مهمترین تفاوت صندوق های ETF با صندوق های سرمایه گذاری مشترک را می توان این 4 مورد دانست:

1 – سادگی و سهولت برای سرمایه گذاری

صندوق های ETF از تمام دفاتر کارگزاری ها و سامانه برخط معاملات قابل معامله است. بنابراین سرمایه گذاری در ETF و خروج از آن بسیار آسان است.ETF ها مانند سهام معامله می شوند، بنابراین کسانی که دارای کد بورسی هستند مانند سهام می توانند این صندوق ها را به سادگی خریداری کنند.

2 – محاسبه لحظه ای ارزش خالص دارایی های آن

ارزش خالص دارایی های آن به لحظه محاسبه و به اطلاع سرمایه گذاران می رسد. ( NAV آنها در سایت tsetmc.com هر 2 دقیقه یکبار بطور خودکار محاسبه می شود.)

3 – قابل خریداری با سرمایه های کم

صندوق های سرمایه گذاری مشترک یک حداقل سرمایه گذاری دارند که گاهی چندمیلیون تومان است.از مزیت های “ETF” این است که با سرمایه های کم (مثلا زیر 1 میلیون تومان) می توانید در آنها سرمایه گذاری کنید.خریداران “ETF” از طریق کارگزاران بورس، معاملات خود را انجام می دهند و بنابراین هزینه های بازاریابی برای صندوق وجود ندارد.ارزش مبنای هر واحد سرمایه گذاری در صندوق های قابل معامله فقط 10,000 ریال است.

4 – عدم پرداخت مالیات در خرید و فروش ها

همچنین به استناد مفاد تبصره 1 ماده 7 “قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی “بابت نقل و انتقال واحدهای سرمایه گذاری انواع صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله و صدور و ابطال آنها هیچگونه مالیاتی اخذ نمی گردد.

دوره فعالیت این صندوق ها نامحدود بوده و حداقل و حداکثری برای سرمایه گذاری افراد حقیقی و حقوقی در این صندوق ها در نظر گرفته نشده است. در این صندوق ها بازخرید واحدها در کوتاه مدت بدون پرداخت جریمه امکان پذیر است. همچنین دوره پرداخت وجه بازخرید واحدها حداکثر 3 روز کاری است.

مزایا و معایب صندوق ETF در مقایسه با بقیه صندوق ها

بنابر اعلام مسئولان سازمان خصوصی سازی و برای توزیع عادلانه سهام، هر ایرانی می تواند تا سقف ۲ میلیون تومان از واحدهای این صندوق ETF خریداری کند. بد نیست بدانید هر واحد این صندوق، ۱۰ هزار تومان است و دولت تخفیف ۲۰ درصدی هم برای خرید آن در نظر گرفته است. یعنی هر واحد ۸۵۰۰ تومان قیمت دارد. با سهام عدالت هم فرق دارد چون سهام به مردم داده نمی شود بلکه واحدهای این صندوق فروخته می شود و ارزش مدیریتی دارد. خب چی بهتر از این؟

نکته: ترکیب سبد این صندوق از بین بانک ها و شرکت های بیمه ای است که قبلاً در بورس پذیرفته شده اند و دولت سهم خود از این شرکت صندوق خرسی یا صندوق معکوس ها را عرضه می کند. در نتیجه با توجه به قیمت هر واحد این صندوق در روز عرضه سهام، عدد ۱۰ هزار تومانی هم قابل تغییر است.

