آنچه باید درباره پالایشی های بورسی بدانید
عملکرد ۱۴۰۰ پالایشیهای بورسی
ندا کریمی تحلیلگر بازار سهام صنعت پالایش نفت یکی از صنایع اصلی بورس است که در عین حال، نوسانات بالا و ابهامات بسیاری دارد. دولت، فروشنده نفت به این شرکتهاست و خود خریدار اصلی فرآوردههای آنها نیز هست. این موضوع در کنار ابهامات نحوه قیمتگذاری خوراک و فرآوردهها، صنعت پالایشی را درگیر ریسک بالایی در بازار سرمایه کرده است. همچنین پالایشگاههای پذیرفتهشده در بورس، ضریب پیچیدگی پایینی دارند و این موضوع سبب کاهش حاشیه سود این شرکتها در مقایسه با رقبای بینالمللی شده است. پالایشگاهها براساس خوراک، طراحی شده و دارای ضریب پیچیدگیهای متفاوتی هستند که براساس پیچیدگی، محصولات متفاوتی تولید میکنند. هرچه ضریب پیچیدگی بالاتر باشد، امکان تولید فرآوردههای با ارزشافزوده بالاتر و در نتیجه کسب سود بیشتر فراهم میشود.
ضریب پیچیدگی پالایشگاههای بهروز نفتی در جهان بیش از ۱۰ است، در حالی که عمده پالایشگاههای سهام پالایشی بورس کدامند؟ بورسی ضریب پیچیدگی کمتر از ۵ دارند و در حال اجرای پروژههای مختلف برای بهبود کیفی و افزایش پیچیدگی هستند. میزان سرمایهگذاری برای احداث یک پالایشگاه با ضریب پیچیدگی در سطح روز جهانی بین 15 تا 20هزار دلار بهازای هر بشکه ظرفیت پالایش است و با افزایش ضریب پیچیدگی تا ۲۵هزار دلار در هر بشکه سرمایهگذاری نیاز دارند.
صنعت پالایشی یکی از صنایع اصلی بازار سرمایه ایران است و 6پالایشگاه اصلی نفتی کشور شامل پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت بندرعباس، پالایش نفت تهران، پالایش نفت تبریز، پالایش نفت شیراز و پالایش نفت لاوان شرکتهای پالایشی بورسی هستند که سهم بیش از 6درصدی از ارزش بازار سرمایه کشور را در اختیار دارند.
خوراک ورودی پالایشگاهها
ورودی پالایشگاههای کشور، نفتخام و میعانات گازی است. شرکت ملی نفت، تامینکننده خوراک پالایشگاههای کشور است. خوراک پالایشگاههای کشور عمدتا از طریق خط لوله تامین میشود. قیمتگذاری نفت و میعانات گازی براساس بخشنامه سال 1400 وزارت نفت از تخفیف ۵درصدی از میانگین قیمت نفت و میعانات صادراتی ایران به میانگین قیمت نفت و میعانات سه منطقه شامل عمان، دبی و برنت و براساس مجلات بینالمللی و تخفیف ۳دلار بر بشکه است. این موضوع اعمال سلیقه یا عدمتقارن اطلاعاتی در دسترسی به اطلاعات در بخشنامه قبلی را حذف کرد. تخفیف 3دلاری در شرایطی که قیمت نفت کمتر از ۶۰دلار باشد، نسبت به بخشنامه قبلی به نفع پالایشیهاست و در قیمتهای بالای ۶۰دلار اثر کمتری دارد.
بررسی وضعیت گزارش پالایشیها در بورس
انتشار صورت مالی 12ماهه پالایشیها در اواخر هفته گذشته، با انتظارات سرمایهداران و تحلیلگران و محاسبات براساس مجلات تفاوت قابلتوجهی داشت. چهار پالایشگاه «شتران»، «شبندر»، «شراز» و «شاوان» گزارشهای 12ماهه خود را در سامانه کدال منتشر کردند. در حالی که قیمت نفت، قیمت ارز و کرکاسپرد که سهعامل اصلی در سودآوری پالایشگاهها هستند، در فصل زمستان وضعیت بهتری نسبت به پاییز 1400 داشت، اما سودآوری پالایشگاههای تهران، بندرعباس با کاهش 18 و 20 درصدی همراه شد و پالایشگاه شیراز تغییری در سودآوری نداشت و البته پالایشگاه لاوان شاهد رشد 5/ 2برابر سود زمستان 1400 نسبت به پاییز 1400 بود.
