اصطلاحات بورس
بورس یک بازار سرمایه گذاری است که به افراد اجازه می دهد در قبال سرمایه های اندک، سود های بالا کسب کنند. کسب سودهای بالا در بورس مستلزم دانش کافی و آشنایی با اصطلاحات بورس است که روزانه در خرید و فروش های این بازار استفاده می شود. ما در این مقاله قصد دارید دید شما را نسبت به بازار بورس وسیع تر کرده تا شما هم بتوانید مسیر سرمایه گذاری خود را در این بازار پولساز پیدا کنید.
- 1. شاخص کل
- 2. پرتفوی (Portfolio)
- 3. EPS یا Earning Per Share
- 4. DPS یا Divid Per Share
- 5. سال مالی
- 6. بازار اولیه و بازار ثانویه
- 7. سبد گردانی (Separately managed account)
- 8. آربیتراژ (Arbitrage)
- 9. دامنه نوسان
- 10. قیمت تابلو
- 11. قیمت باز ، قیمت محدود ، قیمت معین
- 12. P/E یا price / earning per share
شاخص کل
شاخص معیاری است که تغییرات در یک اقتصاد یا بازار را نشان می دهد. در بازار مالی شاخص به یک سبد فرضی گفته می شود که کلیه سهام هایی که خرید و فروش می شوند و میانگین تغییرات قیمت تمامی سهام ها را نشان می دهد. شاخص کل، بازدهی کل بازار را نشان می دهد و تغييرات شاخص کل در واقع بيانگر ميانگين بازدهي سرمايه گذاران در بورس است.
پرتفوی (Portfolio)
کلمه ای فرانسوی است و معادل سبد سهام در فارسی است. سبد سهام ترکیبی از تمام دارایی هاست که فرد در بازار بورس خریداری کرده است. فعالان در زمینه بورس سعی می کنند تمام دارایی خود را در یک سهام سرمایه گذاری نکنند. آنها همه تخم مرغ هایشان را در یک سبد نمی گذارند تا در صورت ضرر یک سهم، دچار ورشکستگی نشوند لذا سرمایه گذاران بر روی چند ارز متفاوت سرمایه گذاری می کنند.
EPS یا Earning Per Share
یکی از پر کاربرد ترین اصطلاحات بورس است و به معنی درآمد هر سهم است. برای محاسبه EPS باید کل درآمد یک شرکت را پس از کسر مالیات بر تعداد سهام در پایان سال تقسیم کنید.
DPS یا Divid Per Share
EPS و DPS دو واژه بسیار نزدیک به یکدیگرند. DPS قسمتی از EPS است با این تفاوت که ما بین سهامداران تقسیم می شود. سودی که شرکت ها متناسب با قراردادها و شرایط به هر سهم دار می دهند متفاوت است. به میزان سودی که به هر سهامدار اختصاص می یابد، DPS می گویند.
DPS اغلب از EPS کمتر است اما گاهی پیش می آید که شرکت تصمیم می گیرد از سود انباشت سال قبل نیز به سهامداران بدهد.
سال مالی
به بازه زمانی یک ساله گفته می شود که شرکت ها فعالیت خود را از آن آغاز می کنند. سال مالی هر شرکت می تواند با دیگری متفاوت باشد.
بازار اولیه و بازار ثانویه
بازار اولیه یا Primary market به معنی خرید یک دارایی برای بار اول است. مثلا بازاری که اوراق بهادار یک شرکت برای بار اول توسط بانک فروخته می شود، بازار اولیه نام دارد. حال اگر این سهام در خرید و فروش های بعدی داد و ستد شود، به آن بازار، بازار ثانویه گویند. به عبارتی تمامی معاملات بازار بورس، بازار ثانویه هستند. بازار ثانویه محلی برای خرید و فروش اوراق منتشر شده بازار اولیه است.
سبد گردانی (Separately managed account)
یکی از اصطلاحات بورس، سبدگردانی است که به معنی چیدمان صحیح دارایی ها در قالب یک سبد مشخص است. سبدگردان همان سرمایه گذار است که میزان هر دارایی و زمان خرید یا فروش را به دقت بررسی می کند. هرچند در دنیا سبد گردانی بیش از 50 سال قدمت دارد اما در ایران اخیرا رواج پیدا کرده است. سبد گردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه گذاری با همکاری تیمی از تحلیل گران حرفه ای و براساس خصوصیات، سطح ریسک پذیری و سرمایه هر سرمایه گذار، سبدی مناسب از دارایی‌های سهام، اوراق مشارکت و سکه طلا برای او تشکیل داده و به صورت مستمر بر آن نظارت و اعمال مدیریت می کند.
آربیتراژ (Arbitrage)
سود بدست آمده از تفاوت قیمت آربیتراژ نام دارد. زمانی که شما یک کالا را از بازاری با قیمت پایین تر خریداری کرده و در بازار دیگر آنرا به قیمت بالاتر به فروش می رسانید، سود بدست آمده آربیتراژ نام دارد. آربیتراژ نتیجه ناکارآمد بودن بازار است و مکانیزمی ایجاد می‌کند که موجب می شود قیمت ها به طرز قابل توجهی از ارزش منصفانه و واقعی شان در دراز مدت منحرف نشوند.