فرایند سرمایه گذاری در ETF چگونه است؟

روند سرمایه گذاری در صندوق قابل معامله به این صورت است: تأمین کننده که صندوق دارایی های اساسی را در اختیار دارد، یک صندوق از سهام متنوع را ایجاد می کند و سپس سهام آن صندوق را به سرمایه صندوق خرسی یا صندوق معکوس گذاران می فروشد. بدین ترتیب، سهامداران بخشی از صندوق قابل معامله را در اختیار دارند، اما آن ها دارایی اصلی این صندوق را به صورت جداگانه ندارند. با وجود این، سرمایه گذاران ETF که شاخص سهام را پیگیری می کنند، می توانند سهام هایی که این شاخص را تشکیل می دهند ، به صورت جداگانه برای خود خریداری کنند.پس به طور خلاصه، فرایند سرمایه گذاری در ETF سه مرحله دارد:

1. ارائه دهنده ETF سبدی از دارایی ها از جمله سهام، اوراق قرضه، کالا یا ارز را در نظر می گیرد و سبد خریدی از آن ها را با یک نماد یکتا (مشابه نماد شرکت های فعال در بورس) ایجاد می کند.
2. سرمایه گذاران می توانند مانند سهام یک شرکت، سهمی از آن سبد را خریداری کنند.
3. خریداران و فروشندگان ETF، درست مثل یک سهام در طول روز آن را معامله می کنند.

انواع صندوق ETF

در دنیا انواع متنوعی از ETF وجود دارد که به آن ها خواهیم پرداخت. اما برخی از این صندوق ها در بازار ایران وجود ندارند.ممکن است رفته رفته این ETFها به بازار ما هم راه پیدا کنند. انتخاب نوع ETF به روحیه و انتظار شما بستگی دارد.

صندوق با درآمد ثابت

صندوق با درآمد ثابت قابل معامله در بورس نوعی از ETF است که در آن مقدار رشد صندوق مشخص شده است. یعنی اگر یک واحد از این صندوق ها را بخرید، مقدار مشخصی درآمد کسب خواهید کرد. اگر بخواهید واحد سرمایه گذاری خود را برای مدت زمانی کوتاه نگه دارید، بازدهی کوچک تر از بازدهی سالانه خواهد شد.صندوق در این حالت ضامن اصل پول و سود شما است.حداقل ۷۰ درصد از دارایی این صندوق ها از اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی یا سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه تشکیل می شود. برای مطلع شدن از دارایی های یک صندوق، بهتر است به امیدنامه آن مراجعه کنید.در بازار سرمایه سرمایه گذاری در ETF با درآمد ثابت، به عنوان یک سرمایه گذاری بدون ریسک درک می شود.

صندوق سهام

یک ETF سهام از تعدادی سهم مختلف تشکیل می شود.

در صندوق های سهام شما هم در سود شریک هستید و هم در زیان. معمولا ۷۰ درصد دارایی این صندوق ها از سهام تشکیل می شود.توجه کنید که حتی اگر از بازگشت اصل پول خود اطمینان داشته باشید، این صندوق بدون ریسک نیست. چرا که ممکن است هیچ سودی نصیب شما نشود. در حالی که اگر بر روی صندوق با درآمد ثابت سرمایه گذاری کرده بودید، از درآمدی ثابت بهره می بردید.

صندوق مختلط

صندوق مختلط، همان طور که از اسمش بر می آید چیزی میان دو حالت قبلی است. در این نوع صندوق حداقل ۴۰ درصد از دارایی را سهام و حداقل ۴۰ درصد را اوراق با درآمد ثابت (مثل سپرده) تشکیل می دهد. ۲۰ درصد باقی مانده می تواند از بین سهام یا اوراق انتخاب شود.

صندوق بازار خارجی

به غیر از صندوق ETF بازار داخلی، در بسیاری از کشورها صندوق بازار خارجی هم وجود دارد. مثلا ممکن است به هر دلیل بخواهید در بازار ژاپن سرمایه گذاری کنید. اما چیزی از وضعیت بازار ژاپن ندانید و نتوانید صورت های مالی را که به زبان ژاپنی هستند بخوانید.در این صورت بجای استخدام مترجم یا ثبت نام در کلاس زبان ژاپنی، می توانید از ETF بازار خارجی (Foreign Market) استفاده کنید.