روند فروش پالایشگاهها در زمستان 1400 حاکی از رشد ارزش ریالی فروش است. پالایشگاههای سهام پالایشی بورس کدامند؟ کشور رکورد فروش ریالی را در زمستان 1400 شکستند، اما برخلاف انتظارات، رشد سودآوری محقق نشد. حاشیه سود پالایشگاهها در فصل زمستان برابر با متوسط دهفصل اخیر بوده است. «شاوان» با حاشیه 14درصد بالاترین حاشیه سود ناخالص را در اختیار داشت. «شتران» و «شبندر» هر دو حاشیه سود 8درصدی داشتند و «شراز» حاشیه سود 7 درصدی داشت. در حاشیه سود عملیاتی «شاوان» با 10درصد بالاترین است و «شبندر» حاشیه سود 7درصد داشته است و «شتران» و «شراز» بهترتیب حاشیه 6 و 5 درصدی داشتهاند. حاشیه سود عملیاتی در پالایشگاهها کمتر از متوسط دهفصل اخیر است. در حاشیه سود خالص نیز «شاوان» با 12درصد بالاترین نسبت را در اختیار داشته است. «شتران» با 8درصد و «شبندر» و «شراز» بهترتیب با 6 و5درصد در رتبههای بعدی قرار دارند. عملکرد بهتر «شتران» در حاشیه سود خالص نسبت به حاشیه سود عملیاتی مربوط به درآمد سرمایهگذاریهاست.
سودآوری گروه پالایشی بهشدت چرخهای است. بررسی روند تاریخی حاشیه سود شرکتهای پالایشی از ارتباط زیاد آن با قیمت نفت و قیمت دلار حکایت دارد.
در دورههایی که قیمت دلار رشد کرده، حاشیه سود پالایشیها رشد خوبی داشته است. به طور مثال طی سالهای 1389 تا 1392 حاشیه سود از صفر به 6درصد رسید. در سالهای 1393 و 1394 با کاهش قیمت نفت شاهد ریزش شدید حاشیه سود پالایشیها بودیم.
همچنین با ثبات قیمت نفت طی سالهای 1395 تا 1396 شاهد دستیابی به حاشیه سود 5درصد بودیم. با رشد قیمت ارز در سال 1397، حاشیه سودها صعودی شده و به بیش از 8درصد رسید. از سهام پالایشی بورس کدامند؟ سوی دیگر با ریزش قیمت نفت در اواخر 1398 و شروع کرونا، حاشیه سودها مجددا نزولی شد و در دوره بعد از آن با رشد همزمان قیمت نفت و دلار، حاشیه سودها جهش یافت و حتی به رکورد 14درصد دست یافت.
پس از انتشار گزارشهای 12ماهه، P/ E شرکتهای پالایشی اندکی کاهش یافت. P/ E «شاوان» با گزارش مناسبی که ارائه کرد، کمترین شرکت در گروه و برابر 2/ 6 و «شراز» و «شتران» پس از آن کمترین نسبت و برابر 4/ 6 و 6/ 6 است. «شبندر» نیز P/ E 1/ 7 دارد. همه سهمهای فوق P/ E کمتر از متوسط بازار دارند. «شپنا» و «شبریز» P/ E بالاتری دارند که احتمالا با انتشار گزارش 12ماهه، P/ E این شرکتها هم تعدیل میشود.
عامل اصلی جذابیت 6 سهم پالایشی + جدول
وضعیت گروههای پالایشی با توجه به لیدربودن این گروه در بازار سهام و آغاز پذیره نویسی صندوقهای سرمایه گذاری پالایشی از امروز چگونه پیش بینی میشود. آیا باید در انتظار تغییرات جدید بود.
- ندا کریمیان | فعال بازار سرمایه
گروههای پالایشی طی چند هفته اخیر از گروههای پیشران یا به اصطلاح لیدر بازار بودهاند، این گروهها توانستند روی تابلوی معاملات عملکرد بهتری داشته باشند. طی سه ماه اخیر گروههای پالایشی توانستهاند حدود ۱۲۸ درصد بازدهی داشته باشند در حالی که بورس و فرابورس حدود ۷۰ درصد بازدهی داشتهاند اما اگر به روند یکساله و مقایسه در بازه یکساله نیمنگاهی داشته باشیم عملا گروههای پالایشی عقبماندگی خود از بازار را طی سه ماهه اخیر جبران کرده و در بازه یکساله بازدهی فرآوردههای نفتی، بورس و فرابورس یکسان بوده است.
نقش مهم خالص ارزش داراییها: از مهمترین دلایل رشد این گروه میتوان به تغییر دیدگاه سرمایه گذاران از سودآوری به خالص ارزش داراییها اشاره کرد. بر این اساس تجدید ارزیابی داراییهای شرکتهای این گروه که عموما زمین هستند برای سرمایهگذاران جذاب بوده است. این موضوع در لیدر این گروه بیشتر نمود پیدا کرد و از طرفی عرضه دارا دوم که متشکل از گروههای پالایشی و چند نماد پالایشگاه نفت اصفهان، پالایشگاه نفت تهران، پالایشگاه نفت بندر عباس و تبریز بود بر جذابیت این گروه برای سرمایهگذاری افزود و حتی بعضا سبب شد این گروه از ارزش جایگزینی خود هم فراتر روند.
هر چند دیدگاههایی در ارتباط با ارزش جایگزینی وجود دارد. بنابراین به دلیل مخاطرات سرمایهگذاری و مشکلاتی که در تامین مالی پروژهها و همچنین زمانبر بودن آنها وجود دارد؛ باید به این ارزشها ضرایبی هم اضافه کرد.