آربیتراژ از سه روش بدست می آید:
1- یک دارایی در بازارهای مختلف، قیمت متفاوت داشته باشد.
2- دو دارایی با جریان نقدی مشابه ، با قیمت متفاوتی معامله شود.
3- یک دارایی با قیمت مشخص در آینده، امروز با قیمت متفاوتی عرضه شود.
دامنه نوسان
دامنه نوسان به تغییرات قیمت هر سهام در بورس گفته می شود که در طول یک روز کاهش یا افزایش دارد.
قیمت تابلو
قیمتی است که بر اساس عرضه و تقاضای موجود برای هر سهم تعیین می شود و ارزش روز هر شرکت بر مبنای این قیمت محاسبه می شود.
قیمت باز ، قیمت محدود ، قیمت معین
قیمت باز یا قیمت در اختیار به قیمتی گفته می شود که خریدار و یا فروشنده تعیین قیمت را به کارگزار واگذار نمایند. قیمت محدود زمانی است که خریدار یا فروشنده، قیمت حداکثر یا حداقل قیمتی را برای یک معامله تعیین نمایند. قیمت معین، قیمت ثابت در هنگام انجام یک معامله است.
P/E یا price / earning per share
عبارتست از تقسیم قیمت یک شرکت بر سود پیش بینی شده آن که دوره بازگشت سرمایه را نیز نشان می دهد. نسبت p/e در واقع انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را به ما نشان می دهد.به این معنی که یک سرمایه گذار حاضر است به ازای هر 1 ریال بازدهی که بدست می آورد، چند ریال پرداخت کند. برای درک بهتر این مفهوم به مثال زیر توجه کنید. فرض کنید شما 1 میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می کنید. بانک به شما می گوید که به ازای این پولی که شما سپرده گذاری کرده اید سالیانه 20% سود به شما پرداخت می کند. یعنی در ازای 1 میلیون تومان سپرده گذاری شما، سالیانه 200 هزار تومان سود به شما پرداخت می کند. برای اینکه در این مثال p/e را محاسبه کنید باید قیمتی که یرداخت می کنید (یعنی 1 میلیون تومان) را به سودی که بدست می آورید (یعنی 200 هزار تومان) تقسیم کنید: 5 = 200,000 / 1000,000
واژه بورس
واژه بورس (Bourse) در زبان فرانسوی به معنای کیف پول است. علاوه بر این، چنین بیان اصطلاحات در بورس شده است که در اوایل قرن پانزدهم میلادی در شهر بروژ بلژیک مردی به نام ” واندر بورس زندگی می کرده که صرافان شهر در مقابل خانه او به داد و ستد کالا و اوراق بهادار می پرداختند.
از این رو بعدها به کلیه مکان هایی که داد و ستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری در آن صورت می گرفت، بورس گفته شد.
بورس، در اصطلاح علم اقتصاد، مکانی است که کار قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می‌گیرد و به دو نوع بورس کالا و بورس اوراق بهادار است.
منبع:
لینک های مفید
از این رو، انواع بورس‌ها را می‌توان به سه دسته‌ی کلی بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار طبقه‌بندی کرد.
*بورس کالا: بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین صورت می‌گیرد و به طور منظم و دائم فعال است بورس کالا نام دارد. در بورس کالا معمولاً مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می‌گیرد. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می‌گیرد نام‌گذاری می‌کنند. مثلاً بورس نفت و بورس گندم.
* بورس ارز: در بورس ارز، همان طور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش پولهای خارجی انجام می‌گیرد. این بورس در کشور ما فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشم‌گیری دارد.
واژه بورس (Bourse) در زبان فرانسوی به معنای کیف پول است. علاوه بر این، چنین بیان شده است که در اوایل قرن پانزدهم میلادی در شهر بروژ بلژیک مردی به نام ” واندر بورس زندگی می کرده که صرافان شهر در مقابل خانه او به داد و ستد کالا و اوراق بهادار می پرداختند. از این رو بعدها به کلیه مکان هایی که داد و ستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری در آن صورت می گرفت، بورس گفته شد.
تفاوت بازار بورس -به عنوان یک بازار مالی- با بازار فیزیکی در آن است که در این بازار سهام و اوراق قرضه بجای کالا مورد معامله قرار می‌گیرد. بازار بورس تابع مقرراتی است که توسط نهادهای قانون گذار تعیین می‌شود و به منظور جلوگیری از بی نظمی و رعایت حقوق طرفین عرضه و تقاضا، رعایت آنها الزامی است. امروزه بازارهای بورس و اوراق بهادار، شاهراه سرمایه‌گذاری و انجام معاملات در حوزه بورس کالا و اوراق بهادار در جهان محسوب می‌شود.