صندوق ارز

ETF ارز از دیگر انواع این صندوق ها است. همان طور که حدس می زنید بیشتر دارایی این صندوق ها را ارز تشکیل می دهد. استفاده از ETF ارزی در بازار فارکس مرسوم است. سرمایه گذارانی که می خواهد ریسک نواسان های ارزی را پوشش بدهند به سراغ این صندوق ها می روند.

صندوق صنعتی

ETFهای گروه یا صنعتی، نوعی از صندوق هستند که تمامی سهم های آن از یک صنعت انتخاب می شوند. فرض کنید که می دانید صنعت فلزات رشد خواهد کرد. اما نمی دانید کدام شرکت ها از این رشد بهره مند می شوند. برای همین می توانید بر روی ETF صنعت فلزات سرمایه گذاری کنید. در این صندوق سهام شرکت هایی که در صنعت فلزات فعالیت می کنند یافت می شود.

صندوق کالایی

ETF کالایی، به جای سهام و اوراق از کالا تشکیل می شود. صندوق طلا، صندوق فلزات گران بها شامل طلا، نقره و پلاتین، صندوق فلزات غیرگران بها شامل فولاد، آلومینیوم، مس و غیره و صندوق نفتی چند مثال از ETF کالایی هستند. مدیریت صندوق می تواند با اوراق تبعی دارایی شما را بیمه کند، یا به کمک صندوق خرسی یا صندوق معکوس ابزارهای مختلف بازدهی بیشتری نسبت به تغییرات قیمت طلا در بازار به دست آورد.

صندوق خرسی یا صندوق معکوس

یک نوع بسیار جالب ETF (که ارزش دارد برای آن یک مقاله جداگانه نوشته شود) ETF معکوس یا ETF خرسی (Inverse ETF or Bear ETF) است. معروف است که می گویند تعداد سهم های بد از سهم های خوب بیشتر است.حالا فرض کنید می توانستید سهمی که ندارید را امروز بفروشید و وقتی سهم ارزان شد آن را بخرید. به این عمل در اصلاح شورت سل (Short Sell) می گویند. ETF خرسی از این سازوکار بهره می برد. به کمک این سازوکار، وقتی می دانید بازار منفی است، لازم نیست بورس را ترک کنید. در این وضعیت می توانید از ETFهای خرسی استفاده کنید.

بازار خرسی در تحلیل تکنیکال چیست؟

بازار خرسی (Bear Market) در تحلیل تکنیکال به بازاری اطلاق می‌شود که طی مدتی طولانی روند قیمت‌ها در آن نزولی باشد. این اصلاح شرایطی را بیان می‌کند که در آن قیمت سهام افت قیمتی‌ای حداقل 20 درصد یا بیشتر را نسبت به بالاترین قیمت اخیرش تجربه کرده باشد. این شرایط موجب ایجاد بدبینی و احساسات منفی در بین سرمایه‌گذاران بازار می‌شود.

اگر به طور اتفاقی با دیجی کوینر آشنا شده اید و هیچ اطلاعاتی در مورد تحلیل تکنیکال ندارید پیشنهاد می‌کنیم قبل از مطالعه ادامه مطلب، مقاله «تحلیل تکنیکال چیست؟» صندوق خرسی یا صندوق معکوس را مطالعه نمایید.

بازارهای خرسی معمولاً هم‌زمان با افت شاخص‌هایی نظیر شاخص مشهور S&P 500 (این شاخص فهرستی از 500 نماد برتر در بازار بورس نیویورک (وال استریت) و بازار Nasdaq است.) همراه می‌شوند.