بررسی شرکتهای این گروه نشان میدهد شتران ارزش بازار بالاتری به ازای پالایش هر بشکه دارد و در این بین شراز ارزش بازار کمتری نسبت به ظرفیت خود دارد. همچنین شتران و شپنا با توجه به گمانهزنیها در مورد دارا دوم نسبت به بقیه رشد بیشتری را تجربه کردند اما شاید مهمترین پارامتر رشد این نماد گمانهزنیها در مورد افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی زمین بود که به درستی هر دو این پالایشگاهها میتوانند سرمایه خود را از این محل به شکل قابل ملاحظهای افزایش دهند.
وضعیت سودآوری این گروه: سه محصول مهم و اثر گذار بر پالایشگاههای کشور بنزین، گازوئیل و نفت کوره است. بهطور معمول دو محصول بنزین و گازوئیل سودآور هستند ولی نفت کوره که حدود 20 درصد از فروش پالایشگاههای کشور را تشکیل میدهد زیانده است.
عمدهترین دلایل موثر برسودآوری این گروه کرک اسپرد یا فاصله قیمت بین هر بشکه نفت با هر بشکه محصول است که عملا نشاندهنده حاشیه سود ناخالص در این گروه است. در گذشته شاهد این بودیم این گروه هم تراز با پالایشگاههای برتر جهان به ازای پالایش هر بشکه سود ناخالصی در حدود 5 دلار بهدست میآوردند، اما با کاهش قیمت نفت و همچنین نفت کوره (نفت کوره ایران تماما صادراتی است) عملا این حاشیه سود رو به کاهش گذاشت و همواره شرایط تورمی کشور سبب میشد نفت کوره ارزان ابتدای سال در انتهای سال به قیمت بالاتری فروخته شود و خود عامل موثری در جهت سودده بودن این محصول بود.
اما درسال 98 این اتفاق رخ نداد و روند رو به کاهش در بازارهای جهانی و نبود تقاضا در نفت سبب شد قیمت نفت سقوط کند و به دنبال آن قیمت فرآوردههای نفتی هم با کاهش رو به روشد و شاهد گزارشهای ضعیف این گروه در فصل زمستان و زیان ده شدن آنها بودیم. بعد از بهبود اوضاع جهانی به دلیل شیوع کرونا و بهبود قیمت نفت و رشد آن از محدوده 22 دلار به بیش از 45 دلار انتظار میرود که این گروه هم بتوانند گزارشهای بهتری را روانه کدال کنند
اما از مهمترین ابهامات این روزهای این گروه بحث نرخگذاری خوراک دریافتی است که این نرخ از 95 درصد فوب خلیج فارس به محمولههای صادراتی ایران تغییر کرده است و ضرایبی در این بین تعیین شده که عملا تحلیل سودآوری این گروه را با چالش رو به رو ساخته است. اما با توجه به دشوار بودن شرایط فعلی دولت و کشور به نظر نمیرسد دولت چندان تمایلی داشته باشد که در جهت رشد حاشیه سود این گروه و حمایت از آن کاری کند و باید در گزارشهای آتی این شرکتها به دنبال اثر این تصمیم بود.
رشد سریع این گروه و اخبار متعددی که از آن به گوش رسید فشار فروش روی این نمادها را افزایش داد؛ فاصله گرفتن قیمت تابلو از ارزش جایگزینی در این گروه سبب شد لغو شدن دارا دوم جرقهای باشد برای افت قیمت نمادهای این گروه و لاجرم رشدهای سریع، اصلاحهای شارپ و تند وتیزی در پی دارد.
لیدر بودن نمادهای گروه پالایشی در بازار سرمایه، فشار فروش را به کلیت بازارسرمایه تسری داد و ایجاد صفهای فروش در بازار سبب ترس سهامداران و مضاعف شدن صفهای فروش شد. به نظر میرسد در شرایط فعلی با افت قیمتی بیش از 35 درصدی در کلیت نمادهای این گروه و کاهش جذابیت فروش میتوانیم به مرور شاهد ایجاد تعادل و عدم ریزش بیشتر در این نمادها باشیم اما محرکهای رشد این گروه را میتوان رشد قیمتهای جهانی و رشد اسپرد محصولات نسبت به خوراک دریافتی، اعمال تخفیف بیشتر از سوی دولت برای خوراک دریافتی، اقدامات لازم جهت افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی جهت رقیق شدن قیمت نمادهای لیدر گروه و عرضه شدن دارا دوم دانست.
نگاهی به ارزش روز دارا دوم: ارزش کل سهام دولت در این نمادها به 75 هزار میلیارد تومان میرسد که با اعمال تخفیف 20 درصدی ارزش واگذاری عددی نزدیک به 60 هزار میلیارد تومان خواهد بود.