سهامی است که به طور مکرر و روزانه مورد معامله قرار می گیرد وبا این ویژگی از سهامی که نیمه فعال است و کمتر مورد معامله قرار می گیرد، متمایز می شود. سهام شرکت های بزرگ ومهم می بایست سهام فعال باشند به خصوص شرکت هایی که نسبت به تحولات اقتصادی وسیاسی حساس هستند وبنابراین در معرض تغییرات ناگهانی قیمت قرار دارند.
h اعدادی که وضعیت بازار را طی دوره های قبل نشان میدهد هرگروه در بورس برای خود شاخصی دارند که سهامداران می توانند با پیگیری این شاخص ها،چشم انداز آن بازار و یا صنعت را تبیین نماید بازارهای مالی اساسا شاخص یک پرتفوی فرضی از اوراق بهادار است که شامل کل بازارمربوطه یا بخشی از آن است .شاخص کل بورس تهران که به آن "تپیکس " می گویند، شامل پرتفوی فرضی از کل سهام پذیرفته شده در بورس است.این شاخص، همانند شاخص های مالی و صنعت تنها بیانگر تغییرات قیمت سهام طی یک دوره زمانی است.
3.درصد تقسیم سود
نسبت سود نقدی تقسیم شده بین سهامداران در تاریخ مجمع عمومی عادی سالیانه به سود اعلام شده شرکت.که مشخص می کند چند در صد از سود اعلام شده از طرف شرکت تحقق یافته است.با بررسی درصد سود تقسیم شده دوره های قبلی شرکت مزبور ، تصمیم گیری مناسبی در مورد سرمایه گذاری در آن شرکت خواهیم گرفت.
کارگزار بورس عضوی از سازمان بورس است که مجوز خرید وفروش سهام مشتری را در اختیار دارد. کارگزار بورس در صدی از ارزش ناخالص معامله را به عنوان حق کارگزاری دریافت می کند. کارگزاری با ارایه خدمات کامل ،تسهیلاتی نظیر خدمات مشاوره در امر سرمایه گذاری، برنامه ریزی برای تعیین سبد سهام سرمایه گذاران، مدیریت سبد سهام مشتریان و. ارایه می کند.
بعد از اینکه شما تقاضای خرید یک سهم را به کارگزار ارایه دادید و کارگزار آن سهم راخرید، حداقل 7 روز کاری طول می کشد تا برگه سهام شما آماده شود.این برگه سهام به منزله سند مالکیت سهام برای شما است که در آن میزان سرمایه شرکت و مقدار مشارکت شما در سرمایه شرکت(تعداد سهام) درآن قید شده است.چنانچه شما مجددا به خرید سهام ازشرکتی که قبلا سهامدار آن بودید ، اقدام کنید.میزان جدید سهام خریداری شده به میزان قبلیش اضافه می شود و داخل سند جدید قید می شود.بنابراین برگه قبلی سهام دیگر ارزشی ندارد.
این سهام به ندرت در بازار مورد خرید وفروش قرار می گیرد هرچند در شمار سهام فهرست شده است. سهام اصطلاحات در بورس غیر فعال سهامی است که به سختی خریدار یا فروشنده ای برای آن ها یافت می شود. اختلاف بین قیمت خرید وفروش چنین سهامی ممکن است بسیار زیاد باشد.
Earning per share
سود شرکت به ازای هر سهم در یک سال مالی می باشد که بصورت پیشبینی است.زمانی که گفته می شود یک شرکت در صدد است که تعدیل دهد به این معنا است که شرکت تصمیم دارد سودش را تغییر دهد.چنانچه این پیشبینی بیشتر از پیشبینی قبلی باشد، یعنی تعدیل مثبت است و اگر کمتر از قبل شود گفته می شود تعدیل منفی است.تعدیل مثبت معمولا منجر به افزایش قیمتی یک سهم می شود
نسبت قیمت به درآمد که نشانگر اقبال بازار نسبت به سهم مورد نظرشان می باشداگر یک شرکت پی به ای 1 داشته باشد یعنی سود سرمایه گذاری شما بعد از 1سال برابر خود سرمایه گذاریتان می شود.بسیاری از افراد با پی به ای در مورد خرید وفروش تصمیم می گیرند. در محاوره عمومی گفته می شود که پی به ای پایین نشان دهنده ریسک کمتر و در عوض سود کمتر( از لحاظ افزایش قیمت سهم) است و پی به ای بیشتر نشان دهنده ریسک بیشتر ولی سود بیشتر است.
9.تحلیل گران بنیادی
تحلیل گران بنیادی(همان گونه که در پست قبلی به طور مختصر تعریف شد) متخصصینی هستند که دیدگاهی بنیادی(مبتنی بر مدیریت وقدرت شرکت وسایر نیروهای غیر اقتصادی ) را در ارزیابی سهام وتخمین قیمت بنیادی سهام به کار می گیرند.
10. تحلیل گر فنی
به هرحال اولین بار به این معنی در اروپا و بخصوص در فرانسه بکار رفته است. از نظر اصطلاح اقتصادی ، به نوعی بازار داد و ستد و یا نوعی سیستم خرید و فروش اطلاق می شود که در آن اسناد و اوراق مالی ، پولهای کشورهای مختلف ، طلا ، کالاهای پایه ایی و امثال آن مبادله می شوند. بنابراین گفته می شود : بورس اوراق بهادار ، بورس ارز ، بورس اسناد ، بورس طلا ، بورس نفت ، بورس اتومبیل ،بورس مسکن و …
پس مفهوم عام بورس از هر نوع مبادله اصطلاحات در بورس و واسطه مبادله و یا بازار مبادله می باشد.