البته در هر بازاری و با هر مدت‌زمانی نمی‌توانیم به‌قطع بگوییم که با بازار خرسی مواجه هستیم. برای مثال در بازارهای کالا و سهام شرکت‌ها باید حتماً شاهد افت 20 درصدی یا بیشتر قیمت نسبت به آخرین قلهٔ قیمتی باشیم، اما با این تفاوت که باید مدت زمان بیشتری این افت ادامه‌دار باشد تا ما بتوانیم بازار را به‌عنوان یک بازار خرسی نام‌گذاری کنیم. این زمان معمولاً حداقل 2 ماه و یا بیشتر از آن می‌باشد.

بازارهای خرسی همچنین با رخدادهای اقتصادی کلان مانند دوران رکود رخ می‌دهند. بازارهای خرسی در مقابل بازارهای روبه‌بالا یا به اصطلاح “گاوی” قرار می‌گیرند.

نکات کلیدی بازار خرسی:

1. بازارهای خرسی زمانی رخ می‌دهند که قیمت‌ها نسبت به اوج پیشین خود بیش از 20 درصد افت کرده باشند و احساسات سرمایه‌گذاران در بازار نیز منفی شده باشد.
2. بازارهای خرسی می‌تواند چرخه‌ای و یا طولانی‌مدت باشند. بازار خرسی چرخه‌ای می‌تواند برای دورهٔ زمانی چندهفته‌ای و یا چندماهی طول بکشد. اما بازار خرسی طولانی‌مدت می‌تواند سال‌ها و یا حتی در مواردی برای دهه‌ها ادامه‌دار باشد.
3. معامله‌گران می‌توانند از طریق قراردادهای آتی فروش (در این حالت معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که افت قیمتی سهام تا چه محدوده‌ای رخ می‌دهد، و در صورت رسیدن قیمت تا آن محدوده سود دریافت می‌کند. به‌مانند زمانی که قیمت در حال صعود می‌باشد. نظیر آنچه در بازار فارکس رخ می‌دهد.) و صندوق‌های قابل معاملهٔ معکوس (Inverse ETF) در بازارهای خرسی و در حین سقوط قیمت نیز به سود دست پیدا کنند.

درک بازارهای خرسی

قیمت‌های سهام به‌طورکلی انتظارات سرمایه‌گذاران را در مورد جریان نقدینگی آن سهام و مقدار سود و زیان شرکت مدنظر نشان می‌دهند.

وقتی که چشم‌انداز رشد و توسعه و انتظارات پیشین سرمایه‌گذاران در بازار از بین می‌رود، سهام می‌توانند افت قیمتی را تجربه کنند. در این حالت شاهد رفتار گله‌ای (Herd Behavior، به‌حالتی اطلاق می‌شود که در آن تعداد کثیری از مردم دنباله‌روِ جمع می‌شوند و دلیلی جز انجام شدن آن کار توسط جمع برای خود پیدا نمی‌کنند.)، ترس، اضطراب و عجله در بازار برای نقد کردن سهام و جلوگیری از ضرر در بازار خرسی خواهیم بود.

در تعریفی از بازار خرسی می‌گویند “برای اینکه بازار خرسی را تشخیص دهیم، لازم است که منتظر افت قیمتی متوسط 20 درصدی باشیم.” اما باید مدنظر داشته باشید که این 20 درصد یک عدد تقریبی است.

همان طور که ما عدد 10 درصد را یک عدد تقریبی برای اصلاح می‌دانیم. (منظور از اصلاح قیمتی، بازه‌ای است که در آن بازار از ادامهٔ روندش خودداری کرده و مدتی را خلاف جهت روند طی می‌کند تا روند بتواند استراحت کرده و با قدرت بیشتری به ادامهٔ مسیر بپردازد. البته گاهی نیز بازار به‌کل تغییر کرده و اصلاح آنقدر طول می‌کشد تا زمانی که خودش به یک روند در بازار تبدیل می‌شود.)