آنچه باید درباره پالایشی های بورسی بدانید
جذاب برای ریسک گریزان
- مریم اعتماد | تحلیلگر بازار سرمایه
از دهه سوم مرداد ماه عوامل متعددی منجر به فشار عرضه در بازار سرمایه شد که در نهایت منجر به بیاعتمادی و رفتار هیجانی سهامداران طی مدت مذکور بودیم اما با توجه به جلسه سازمان بورس با حقوقیها و پس از حمایت و خرید برخی حقوقیها در روز دوشنبه، مجددا شاهد بازگشت اعتماد حقیقیها به بازار سرمایه هستیم.
یکی از مهمترین عواملی که منجر به شروع ریزش بازار سرمایه در ۲۰ مرداد ماه سال جاری شد، اختلاف نظر دو وزارتخانه نفت و اقتصاد بر سر نحوه واگذاری این سهام موجود در دارا دوم بود؛ بهطوری که تایید عرضه بلوکی و سپس تکذیب آن، موجی از بیاعتمادی را برای بازار سرمایه به همراه داشت.
هماینک با توجه به حمایتهای برخی حقوقیها و بازگشت اعتماد حقیقیها به بازار سرمایه میتوان به چشمانداز بورس در میانمدت امیدوار بود. یکی از جذابیتهای فعلی بازار، ETF دوم است که پذیرهنویسی آن از چهارشنبه هفته جاری آغاز و تا ۱۹ شهریور ادامه خواهد داشت.
قرار است باقیمانده سهام دولت در پالایشگاههای تهران، بندرعباس، اصفهان و تبریز، از ۵ شهریور با تخفیف 20 درصدی آغاز شود. همچنین سقف خرید واحدها ۵ میلیون تومان است و افرادی که قبلا واحدهای دارا یکم را به میزان ۲ میلیون تومان خریداری کردهاند، برای این واحدها میتوانند تا سقف ۳ میلیون تومان خرید انجام دهند.
با توجه به بازگشت اعتماد سهامداران حقیقی طی روز گذشته و با توجه به فرارسیدن زمان پذیرهنویسی ETF دوم، سهام پالایشی بورس کدامند؟ شاهد افزایش تقاضا در سهام گروه پالایشی طی روز گذشته بودیم بهطوریکه نمادهایی که در دارا دوم حضور دارند، با صف خرید نیز همراه شدند.
بهنظر بنده دارا دوم با توجه به تخفیف 20 درصدی آن و با توجه به عوامل متعددی از جمله اصلاح قیمتی حدود ۳۰درصد سهام موجود در این صندوق، تخفیف خوراک پالایشگاهها و تاثیر این تخفیف بر سودآوری این گروه و همچنین زمزمههایی درخصوص افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییهای آنها، میتواند برای سهامداران ریسکگریز گزینه جذابی به لحاظ سرمایهگذاری باشد.
معرفی گروه فرآورده های نفتی
بیش از 120 سال است که اقتصاد ایران به نفت گره خورده و فراز و نشیب های این ماده ارزشمند، اقتصاد ایران را دچار نوسان می کند. فرآورده های بدست آمده از نفت، اهمیت آن را دو چندان کرده و همین موضوع باعث تاسیس پالایشگاه های متعدد در ایران شده است؛ از طرف دیگر احداث اولین پالایشگاه نفت خاورمیانه در آبادان، تاریخچه فرآوری این محصول گرانبها را با نام ایران مرتبط کرده است؛ به همین دلیل در این مقاله به معرفی گروه فرآورده های نفتی در بازار سرمایه می پردازیم.
تاریخچه فرآوری نفت در ایران
ورود نفت به ایران را بایستی در احداث «چاه شماره یک» در شهر مسجد سلیمان جستجو کرد؛ به این معنا که در سال 1287 اولین چاه نفت ایران و خاورمیانه کشف شد و تا یک سال به شکل محدود از آن بهره برداری می شد.
پالایشگاه نفت آبادان، اولین پالایشگاه خاورمیانه
در سال 1288 شرکت نفت ایران و انگلیس تصمیم به احداث یک پالایشگاه بزرگ در مناطق نفت خیز جنوب گرفت و کارشناسان انگلیسی، محل کنونی پالایشگاه آبادان را برای این کار مناسب دیدند؛ به اینصورت بود که عملیات ساخت اولین پالایشگاه نفت خاورمیانه در سال 1288 آغاز شد و در سال 1291 به اتمام رسید. ظرفیت پالایشگاه نفت آبادان در سال های آغازین فعالیت خود روزانه 2500 بشکه بود و رفته رفته با گسترش فازهای مختلف این پالایشگاه، میزان ظرفیت آن نیز افزایش یافت. بنابراین صنعت پالایشگاهی در ایران را می توان به عنوان یکی از قدیمی ترین صنایع موجود در کشور نام گذاری کرد.