۱۰ اصطلاح پر کاربرد بورس را بشناسید
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، اگر این روزها اخبار اقتصادی را دنبال کنید بدون شک از رونق بازار سرمایه خبر دارید. در هفته‌های اخیر رشد شاخص کل، سهامداران را راضی و بسیاری از افراد را ترغیب کرده که هر طور شده است وارد فضای پرریسک و هیجان بورس شوند. شاید
برای بسیاری از افراد و مشتاقان ورود به بازار سرمایه این سوال پیش آمده باشد که شاخص بورس چیست؟ و نوسانات و کم و زیاد شدن عدد این شاخص چه معنی و چه تاثیری بر تابلوی تالار شیشه‌ای دارد و توجه به شاخص کل چه کمکی به سرمایه‌گذار یا معامله‌گران بورس می‌کند.
آنچه مسلم است این است که بازار سرمایه همچون هر کسب و کاری نیاز به آموزش دارد. آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم پرکاربرد بورس یکی از اولویت‌هایی است که هر سرمایه‌گذاری باید انجام دهد. مثلا اینکه پرتفوی چیست؟ عرضه اولیه به چه معناست از جمله مواردی هستند که باید برای سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم در بورس با آنها آشنا بود.
در ادامه ۱۰ مورد از پرکاربردترین اصطلاحات و مفاهیم بورس را با هم مرور می‌کنیم.
| شاخص کل | سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس |
| پرتفوی | صندوق سرمایه‌گذاری متشکل از دارایی‌های متنوع |
| عرضه اولیه | زمانی که سهام یک شرکت برای اولین بار به عموم مردم عرضه می‌شود |
| تحلیل تکنیکال و بنیادی | تحلیل بنیادی: محاسبه ارزش ذاتی هر سهم تحلیل تکنیکال: مطالعه آمار‌های فعالیت بازار |
| سبدگردانی | چیدمان صحیح دارایی‌ها در قالب یک سبد مشخص |
| صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF) | مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی |
| صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی | انطباق پرتفوی سرمایه‌گذاری با شاخص بازار سهام |
| صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک | سازوکار‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی که شرایط بازار را ازنظر ریسک و بازده برای سرمایه‌گذاران مختلف مساعدتر می‌کنند |
| دارایی تحت مدیریت | نشان‌دهنده ارزش بازار همه دارایی‌های مالی |
| ارزش خالص دارایی NAV | ارزش روز همه دارایی‌ها پس از کسر ارزش روز بدهی‌ها است |
پس از مرور اجمالی اصلاحات پر کاربرد بورس در جدول بالا، در ادامه می‌توانید تعاریف کامل‌تر و کاربردی تری را از این اصطلاحات ببینید و بخوانید:
شاخص کل
در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می‌شود. این اصطلاحات در بورس شاخص همان شاخصی است که همیشه در رسانه‌ها اعلام می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست.
به طور کلی این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است، به‌عبارت‌دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. برای درک ساده‌تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکت‌های بورسی به تعداد مساوی خریداری کنید. در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.
پرتفوی (Portfolio)
پرتفوی یک واژه فرانسوی و به‌ظاهر خیلی پیچیده است، اما مفهوم کاملاً واضحی هم در بازار سرمایه دارد که به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی گفته می‌شود.
به‌بیان‌دیگر پرتفوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر دارایی‌هاست که یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل پرتفوی سهام یا سبد سهام، کاهش ریسک غیرسیستماتیک سرمایه‌گذاری است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند.
پرتفوی به‌صورت مستقیم توسط سرمایه‌گذاران نگهداری شده یا به‌وسیله سبدگردان‌های حرفه‌ای مدیریت می‌شود. بازده سرمایه‌گذاری در پرتفوی معادل بازده متوسط آن پرتفوی خواهد بود؛ اما ریسک پرتفوی به‌دلیل کاهش ریسک غیرسیستماتیک در اغلب موارد کمتر از متوسط ریسک سهام داخل سبد است.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و شرکت‌های سرمایه‌گذاری نمونه‌هایی هستند که به‌صورت پرتفوی سرمایه‌گذاری می‌کنند و برای قیمت‌گذاری آنها مهمترین عامل ارزش خالص پرتفوی این شرکت‌هاست.
عرضه اولیه
عرضه اولیه (IPO) به زمانی گفته می‌شود که سهام یک شرکت برای نخستین بار به عموم مردم عرضه می‌شود. عرضه‌های اولیه معمولاً توسط شرکت‌های کوچک و جوان که به دنبال سرمایه برای گسترش هستند انجام می‌شود، همچنین شرکت‌های بزرگ خصوصی نیز که به دنبال تبدیل‌شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند.
جزئیات سهامی که عرضه می‌شود، به اطلاع سرمایه‌گذاران بالقوه می‌رسد. از مزایای عرضه اولیه در بورس دستیابی ارزان‌تر به سرمایه، افزایش سرمایه، شفافیت اطلاعاتی و معافیت مالیاتی را می‌توان نام برد. از معایب این کار هزینه‌های قانونی، حقوقی و بازاریابی عرضه اولیه، الزام به افشای اطلاعات مالی، کاهش کنترل و افزایش ریسک دعاوی حقوقی است.