یک تعریف دیگر برای بازارهای خرسی می‌گوید این بازارها زمانی هستند که سرمایه‌گذاران بیشتر “ریسک‌گریز” هستند تا اینکه به دنبال ریسک باشند. بازارهایی بدین شکل می‌توانند تا مدت‌ها ادامه داشته باشند، دست‌کم تا زمانی که سرمایه‌گذاران و فعالین دست از عقاید سابق خود کشیده و دیدگاهی جدید به بازار پیدا کنند.

بازارهای خرسی می‌توانند علل زیادی داشته باشند، اما اَهَمِ این دلایل عبارتند از: 1- بازار کند و تنبل. 2- نشانه‌های تضعیف اقتصاد مانند افزایش نرخ بیکاری، کاهش درآمد اقشار، بهره‌وری اقتصادی پایین. 3- کاهش سود صنایع.

شایان ذکر است دخالت‌های دولتی در اقتصاد خود می‌توانند از دلایل بازار خرسی باشند. برای مثال، تغییرات نرخ مالیات و افزایش نرخ بهره می‌تواند موجب بازار خرسی شود. همچنین، افت در اطمینان سرمایه‌گذاران نسبت به سرمایه‌گذاری‌ای که انجام داده‌اند نیز نشانه‌ای بر آغاز بازار خرسی می‌باشد. سرمایه‌گذاران برای جلوگیری از ضرر احتمالی، پول‌های خود را از بازار خارج کرده و افت قیمتی و در نتیجهٔ آن، بازار خرسی را رقم می‌زنند.

بازارهای خرسی می‌توانند برای چندماه تا چند سال طول بکشند. یک بازار خرسی سکولار (بازار سکولار به بازای گفته می‌شود که تحت تأثیر نیروهای خارجی می‌تواند تا چندسال ادامه‌دار شده و قیمت‌ها در آن تحت تأثیر آن نیروها بالا و پایین بروند.) می‌تواند به مدت 10 یا حتی 20 سال طول بکشد.

تشخیص این بازار ها با نرخ بازگشت سرمایه‌شان که به‌مدت چندین سال در حد معینی باقی می‌ماند امکان‌پذیر است. ممکن است در بازار خرسی سکولار صعودهایی باشد که سهم‌ها و شاخص‌ها برای مدتی صعودی شوند، اما سودهای حاصل‌شده تداوم ندارند و قیمت‌ها دوباره به مقادیر قبلی بازمی‌گردند. یک بازار خرسی چرخه‌ای (دوره‌ای) می‌تواند از چند هفته تا چندین ماه به‌طول بیانجامد.

شاخص‌های اصلی بازار آمریکا در تاریخ 24 دسامبر 2018، شاهد یک سقوط قیمتی تا نزدیکی منطقهٔ خرسی بازار (افت 20 درصدی) بودیم.

در ماه‌های اخیر نیز شاهد افت شدید شاخص‌های S&P 500 و داو جونز (داو جونز یک میانگین صنعتی است که توسط وال استریت ژورنال تهیه و منتشر می‌شود. این شاخص در برگیرندهٔ 30 سهام برتر بازار بورس نیویورک و بازار بورس Nasdaq می‌باشد.) در محدودهٔ زمانی 11 تا 12 مارس 2020 بودیم.

از مثال‌های مهم‌تر بازارهای خرسی نیز می‌توانیم به بحران اقتصادی بین سال‌های 2007 تا 2009 ایالات متحده اشاره کنیم. این بحران 17 ماه به طول انجامید و شاخص S&P 500 پنجاه درصد ارزش کل خودش را طی این مدت از دست داد.

در مارس 2020، بازارهای جهانی سهام وارد یک بازار خرسی ناگهانی شدند. بازار خرسی‌ای که نشأت گرفته از تأثیرات شیوع سراسری ویروس کرونا بود. این بازار باعث افت شاخص مشهور داو جونز از 30,000 واحد (که رکورد تاریخی این شاخص بود) به زیر 19,000 واحد آن هم طی چند هفته شد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تئوری داو می‌توانید از مطلب آموزشی «تئوری داو در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

شکل 1: تاریخچه و طول مدت بازارهای خرسی

فازهای بازار خرسی

بازارهای خرسی به‌طور معمول 4 فاز (مرحله) را تجربه می‌کنند.