گسترش پالایشگاه های نفت در ایران
با بهره برداری از واحدهای مختلف پالایشگاه نفت آبادان، این مجموعه به عنوان بزرگترین پالایشگاه جهان نام گرفت و پس از ملی شدن صنعت نفت در ایران و خروج کارشناسان خارجی از پالایشگاه ها، روند جدیدی در این صنعت آغاز شد. با آغاز فعالیت شرکت ملی نفت ایران، گسترش پالایشگاه های نفت سهام پالایشی بورس کدامند؟ در ایران سرعت گرفت و سرمایه گذاری متعددی در این حوزه انجام شد و شرکت های مختلفی مانند پالایش نفت تهران(شتران) و. نیز تاسیس شدند.
تشکیل گروه فرآورده های نفتی، کک و سوخت هسته ای
مالک اصلی پالایشگاه های فعال در ایران دولت بود و سیاست های خصوصی سازی، دولت را به سمت واگذاری سهام این پالایشگاه ها به مردم و بخش خصوصی هدایت کرد؛ به همین دلیل ساختار بسیاری از پالایشگاه های نفت به سهامی عام تغییر یافت و در بورس عرضه شد و همین موضوع باعث به وجود آمدن گروه «فرآورده های نفتی، کک و سوخت هسته ای» در بازار سرمایه شد. نام این گروه در حال حاضر به دلیل پذیرش پالایشگاه های متعدد در آن، به گروه فرآورده های نفتی و یا گروه پالایشی معروف است و حدود 5 درصد از ارزش بازار کل بورس و فرابورس را شامل می شود.
خدمات شرکت های فعال در گروه فرآورده های نفتی
همانطور که اشاره شد اکثر شرکت های فعال در این گروه، پالایش نفت خام را انجام می دهند؛ اما به طور جزیی تر خدمات آن ها شامل موارد زیر است:
- پالایش و فرآوری نفت خام و سایر هیدرو کربورها فرآورده های نفتی از قبیل بنزین، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره و سایر مشتقات و فرآورده های جانبی
- تولید انواع روغن های موتور مورد نیاز خودروهای گوناگون و ماشین آلات صنعتی و کشاورزی
- تولید گریس، حشره کش، روغن ترمز، انواع افزودنی ها و ضد یخ
- سرمایه گذاری در پروژه های نفت و گاز به منظور اکتشاف، استخراج و پالایش نفت خام، گاز و فرآورده های نفتی آن
- تولیدو توزیع قیر
شرکت های فعال در گروه فرآورده های نفتی
تعداد شرکت های فعال در گروه فرآورده های نفتی زیاد نیست اما با توجه به پذیرش پالایشگاه های بزرگ (شپنا، شبندر و. )، ارزش بازار این گروه به نسبت تعداد سهم های موجود در آن، عدد بالایی است. شرکت های فعال در این گروه عبارت اند از:
- پالايش نفت اصفهان (شپنا)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
- پالايش نفت بندرعباس (شبندر)- بازار اول (تابلوی فرعی) بورس
- پالايش نفت تهران (شتران)- بازار دوم بورس
- پالايش نفت تبريز (شبريز)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
- پالايش نفت لاوان (شاوان)- بازار دوم فرابورس
- نفت سپاهان (شسپا)- بازار دوم بورس
- نفت بهران (شبهرن)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
- نفت پارس (شنفت)- بازار اول (تابلوی فرعی) بورس
- سرمايهگذاری صنعت نفت (ونفت)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
- تجهیز نیروی زنگان (شزنگ)- بازار پايه زرد فرابورس
- پالايش نفت شيراز (شراز)- بازار دوم فرابورس
- نفت ايرانول (شرانل)- بازار دوم فرابورس
- نفت پاسارگاد (شپاس)- بازار دوم فرابورس
بزرگترین شرکت های فعال در گروه فرآورده های نفتی
در گروه فرآورده های نفتی، دو پالایشگاه اصفهان و بندرعباس بیشترین ارزش بازار را در اختیار دارند و با توجه به معاملات مثبت و منفی روزانه آن ها، ارزش بازار این دو شرکت دچار تغییر می شود و هرکدام از آن ها جای پالایشگاه دیگر را در رده نخست بزرگترین شرکت فعال در گروه فرآورده های نفتی را می گیرد؛ به همین دلیل در این مقاله به معرفی هر دو پالایشگاه می پردازیم.
شرکت پالایش نفت اصفهان
شرکت پالایش نفت اصفهان در حال حاضر ارزش بازار 77 هزار میلیارد تومانی دارد. مراحل احداث این پالایشگاه در سال 1355 توسط دو شرکت آلمانی و آمریکایی آغاز شد و در سال 1358 با ظرفیت 180 هزار بشکه در روز به بهره برداری رسید.
خدمات و محصولات شرکت پالایش نفت اصفهان
طرح های توسعه شرکت پالایش نفت اصفهان، ظرفیت تولید آن را به 375 هزار بشکه در روز رسانده است و به طور کلی محصولات و فرآورده های نفتی تولید شده در این واحد پالایشگاهی را می توان به 3 دسته تقسیم کرد:
دسته اول: فرآوردههای اصلی
فرآوردههای اصلی شامل پنج فرآورده گاز مایع، بنزین، نفت سفید، نفت گاز و نفت کوره میباشند که جهت توزیع به شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ارسال میشوند.