تحلیل تکنیکال و بنیادی
تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) به دنبال محاسبه ارزش ذاتی هر سهم است و به این منظور به مطالعه هر چیزی، از وضعیت کلی اقتصاد و صنعت تا وضعیت مالی شرکت و مدیریت آن می‌پردازد. اما تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) از طریق مطالعه آمار‌های فعالیت بازار مانند قیمت و حجم معاملات، به دنبال شناسایی الگو‌ها و روند‌هایی است که نشان‌دهنده حرکت آینده یک سهم به آن‌سو هستند.
تحلیلگران بنیادی در جست‌و‌جوی این هستند که ارزش ذاتی سهام چقدر است و براساس دانسته‌های بنیادی اقدام به خرید و فروش و کسب سود می‌کنند؛ درحالی‌که تحلیلگران تکنیکال بر این باورند که کلیه اطلاعات در قیمت سهام نهفته است و با تشخیص روند‌ها و الگو‌ها می‌توان به سود رسید.
سبدگردانی (Separately managed account)
سبدگردانی، همان‌طور که از نامش پیداست، چیدمان صحیح دارایی‌ها در قالب یک سبد مشخص است که مالکیت آن کاملاً متعلق به سرمایه‌گذار بوده و میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خرید و فروش آنها نیز به‌دقت توسط سبدگردان تعیین و پایش می‌شود.
ارائه این خدمت مالی «سبدگردانی» به سرمایه‌گذاران در جهان قدمتی بیش از نیم‌قرن دارد، اما در بازار ایران پس از تجربه ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، اخیرا مورد توجه قرار گرفته است.
سبدگردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه‌گذاری با همکاری تیمی از تحلیلگران حرفه‌ای و براساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و سرمایه هر سرمایه‌گذار، سبدی مناسب از دارایی‌های سهام، اوراق مشارکت و سکه طلا برای او تشکیل داده و به‌صورت مستمر بر آن نظارت و اعمال مدیریت می‌کند.
همچنین، با توجه به تغییر عوامل اثرگذار بر محیط سرمایه‌گذاری، تصمیمات لازم در جهت رسیدن به اهداف سبد و افزایش ارزش آن از طرف مدیر اتخاذ می‌شود.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF)
صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس ETF یا Exchange Tradable Found نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحدهای آن در طول روز همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند.
افراد در طول ساعات و روز‌هایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانند یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرند، یا چند واحد از آن را بفروشند.
صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی
هدف صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص (Index fund) انطباق پرتفوی سرمایه‌گذاری با شاخص بازار سهام است. یک صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، الزاماً منابع خود را براساس الگوی تعیین شده برای یکی از شاخص‌های موجود در بازار، سرمایه‌گذاری می‌کند.
شاخص مذکور می‌تواند شاخص کل یا یکی دیگر از شاخص‌های بازار سهام باشد. در این صندوق‌ها تنها زمانی خریدوفروش سهام ضرورت می‌یابد که وجهی به‌واسطه ورود سرمایه‌گذار جدید اضافه یا به دلیل خروج یک سرمایه‌گذار کم شود. مزیت اصلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، هزینه‌های نسبتاً پایین آن و حذف ریسک مدیریت صندوق است.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Funds) یکی از مهمترین سازوکار‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هستند که شرایط بازار را ازنظر ریسک و بازده برای سرمایه‌گذاران مختلف به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران مبتدی مساعدتر می‌کنند.
ایده اصلی این صندوق‌ها یک‌کاسه کردن پولهای کوچک و سرمایه‌گذاری آنها توسط یک گروه از مدیران با تجربه و حرفه‌ای است.
دارایی تحت مدیریت (AUM)
دارایی تحت مدیریت (Asset Under Management)، نشان‌دهنده ارزش بازار همه دارایی‌های مالی است که یک‌نهاد مالی مانند صندوق سرمایه‌گذاری، شرکت سرمایه جسورانه یا یک کارگزاری، از طرف مشتریانش به مدیریت آن مشغول است. دارایی تحت مدیریت معمولا معیاری از اندازه و موفقیت شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری است.
شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری معمولا کارمزد‌های خود را به‌تناسب دارایی تحت مدیریت تعیین می‌کنند، بنابراین دارایی‌های تحت مدیریت همراه با متوسط نرخ‌های کارمزد تعیین‌کننده اصلی درآمد‌های یک شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری هستند.
ارزش خالص دارایی NAV
مفهوم ارزش خالص دارایی (Net Asset Value) در واقع ارزش روز همه دارایی‌ها شامل سهام، مطالبات سود سهام، ملک، اوراق با درآمد ثابت و. پس از کسر ارزش روز بدهی‌ها است.
اصطلاح NAV معمولا درباره ارزش خالص دارایی شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوق‌های شاخصی، ETFها و سبد‌های اختصاصی به‌کار می‌رود.
۸ اصطلاح بورسی مبتدی برای شروع ورود به بورس ایران
در ادامه به بررسی اجمالی ۸ اصطلاح رایج بورسی به‌صورت مختصر می‌پردازیم.