1. اولین مرحله را می‌توان در زمان وجود قیمت‌های بالا در بازار و وجود احساسات مثبت و قوی در بین سهامداران اشاره کرد. در پایان این مرحله، سرمایه‌گذاران شروع به نقد کردن سرمایه‌شان و خروج از بازار می‌نمایند.
2. در مرحلهٔ دوم، قیمت سهام‌ها شروع به افت شدید یا به اصطلاح “شارپ” می‌نماید. معاملات در بازار کمتر شده و سود اشخاص حقوقی شروع به افت می‌کند. برخی از سرمایه‌گذاران در این حالت دچار ترس و وحشت می‌شوند. این اتفاق درست زمانی رخ می‌دهد که “جو کلی بازار” رو به منفی شدن می‌رود. به این حالت در اصطلاح حالت “تسلیم‌شدگی” گفته می‌شود.
3. مرحلهٔ سوم زمانی است که دلالان و سفته‌بازان شروع به ورود به بازار می‌کنند. فعالیت آنها به‌طور مکرر موجب افزایش قیمت و حجم معاملات در بازار می‌گردد.
4. در مرحله چهارم و آخر، قیمت سهام به افت خود ادامه می‌دهند، هر چند که این افت با شتاب کمتری صورت می‌گیرد. از آنجایی که قیمت‌های پایین خبر خوبی را برای جذب سرمایه از سرمایه‌گذاران مخابره می‌کند، گاوها شروع به تحت کنترل گرفتن بازار می‌کنند و قیمت‌ها را دوباره به سمت بالا حرکت می‌دهند.

“خرس” و “گاو” در بازارهای مالی

پدیدهٔ بازار خرسی نام خودش را از نحوهٔ حملهٔ خرس به شکار خود گرفته است. خرس در این حین پنجه‌های خود را از “بالا به پایین” حرکت می‌دهد. به همین دلیل است که بازارهایی که از موقعیت بالای خود روبه‌پایین حرکت می‌کنند را بازارهای خرسی می‌نامند.

پدیدهٔ بازار خرسی نام خودش را از نحوهٔ حملهٔ خرس به شکار خود گرفته است. خرس در این حین پنجه‌های خود را از “بالا به پایین” حرکت می‌دهد. به همین دلیل است که بازارهایی که از موقعیت بالای خود روبه‌پایین حرکت می‌کنند را بازارهای خرسی می‌نامند. بازار گاوی نیز نام خود را از نحوهٔ حمله گاوهای نر گرفته است. گاو نر حین حمله شاخ‌هایش را “به سمت بالا” حرکت می‌دهد. بازارهایی که به سمت بالا حرکت می‌کنند را نیز به همین دلیل بازار گاوی نامیده‌اند.

بازار گاوی نیز نام خود را از نحوهٔ حمله گاوهای نر گرفته است. گاو نر حین حمله شاخ‌هایش را “به سمت بالا” حرکت می‌دهد. بازارهایی که به سمت بالا حرکت می‌کنند را نیز به همین دلیل بازار گاوی نامیده‌اند.

استفاده از این دو حیوان و نحوهٔ حمله آنها به‌طور استعاری همچنین منتقل‌کنندهٔ این مفهوم است که بازارهای مالی بازاری خشن می‌باشد و باید خودتان را برای نبردی سخت آماده کنید.

بازارهای گاوی در مقابل اصلاحات بازار

بازارهای گاوی را نباید با اصلاحاتی که در بازار ایجاد می‌شوند اشتباه بگیریم. اصلاح معمولاً یک روند کوتاه مدت است که می‌تواند کمتر از یک ماه تا حدود دو ماه به‌طول بیانجامد.