دسته دوم: فرآوردههای ویژه باهدف تحویل به مشتریان عمده
شرکت پالایش نفت اصفهان بهعنوان تامین کننده خوراک پنج شرکت بزرگ تولیدی نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا میکند. وکیوم باتوم، نفت سفید ویژه، نفتا، پلاتفرمیت و روغن پایه بهعنوان محصولات ویژهای هستند که خوراک شرکتهای نفت جی، صنایع شیمیایی ایران، پتروشیمی اراک، پتروشیمی اصفهان و نفت سپاهان را تشکیل میدهند.
دسته سوم: فرآوردههای ویژه خوراک صنایع کوچک
نفت سفید، آیزوماکس، نفت گاز، نفتا، انواع حلالها، آیزوریسایکل، روغن پایه سبک و سنگین، وکیومباتوم، گوگرد
محصولات پالایشگاه نفت اصفهان در بورس کالا
لازم به ذکر است که برخی از محصولات شرکت پالایش نفت اصفهان مانند آیزوریسایکل، وکیوم باتوم، لوب کات سنگین، گوگرد، انواع حلال و. در بورس کالا عرضه می شود.
سهام شرکت پالایش نفت اصفهان
این شرکت در سال 1386 در بازار سرمایه پذیرفته شد و در حال حاضر معاملات آن با نماد «شپنا» در بازار اول (تابلوی اصلی) بورس اوراق بهادار تهران انجام می شود. شرکت آوای پردیس سلامت (سهامی خاص) با در اختیار داشتن 15 درصد از سهام پالایشگاه نفت اصفهان، به عنوان بزرگترین سهامدار آن شناخته می شود.
شرکت پالایش نفت بندعباس
شرکت پالایش نفت بندر عباس با ارزش بازار بیش از 80 هزار میلیارد به عنوان بزرگترین شرکت فعال در گروه فرآورده های نفتی شناخته می شود. مراحل احداث این پالایشگاه در سال 1371 آغاز شد و در سال 1376 به بهره برداری رسید و ظرفیت اسمی آن، 350 هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی در روز است که 18 درصد از فرآورده های نفتی ایران را شامل می شود.
خدمات و محصولات شرکت پالایش نفت بندرعباس
تکنولوژی و تجهیزات به کاربرده شده در این شرکت، نسبت به پالایشگاه نفت اصفهان جدیدتر است و به طور کلی محصولات تولید شده در آن شامل موارد زیر می باشد:
- گاز مایع
- بنزین
- نفت سفید
- نفت گاز
- نفت کوره
- خوراک قیرسازی
- سوخت جت
- انواع حلال ها
- آيزوريسايكل
- لوبكات سنگين
- گوگرد
سهام شرکت پالایش نفت بندرعباس
سهام شرکت پالایش نفت بندرعباس در سال 1391 در بازار سرمایه پذیرفته شد و هم اکنون معاملات آن با نماد «شبندر» در بازار اول (تابلوی فرعی) بورس اوراق بهادار تهران انجام می شود. بانک رفاه کارگران با در اختیار داشتن بیش از 30 درصد سهام شرکت پالایش نفت بندرعباس، به عنوان بزرگترین سهامدار آن شناخته می شود.
عوامل موثر بر سودآوری شرکت های فعال در گروه فرآورده های نفتی
علی رغم عرضه شرکت های پالایش نفت در بازار سرمایه، نفوذ دولت در پالایشگاه ها کاملا مشهود است و به طور کلی گروه فرآورده های نفتی را به عنوان یکی از صنایع سودساز بازار سرمایه می توان نام برد. از جمله عوامل تاثیر گذار بر روند سودسازی شرکت های فعال در گروه فرآورده های نفت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
قیمت نفت در بازارهای جهانی
اصلی ترین عامل در سودسازی پالایشگاه ها، قیمت نفت است؛ چراکه خوراک و مواد اولیه اصلی این واحدها، نفت خام است و با نوسانات قیمت نفت، هزینه های خرید مواد اولیه این شرکت ها نیز دچار نوسان می شود و به طور کلی افت و خیز قیمت نفت در بازارهای جهانی اثرات کوتاه مدت خود را در تابلوی معاملاتی شرکت های فعال در گروه فرآورده های نفتی می گذارد.
قیمت فرآورده های نفتی در جهان
برخی از محصولات تولید شده در پالایشگاه ها، بازارهای صادراتی دارند و صادرات این شرکت ها به کشورهای دیگر با نرخ های جهانی انجام می شود. به عنوان مثال بنزین تولید شده در پالایشگاه های ایران که به برخی از کشورها صادر می شود، از قیمت های جهانی بنزین پیروی می کند. البته این نکته را فراموش نکنید که اعمال نرخ های جهانی فقط بر روی محصولات صادراتی است و قیمت گذاری فرآورده های نفتی که در داخل کشور مصرف می شود، توسط دولت (شرکت پالایش سهام پالایشی بورس کدامند؟ و پخش) انجام می شود.