به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، یکی از ضروری‌ترین موارد برای شروع فعالیت و سرمایه‌گذاری در بورس آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم پرکاربرد است که مبتدیان پیش از ورود به بورس و شروع سرمایه‌گذاری چه به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم باید با این اصطلاحات آشنا شوند.
به همین دلیل در ادامه به بررسی اجمالی ۸ اصطلاح رایج بورسی به‌صورت مختصر می‌پردازیم.
۸ اصطلاح رایج و مفاهیم بورس
هر فردی می‌تواند با ثبت‌نام در سایت سجام و دریافت کدنویسی و سهامداری به‌راحتی در یکی از کارگزاری‌ها ثبت‌نام و سپس اقدام به معامله کند. اما برای آن که بتوانید مدیریت سرمایه خود را به‌درستی انجام دهید باید پیش از وارد کردن سرمایه به این بازار، به‌خوبی آموزش ببینید و با اصطلاحات رایج بورس آشنا شوید تا در سرمایه‌گذاری شکست نخورید.
۱. شاخص کل
شاخص کل همان شاخصی است که در رسانه‌ها و اخبار در مورد آن صحبت می‌شود. این شاخص در بین فعالان بازار سرمایه بسیار رایج و پرکاربرد است. زیرا بیانگر سطح عمومی قیمت سهام و سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس می‌باشد. به کمک این شاخص میانگین بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس را می‌توانید متوجه شوید.
۲. سبد گردانی
سبدگردانی فعالیتی است که توسط افراد خبره و باتجربه در بازار سرمایه و بورس انجام می‌شود. کار سبدگردان، انتخاب و خرید دارایی‌های مناسب برای سرمایه‌گذار و چیدن یک سبد سرمایه‌گذاری مناسب است. در سبدگردانی فردی متخصص به همراه تیم تحلیل بازار سرمایه باتوجه‌به میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار و سرمایه هر فرد، سبدی از دارایی‌های مناسب که شامل سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت، واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌باشد را تشکیل می‌دهند و سبدگردان با نظارت مستمر خود و درنظرگرفتن عوامل مؤثر بر سرمایه‌گذاری، جهت حفظ سرمایه فرد سرمایه‌گذار تلاش می‌کند.
۳. نماد سهام
نماد سهام شامل یک تا چهار کاراکتری است که نشان‌دهنده شرکت سهامی عام در بورس اوراق بهادار است. برای مثال: نماد سهام خودروسازی سایپا "خساپا" است که حرف "خ" معرف صنعت خودرو و "سایپا" خلاصه‌ای از اسم شرکت می‌باشد.
۴. اوراق بهادار
اوراق بهادار یک ابزار مالی است که در بورس مورد معامله قرار می‌گیرد و دارای نوعی ارزش پولی است. در واقع در پاسخ به اینکه اوراق بهادار چیست؟ این‌گونه تعریف می‌شود که؛ اوراق بهادار نشان‌دهنده مالکیت فرد در یک شرکت سهامی عام است که از طریق بورس سهامش مورد معامله قرار می‌گیرد. اما انواع اوراق بهادار چیست؟ اوراق بهادار شامل سهام عادی و ممتاز، اوراق بدهی و اوراق مشتقه است.
۵. بورس کالا
بورس کالا هم تعریفی مشابه تعریف بورس دارد؛ اما تعریف بورس کالا چیست؟ بورس کالا بازاری است که در آنها کالا خریدوفروش می‌شود. بورس کالا که بازار معاملات آتی نیز نامیده می‌شود، بازار خرید و فروش قراردادهای آتی برای تحویل کالایی مانند گندم، طلا، زعفران و . است. همچنین این بازار مبنایی برای تعیین قیمت کالاهایی است که در آن معامله می‌شوند.
۶. بورس انرژی
با توجه به اینکه ایران دارای منابع و ذخایر بسیاری است، طبق مصوبه آذرماه ۱۳۴۸ مجلس شورای اسلامی، برای تأمین منابع انرژی توزیع‌کنندگان، علاوه بر سهام شرکت‌های بورسی، خریدوفروش منابعی چون نفت و گاز و برق هم امکان‌پذیر شده است.
پس برای آن که بدانید بورس انرژی چیست، به بیان ساده بورس انرژی یک نوع بورس کالا است، با این تفاوت که در آن حامل‌های انرژی مورد معامله قرار می‌گیرند و نحوه معاملات آنها نیز همانند سهام در یک فضای رقابتی بین خریداران و فروشندگان انجام می‌شود.
در ایران بورس انرژی شامل ۳ بازار مشتقه، فیزیکی و فرعی است.
۷. بتا
اندازه‌گیری رابطه بین قیمت سهام و حرکت کل بازار را بتا گویند. در واقع بتا معیار نوسانات سهام در ارتباط با کل بازار است. سهام با بتا بالا ریسک‌پذیرتر هستند اما پتانسیل بازگشت بالاتری را هم ارائه می‌دهند. سهام بتا پایین، ریسک کمتری دارد اما بازدهی کمتری نیز دارد.