اصلاحات بازار برای سرمایه‌گذاران فرصتی عالی برای پیدا کردن “نقطهٔ ورود” و وارد شدن به معاملات در قیمتی مناسب را می‌دهند، در صورتی که بازارهای گاوی چنین امکانی را به سرمایه‌گذاران نمی‌دهند. زیرا به‌سختی می‌توان برای بازارهای گاوی نقطهٔ پایانی را متصور شد که بتوان در آنجا به معامله ورود نمود.

تلاش برای جبران ضررها در بازار خرسی یک نبرد دشوار است مگر این که سرمایه‌گذاران از قراردادهای آتی فروش یا دیگر استراتژی‌ها برای کسبِ درآمد از بازارهای در حال سقوط بهره ببرند.

بین سال‌های 1900 تا 2018، ما شاهد 33 بازار خرسی بوده‌ایم که هر کدام از این بازارها به‌طور میانگین حدود 3.5 سال به‌طول انجامیده است. یکی از آخرین نمونه‌های بازار خرسی که در اذهان نیز ماندگار شده، بازار خرسی‌ای است که مصادف با بحران اقتصادی بین اکتبر 2007 تا ماه مارس 2009 رخ داد. در طی این مدت 17 ماهه، شاخص صنعتی داو جونز (DJIA: Dow Jones Industrial Index) به میزان54% از ارزش کل خود را از دست داد.

فروش استقراضی Short Sell در بازارهای خرسی

SHORT SELL (فروش استقراضی) به‌نوعی از معاملات گفته می‌شود که در آن فرد در ابتدا پیش‌بینی می‌کند که قیمت نزولی خواهد بود، سپس دارایی‌ای را در قیمت (برای مثال 100 دلار) می‌فروشد و همان دارایی را دوباره در قیمت (برای مثال 70 دلار) می‌خرد.

او در زمانی که بازار در حال ریزش قیمتی بود، توانست 30 دلار به‌ازای هر سهم به‌دست آورد. در فروش استقراضی فرد باید دارایی مدنظر را در قیمت خاصی یا در (و یا قبل از) تاریخ خاصی به‌فروش برساند.

معاملات فروش استقراضی بسیار پُرخطر بوده و بهتر است تنها افراد با تجربه، مسلط و آشنا به بازار به چنین معاملاتی دست بزنند زیرا در صورت شکست ضررهای بسیار سنگینی در انتظار شخص خواهد بود.

برای مثال اگر قیمت‌ها به‌جای اینکه نزولی شوند، صعودی گردند، شخص مجبور می‌شود تا همان دارایی‌ها را با قیمت روز (که گران‌تر از قیمت فروش است) خریداری نماید و این‌گونه دچار ضرر می‌شود.

سود یا ضرر کسی که فروش استقراضی می‌کند بستگی دارد به تفاوت قیمت سهم‌ها وقتی به‌صورت قرضی آنها را به فروش می‌رساند و همین قیمت وقتی دوباره برای پس دادن سهم‌ها خریداری می‌شوند که به این عمل کاور کردن (سهم‌های قرض گرفته شده) می‌گویند.

صندوق‌های قابل‌معاملهٔ معکوس (Inverse ETF) و قراردادهای آتی فروش در بازارهای خرسی

معاملات آتی فروش در بازارهایی نظیر فارکس، به شخص آزادی عمل می‌دهد اما برخلاف فروش استقراضی، شخص را دچار هیچ مسئولیتی نمی‌کنند. بدین ترتیب معامله‌گر برخلاف شرایط فروش استقراضی مجبور نیست تا دارایی مدنظر را در قیمت خاصی یا در تاریخ خاصی به فروش برساند.