کرک اسپرد
هنگامیکه تحلیلگران بازارهای مالی، صنعت پالایشی و گروه فرآورده های نفتی را مورد بررسی قرار می دهند، اولین نکته ای که بیان می کنند، در خصوص کرک اسپرد این شرکت هاست. در توضیح کرک اسپرد بایستی خاطر نشان کرد که مواد اولیه اصلی و ورودی پالایشگاه ها، نفت خام است و خروجی این شرکت ها نیز اصطلاحا فرآورده های نفتی نامیده می شوند؛ بنابراین یک شرکت پالایش نفت، مبلغی را تحت عنوان خرید نفت خام می پردازد و پس از عملیات فرآوری بر روی آن، محصول تولید شده نهایی (بنزین، نفت کوره و. ) را در بازار مصرف با یک قیمت مشخص به فروش می رساند؛ تفاوت قیمت یک بشکه نفت خام و یک بشکه فرآورده نفتی را اصطلاحا کرک اسپرد می گویند.
لازم به ذکر است که کرک اسپرد یک پالایشگاه به عوامل مختلفی بستگی دارد و هرچقدر محصول تولید شده این شرکت ها ارزشمندتر باشد، کرک اسپرد آن نیز بیشتر می شود و سود پالایشگاه افزایش پیدا می کند. به عنوان مثال نفت خام خریداری شده توسط یک پالایشگاه 59 دلار است و بنزین تولید شده در این شرکت، 70 دلار فروخته می شود؛ بنابراین کرک اسپرد آن 11 دلار است. بنابراین در تحلیل گروه فرآورده های نفتی حتما بایستی به کرک اسپرد آن توجه شود.
دستکاری دولت در صنعت پالایشی
یکی از ضعف های گروه فرآورده های نفتی، وجود ابهام در آن است؛ به این معنا که فرمول محاسباتی قیمت خوراک توسط وزارت نفت اعلام می شود و در بعضی از مواقع ممکن است این فرمول دچار تغییر شود که این عامل باعث ابهام در تحلیل سود آینده این شرکت ها می شود و سهامداران و فعالان بازار سرمایه نمی توانند به دید بلندمدت در این بخش ها سرمایه گذاری کنند. در بعضی از مواقع نیز ممکن است نرخ های اعلامی توسط وزارت نفت با تخفیف همراه شود که این عامل موجب افزایش سودآوری شرکت های پالایشی می شود و در طرف مقابل نیز ممکن است نرخ های فروش محصولات، با تاخیر به شرکت ها ابلاغ شود و همین موضوع باعث می شود که این خبر در تابلوی معاملات احساس نشود و اصطلاحا خبر سودسازی این شرکت ها در بازار سرمایه، سوخت می شود.
نرخ ارز
با توجه به تاثیر پذیری گروه فرآورده های نفتی از قیمت های جهانی، نرخ ارز به شکل مستقیم بر سودسازی این شرکت ها اثرگذار است و اصطلاحا این صنعت را به عنوان یکی از صنایع دلاری در بازار سرمایه در نظر می گیرند. بنابراین با افزایش قیمت دلار در ایران، روند سودآوری این شرکت ها نیز افزایش می یابد. از طرف دیگر اگر بخواهیم براساس ارزش جایگزینی، شرکت های فعال در این گروه را بررسی کنیم، اکثر پالایشگاه ها دارایی های ارزشمندی دارند و سهام پالایشی بورس کدامند؟ بالا رفتن قیمت ارز موجب افزایش قیمت این دارایی ها می شود.
جمع بندی
گروه فرآورده های نفتی به دلیل تقاضای زیادی که برای خرید محصولات آن ها وجود دارد، همواره به عنوان یکی از فرصت های خوب برای سرمایه گذاری شناخته می شود؛ از طرف دیگر بالا رفتن قیمت نفت در بازارهای جهانی و چشم انداز ادامه یافتن روند صعودی این افزایش قیمت، ریسک های صنایع مرتبط با نفت را تا حدودی کاهش داده است و به شرط عدم دخالت دولت در نرخ گذاری خوراک و. این گروه می تواند گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری باشد. البته لازم سهام پالایشی بورس کدامند؟ به ذکر است که ادامه یافتن شرایط کرونایی و عدم تقاضا برای خرید محصولات نفتی می تواند اثرات قابل توجهی بر این صنعت داشته باشد.
سهام پالایشی بورس کدامند؟ | کرک اسپرد چیست؟
این روزها با افزایش و کاهش قیمت کامودیتی ها بسیاری از سهام کامودیتی محور تحت تاثیر این تغییرات قرار می گیرند. برای آشنایی سهامداران با نمادهای گروه پالایشی که تحت تاثیر افزایش و کاهش قیمت نفت قرار می گیرند، این مطلب تهیه شده است.
به گزارش نبض بورس، این روزها با افزایش و کاهش قیمت کامودیتی ها بسیاری از سهام کامودیتی محور تحت تاثیر این تغییرات قرار می گیرند. برای آشنایی سهامداران با نمادهای گروه پالایشی که تحت تاثیر افزایش و کاهش قیمت نفت قرار می گیرند، این مطلب تهیه شده است.