۸. حجم معاملات
تعداد سهام معامله شده در یک دوره زمانی خاص که معمولاً با متوسط حجم معاملات روزانه اندازه‌گیری می‌شود، اغلب در طول یک روز تغییر می‌کند. همچنین حجم معاملات می‌تواند به معنای تعداد سهام خریداری شده از یک سهام معین باشد. حجم معاملات و تغییرات آن در طول زمان، برای معامله گران به‌عنوان یک اصطلاحات در بورس پارامتر مهم محسوب می‌شود.
در پایان
اصطلاحات بسیاری وجود دارد که هر سرمایه‌گذاری باید قبل از ورود به بازار سرمایه با آنها آشنا شود. در این محتوا سعی شد به طور مختصر تنها به بررسی ۸ اصطلاح پرکاربرد و رایج که مبتدیان پیش از ورود به بورس با تعریف آنها باید آشنا شوند، مانند تعریف اصطلاح اصطلاحات در بورس و انواع اوراق بهادار چیست یا بورس کالا چیست یا بورس انرژی چیست؟ پرداخته شود.
۱۰ اصطلاح پر کاربرد بورس را بشناسید
در این خبر می‌توانید با مفهوم ۱۰ اصطلاح پر کاربرد بازار سرمایه آشنا شوید.
به گزارش ایلنا، اگر این روزها اخبار اقتصادی را دنبال کنید بدون شک از رونق بازار سرمایه خبر دارید. در هفته‌های اخیر رشد شاخص کل، سهامداران را راضی و بسیاری از افراد را ترغیب کرده که هر طور شده است وارد فضای پرریسک و هیجان بورس شوند. شاید
برای بسیاری از افراد و مشتاقان ورود به بازار سرمایه این سوال پیش آمده باشد که شاخص بورس چیست؟ و نوسانات و کم و زیاد شدن عدد اصطلاحات در بورس این شاخص چه معنی و چه تاثیری بر تابلوی تالار شیشه‌ای دارد و توجه به شاخص کل چه کمکی به سرمایه‌گذار یا معامله‌گران بورس می‌کند.
آنچه مسلم است این است که بازار سرمایه همچون هر کسب و کاری نیاز به آموزش دارد. آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم پرکاربرد بورس یکی از اولویت‌هایی است که هر سرمایه‌گذاری باید انجام دهد. مثلا اینکه پرتفوی چیست؟ عرضه اولیه به چه معناست از جمله مواردی هستند که باید برای سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم در بورس با آنها آشنا بود.
| شاخص کل | سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس |
| پرتفوی | صندوق سرمایه‌گذاری متشکل از دارایی‌های متنوع |
| عرضه اولیه | زمانی که سهام یک شرکت برای اولین بار به عموم مردم عرضه می‌شود |
| تحلیل تکنیکال و بنیادی | تحلیل بنیادی: محاسبه ارزش ذاتی هر سهم |
تحلیل تکنیکال: مطالعه آمار‌های فعالیت بازار
پس از مرور اجمالی اصلاحات پر کاربرد بورس در جدول بالا، در ادامه می‌توانید تعاریف کامل‌تر و کاربردی تری را از این اصطلاحات ببینید و بخوانید:
شاخص کل
در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می‌شود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در رسانه‌ها اعلام می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست.
به طور کلی این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است، به‌عبارت‌دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. برای درک ساده‌تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکت‌های بورسی به تعداد مساوی خریداری کنید. در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.
پرتفوی (Portfolio)
پرتفوی یک واژه فرانسوی و به‌ظاهر خیلی پیچیده است، اما مفهوم کاملاً واضحی هم در بازار سرمایه دارد که به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی گفته می‌شود.
به‌بیان‌دیگر پرتفوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر دارایی‌هاست که یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل پرتفوی سهام یا سبد سهام، کاهش ریسک غیرسیستماتیک سرمایه‌گذاری است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند.
پرتفوی به‌صورت مستقیم توسط سرمایه‌گذاران نگهداری شده یا به‌وسیله سبدگردان‌های حرفه‌ای مدیریت می‌شود. بازده سرمایه‌گذاری در پرتفوی معادل بازده متوسط آن پرتفوی خواهد بود؛ اما ریسک پرتفوی به‌دلیل کاهش اصطلاحات در بورس ریسک غیرسیستماتیک در اغلب موارد کمتر از متوسط ریسک سهام داخل سبد است.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و شرکت‌های سرمایه‌گذاری نمونه‌هایی هستند که به‌صورت پرتفوی سرمایه‌گذاری می‌کنند و برای قیمت‌گذاری آنها مهمترین عامل ارزش خالص پرتفوی این شرکت‌هاست.
عرضه اولیه
عرضه اولیه (IPO) به زمانی گفته می‌شود که سهام یک شرکت برای نخستین بار به عموم مردم عرضه می‌شود. عرضه‌های اولیه معمولاً توسط شرکت‌های کوچک و جوان که به دنبال سرمایه برای گسترش هستند انجام می‌شود، همچنین شرکت‌های بزرگ خصوصی نیز که به دنبال تبدیل‌شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند.
جزئیات سهامی که عرضه می‌شود، به اطلاع سرمایه‌گذاران بالقوه می‌رسد. از مزایای عرضه اولیه در بورس دستیابی ارزان‌تر به سرمایه، افزایش سرمایه، شفافیت اطلاعاتی و معافیت مالیاتی را می‌توان نام برد. از معایب این کار هزینه‌های قانونی، حقوقی و بازاریابی عرضه اولیه، الزام به افشای اطلاعات مالی، کاهش کنترل و افزایش ریسک دعاوی حقوقی است.