قراردادهای آتی می‌توانند برای جبران ضررهای معاملات آتی خرید در بازارهایی نظیر فارکس مورد استفاده قرار بگیرند و باعث می‌شوند تا پورتفو (سبد سهام) شخص در طولانی‌مدت متعادل بماند. پس به یاد داشته باشید که قراردادهای آتی فروش (Put Options) به‌طور کلی بسیار امن‌تر از فروش استقراضی (Short Selling) هستند.

صندوق‌های قابل‌معاملهٔ معکوس (Inverse ETF’s) طراحی شده‌اند تا قیمت‌ها را در خلاف جهت شاخصی که دنبال می‌کنند تغییر دهند.

برای مثال، ارزش صندوق قابل‌معاملهٔ معکوس شاخص صندوق خرسی یا صندوق معکوس صندوق خرسی یا صندوق معکوس S&P 500، در صورت افت 1 درصدی این شاخص، به میزان 1 درصد افزایش می­‌یابد. تعداد زیادی از این نوع از صندوق‌های قابل‌معاملهٔ معکوس وجود دارند که خاصیت اهرمی داشته و می‌توانند افت یک درصدی مثال قبلی را با سودهایی 2 یا 3 برابری جبران کنند. مانند قراردادهای آتی فروش، از صندوق‌های قابل معامله معکوس نیز می‌توان برای تخمین و پیش‌بینی بازار و محافظت از سبد سهام استفاده نمود.

مثال‌های واقعی از بازارهای خرسی

با افزایش عدم پرداخت وام خانه‌ها توسط وام‌گیرندگان در آمریکا به دنبال ترکیدن حباب قیمت خانه در 2006 اقتصاد این کشور وارد یک دورهٔ رکود شد که تا سال 2009 ادامه داشت.

ترکیدن حباب قیمت خانه که باعث کاهش شدید قیمت خانه و اینکه مقدار باقی‌مانده از وام خیلی بیشتر از قیمت خانه در آن زمان بود باعث می‌شد که وام‌گیرندگان هیچ رقبتی به پس دادن وام خانه‌ها نداشته باشند.

در ادامهٔ این روند صندوق‌هایی که این وام‌ها را داده بودند سرمایه‌گذاران عمده و بین‌المللی خود را از دست دهند و این شروع رکود بود. تا پیش از آن، شاخص S&P 500 که در تاریخ 9 اکتبر به بالاترین حد خود در سطح 1565.15 واحد رسیده بود با وسعت و اثراتی که عدم پرداخت وام‌گیرندگان داشت در تاریخ 5 مارس 2009 (در اواخر دوران این رکود) تا سطح 682.55 واحد سقوط کرده بود. در تاریخ 24 دسامبر 2018 نیز، شاخص‌های مطرح اقتصادی ایالات متحده در حدود 20 درصد (و تا نزدیکی منطقه بازار خرسی) سقوط نمودند.

اخیراً نیز، شاخص صنعتی داو جونز در تاریخ 11 مارس 2020 و شاخص S&P500 در تاریخ 12 مارس 2020 وارد یک بازار خرسی شدند. این اتفاق درست در پی بزرگترین بازار گاوی این دو شاخص در تاریخ‌­شان رخ داد. بازار گاوی‌ای که از مارس سال 2009 آغاز شده بود و به مدت 11 سال ادامه یافته بود.

قیمت سهام، به‌علت اثرات ویروس کرونا و کاهش قیمت نفت که به دلیل اختلاف بین روسیه و عربستان سعودی بر سر کاهش تولید نفت بود، پایین آمد. در همین دوره نیز شاخص داو جونز سقوط آزادی را از 30,000 واحد به زیر 19,000 واحد تنها در طی چند هفته تجربه نمود.

برای یک مثال دیگر نیز می‌توانیم به رکود بزرگ سال 1929 اشاره کنیم. همچنین حباب دات کام در مارس سال 2000، که از عواقب آن می‌توان به حذف شدن 49 درصد از ارزش شاخص S&P500 اشاره نمود. این بازار خرسی نیز تا اکتبر 2002 به طول انجامید.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.