شایان ذکر است که طی سلسله مطالبی گروه های وابسته به سایر کامودیتی ها نیز معرفی خواهند شد.
کدام نمادها به نفت وابسته اند؟ پالایشی های بورس کدامند؟
پالایشی ها:
به طور کلی در بازار سهام شش نماد پالایشی فعالیت دارند که از این ۶ نماد دو شرکت پالایش نفت شیراز «شراز» و پالایش نفت لاوان «شاوان» در بازار دوم فرابورس معامله میشوند و چهار نماد دیگر شامل پالایش نفت تهران «شتران»، پالایش نفت اصفهان «شپنا»، پالایش نفت بندرعباس «شبندر» و پالایش نفت تبریز «شبریز» بورسی هستند.
پالایشگاهها دو دسته محصول دارند، دسته اول یکسری محصولات اصلی هستند که عموما آنها را با قیمت جهانی به شرکت نفت به فروش میرسانند؛ دسته دوم محصولات فرعی شرکتها هستند که از طریق بورس کالا یا طرق دیگر به فروش میرسند.
عمده سود و فروش پالایشگاهها از محل فروش محصولات اصلی شان کسب میشود. در خصوص فروش محصولات اصلی، شرکتهای پالایشی از دو محل کسب سود میکنند؛ یکی از محل فروش خود محصول و دیگری از محل تخفیف نفتی که به آنها داده میشود.
به همین منظور هر چه بهای نفت صعودی شود، با اینکه ماده اولیه شرکتهاست، اما به دلیل اینکه این ماده اولیه را با تخفیف دریافت میکنند، در نتیجه سود بیشتری کسب میکنند.
کرک اسپرد چیست؟
در خصوص قیمت محصولاتی که شرکت به فروش میرساند، عددی است که به آن «کرک اسپرد» یا حاشیه سود گفته میشود. «کرک اسپرد» مبلغ مابه التفاوت بهای یک بشکه نفت با یک بشکه محصول مثل بنزین، گازوییل و. است؛ که عملا حاشیه سودی برای پالایشگاهها ایجاد میکند؛ بنابراین بالا رفتن بهای نفت با شرط ثابت ماندن «کرک اسپرد» میتواند برای پالایشگاهها با افزایش سود همراه باشد.
سهام پالایشی بورس کدامند؟
یک شرکت کارگزاری متغیرهای بنیادی ۶ پالایشگاه بورسی و فرابورسی به همراه خطوط حمایت و مقاومت تکنیکالی را تحلیل کرد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، شرکت کارگزاری راهنمای سرمایه گذاران، متغیرهای بنیادی 6 پالایشگاه اصفهان ، بندرعباس، تبریز، تهران، شیراز و لاوان به همراه خطوط حمایت و مقاومت تکنیکالی را تحلیل کرد.
6 پالایشگاه با ماهیت تولیدی شبیه به هم در بازار سرمایه حضور داشته اند و در سال های اخیر بسیار خبرساز بوده و ثروت سهامداران خود را به طرز عجیبی با نوسان روبرو ساخته اند. گاه این تغییرات برای سهامداران خوشایند و گاه موجب آزردگی خاطر آنها شده است. توقف طولانی نماد این شرکتها به همراه عدم شفافیت در نرخ ها و افت شدید قیمت نفت که بر روی محصولات و فرآورده های آنها تاثیر گذار است و همچنین بحث سهم صندوق توسعه ملی از درآمد این شرکتها به همراه بحث کیفی سازی از چالش های این صنعت است که نوسانات سرمایه مردم را سبب گردیده است.
بحث در مورد پالایشگاه به قدر کافی در تحلیل های متفاوت کارشناسان و مسدولان بازار سرمایه شده و مشکلات فوق الذکر کاملاً مورد نقد و بررسی قرار گرفته و برخی از آنها حل شده و برخی هم هنوز در ابهام قرار دارند. اما این تحلیل قصد دارد نمادهای این شرکتها را از دیدگاه متغیرهای تحلیل بنیادی و معیارهایی که باید سهامداران برای تصمیم به خرید یا فروش یا نگهداری سهام این شرکت ها لحاظ کنند مورد نقد و بررسی قرار دهد.
در چندین جدول زیر متغیرهای متفاوت بنیادی را مشاهده خواهید کرد و همچنین در جدول آخر حمایت و مقاومت تکنیکالی با اندیکاتورهای معتبر و تحلیل فنی مورد بررسی قرار گرفته است.
در جدول اول ارزش بازار 6 پالایشگاه به همراه سرمایه آنها و قیمت سهم به همراه پیشبینی سود هر سهم برای سال 93 و 94 آورده شده است و بر مبنای یکی از مهمترین نسبت ها یعنی پی بر ای بر مبنای سود سال 94 مرتب سازی انجام گرفته است.
سرمایه و ارزش بازار در جدول زیر بر مبنای میلیون ریال و قیمت و سود سهم بر مبنای ریال است.
دیدگاه شما