تحلیل تکنیکال و بنیادی
تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) به دنبال محاسبه ارزش ذاتی هر سهم است و به این منظور به مطالعه هر چیزی، از وضعیت کلی اقتصاد و صنعت تا وضعیت مالی شرکت و مدیریت آن می‌پردازد. اما تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) از طریق مطالعه آمار‌های فعالیت بازار مانند قیمت و حجم معاملات، به دنبال شناسایی الگو‌ها و روند‌هایی است که نشان‌دهنده حرکت آینده یک سهم به آن‌سو هستند.
تحلیلگران بنیادی در جست‌و‌جوی این هستند که ارزش ذاتی سهام چقدر است و براساس دانسته‌های بنیادی اقدام به خرید و فروش و کسب سود می‌کنند؛ درحالی‌که تحلیلگران تکنیکال بر این باورند که کلیه اطلاعات در قیمت سهام نهفته است و با تشخیص روند‌ها و الگو‌ها می‌توان به سود رسید.
سبدگردانی (Separately managed account)
سبدگردانی، همان‌طور که از نامش پیداست، چیدمان صحیح دارایی‌ها در قالب یک سبد مشخص است که مالکیت آن کاملاً متعلق به سرمایه‌گذار بوده و میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خرید و فروش آنها نیز به‌دقت توسط سبدگردان تعیین و پایش می‌شود.
ارائه این خدمت مالی «سبدگردانی» به سرمایه‌گذاران در جهان قدمتی بیش از نیم‌قرن دارد، اما در بازار ایران پس از تجربه ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، اخیرا مورد توجه قرار گرفته است.
سبدگردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه‌گذاری با همکاری تیمی از تحلیلگران حرفه‌ای و براساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و سرمایه هر سرمایه‌گذار، سبدی مناسب از دارایی‌های سهام، اوراق مشارکت و سکه طلا برای او تشکیل داده و به‌صورت مستمر بر آن نظارت و اعمال مدیریت می‌کند.
همچنین، با توجه به تغییر عوامل اثرگذار بر محیط سرمایه‌گذاری، تصمیمات لازم در جهت رسیدن به اهداف سبد و افزایش ارزش آن از طرف مدیر اتخاذ می‌شود.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF)
صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس ETF یا Exchange Tradable Found نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحدهای آن در طول روز همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند.
افراد در طول ساعات و روز‌هایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانند یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرند، یا چند واحد از آن را بفروشند.
صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی
هدف صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص (Index fund) انطباق پرتفوی سرمایه‌گذاری با شاخص بازار سهام است. یک صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، الزاماً منابع خود را براساس الگوی تعیین شده برای یکی از شاخص‌های موجود در بازار، سرمایه‌گذاری می‌کند.
شاخص مذکور می‌تواند شاخص کل یا یکی دیگر از شاخص‌های بازار سهام باشد. در این صندوق‌ها تنها زمانی خریدوفروش اصطلاحات در بورس سهام ضرورت می‌یابد که وجهی به‌واسطه ورود سرمایه‌گذار جدید اضافه یا به دلیل خروج یک سرمایه‌گذار کم شود. مزیت اصلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، هزینه‌های نسبتاً پایین آن و حذف ریسک مدیریت صندوق است.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Funds) یکی از مهمترین سازوکار‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هستند که شرایط بازار را ازنظر ریسک و بازده برای سرمایه‌گذاران مختلف به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران مبتدی مساعدتر می‌کنند.
ایده اصلی این صندوق‌ها یک‌کاسه کردن پولهای کوچک و سرمایه‌گذاری آنها توسط یک گروه از مدیران با تجربه و حرفه‌ای است.
دارایی تحت مدیریت (AUM)
دارایی تحت مدیریت (Asset Under Management)، نشان‌دهنده ارزش بازار همه دارایی‌های مالی است که یک‌نهاد مالی مانند صندوق سرمایه‌گذاری، شرکت سرمایه جسورانه یا یک کارگزاری، از طرف مشتریانش به مدیریت آن مشغول است. دارایی تحت مدیریت معمولا معیاری از اندازه و موفقیت شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری است.
شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری معمولا کارمزد‌های خود را به‌تناسب دارایی تحت مدیریت تعیین می‌کنند، بنابراین دارایی‌های تحت مدیریت همراه با متوسط نرخ‌های کارمزد تعیین‌کننده اصلی درآمد‌های یک شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری هستند.
ارزش خالص دارایی NAV
مفهوم ارزش خالص دارایی (Net Asset Value) در واقع ارزش روز همه دارایی‌ها شامل سهام، مطالبات سود سهام، ملک، اوراق با درآمد ثابت و. پس از کسر ارزش روز بدهی‌ها است.
اصطلاح NAV معمولا درباره ارزش خالص دارایی شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوق‌های شاخصی، ETFها و سبد‌های اختصاصی به‌کار می‌رود.
دیدگاه شما