ضرر مرکب در بورس

اثر مرکب در سرمایه گذاری

یکی از دلایلی که هر روز سرمایه ثروتمندان بیشتر می شود این است که آن ها از سرمایه خود بصورت هدفمند استفاده می کنند.

برای درک بهتر باید ابتدا تعریفی از سرمایه داشته باشیم.

اساسا به هر چیز ارزشمندی که قابل تبدیل و مقایسه با ارزش پولی باشد سرمایه گفته می شود مانند پول، سکه، خانه، ماشین، سهام شرکت ها، دلار، بیت کوین و سایر دارایی ها.

ثروتمندان سعی میکنند دارایی هایی را داشته باشند که پول بیشتری برای آن ها ایجاد کند مثلا کسب و کاری را راه اندازی می کنند که سود آن بصورت ماهیانه یا سالیانه به حسابشان وارد شود.

آنها برای آینده پول پس انداز نمی کنند، بلکه سعی میکنند دارایی های مختلفی را ایجاد کنند تا دارایی ها برایشان کار کنند.

بازارهای سرمایه نیز همانطور که از اسمشان پیداست نقش همین سرمایه در گردش و کار کردن پول را ایفا می کنند، چرا که سرمایه اولیه ای که وارد بازار ضرر مرکب در بورس می شود، برای افراد کار می کند و دارایی بیشتری ایجاد می کند.

البته همیشه هم اینگونه نیست! باید با دانش و آگاهی کامل عمل نمود تا اسیر تله های بازار نشوید و آن ها را به فرصت هایی برای افزایش سرمایه خود تبدیل کنید.

بنابر این می توان گفت که مفهوم اثر مرکب در بازارهای مالی نظیر بورس، فارکس و کریپتوکارنسی اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد.

شاید در وهله نخست مفهوم اثر مرکب در بازارهای مالی برای شما قابل درک نباشد و هیچ گونه توجهی به قدرت خارق العاده آن نداشته باشید، اما حقیقت این است که با استفاده از روش اثر مرکب در دراز مدت ضرر مرکب در بورس می توان به یکباره زندگی خود را زیر و رو کنید.

چگونه از اثر مرکب می توان استفاده نمود؟

فرض کنید که شما برای بازه زمانی 5 سال آینده قصد سرمایه گذاری در بورس اوراق و بهادار تهران را دارید.

اگر با سرمایه اولیه یک میلیون تومان وارد بورس شوید و بتوانید هرماه ۱۰ درصد به سرمایه ماه قبل خود اضافه کنید، با شرط اینکه به سرمایه و سودهای ماهیانه خود دست نزنید، در مدت ۱۰ سال یک میلیون تبدیل به ۹۲ میلیون تومان خواهد شد.

حال اگر شما با سرمایه هایی معادل پنج میلیون تومان و بیست میلیون وارد بازار شوید و بتونید در بدترین شرایط ماهیانه سودی معادل ۵ الی ۱۰ درصد کسب کنید، به شرط عدم برداشت سود، به نتایج جالبی خواهید رسید.

مثال بالا نمونه ای بارز از سود هنگفت حاصل از اثر مرکب است.

البته به یاد داشته باشید که فرضیات ما با درنظرر گرفتن حداقل سود کسب شده از بازار می باشد و در بازارهایی ضرر مرکب در بورس نظیر فارکس و ارزهای دیجیتال، شما سود و درآمد دلاری خواهید داشت.

علاوه بر این بازار ارزهای دیجیتال یک بازار بشدت پر نوسان است و تریدرهای حرفه ای که بصورت روزانه ترید می کنند قادر خواهند بود که روزانه سودهایی معادل 1 تا 12 درصد کسب کنند.

با یک حساب و کتاب ساده میتوانید میزان درآمد سالانه آن ها را محاسبه کنید و به قانون اثر مرکب ایمان بیاورید.

اگر ما با سرمایه تنها یک میلیون تومان وارد بازار ارزهای دیجیتال (کریپتوکارنسی) شویم و در بدترین شرایط سود سه ماهه بازار ارزهای دیجیتال را معادل 50 درصد در نظر بگیریم، بعد از گذست 5 سال، به سرمایه قابل توجه حداقل 1 میلیارد تومان خواهیم رسید یعنی بیش از 1000 برابر!

هرچند که نتیجه حاصله در بدترین حالت محاسبه شده و قیمت دلار ایران و قیمت بیتکوین در طول مدت 5 ساله ثابت فرض شده است.

بنابراین شما هم میتوانید از نوسانات قیمت دلار در ایران سود کسب کنید و هم از نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال.

در واقع اگر شما به یک تریدر حرفه ای تبدیل شوید، اعداد و ارقام بیشتر از این هم برای شما رویایی نخواهد بود. نکته قابل توجهی که می بایست به آن توجه نمود، دریافت سودِ سود و سودِ سودِ سود می باشد که با دریافت این سودها در نهایت بعد از 5 سال پول سرمایه گذاری شده شما به این مبلغ نجومی می رسد.

یکی از بهترین کتاب ها در این زمینه کتاب اثر مرکب از دارن هاردی که به بهترین روش ممکن اثر مرکب را توضیح داده است.

سرمایه گذاری در بانک یا بورس

یکی از رایج‌ترین پرسش‌هایی که ممکن است برای شما هم پیش آید، در بورس سرمایه گذاری کنیم یا در بانک؟ این موضوع برای افرادی که از بازار بورس اطلاعی نداشته و قصد شروع فعالیت در آن را دارند از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این مقاله سعی داریم با توجه به سود بانکی و سود حاصل از بورس، این تصمیم‌گیری را برای شما راحت‌تر سازیم. البته این نکته حائز اهمیت است که ورود به بازار بورس مستلزم آموزش یا بهره‌مندی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان است. به منظور استفاده از روش‌های غیر مستقیم سرمایه‌گذاری می‌توانید از صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان کارگزاری اقتصاد بیدار بهره‌مند شوید.

سود بانکی

در واقع سود بانکی که در پایان سال دریافت می‌کنید، بهره پولی است که بانک در عوض مدت زمانی که از پول شما استفاده کرده است، پرداخت می‌کند. به‌طور معمول این سود 18% در سال معادل 5/1% در ماه فرض می‌شود که برای فعالان بازار بورس به هیچ عنوان جذابیتی ندارد .

سود بورس

اکنون که شرایط کسب سود در بانک بررسی شد، بهتر ضرر مرکب در بورس است قبل از هر تصمیمی شرایط و نحوه سود بورسی را هم بررسی کنید. در کل می‌توان سود در بورس را به 2 دسته زیر تقسیم کرد .

روش اول: کسب سود از نوسان قیمت سهام

قیمت سهام، همانند سایر دارایی‌های موجود در بازار دچار نوسان‌هایی می‌شود که به علت ماهیت بازار بورس دامنه این نوسان بسیار گسترده­‌تر از نوسانات عادی دارایی‌های شناخته شده از قبیل مسکن، سکه و حتی خودرو می‌باشد. این مسئله قطعا به نفع فعالین حرفه‌ای بازار بورس خواهد بود .

برای مثال در تصویر پیش‌رو، سهام فولاد مبارکه اصفهان با نماد فولاد، از تاریخ 19 آبان 1399 قیمت سهم از 11435 ریال به 14866ریال در تاریخ 19 آذر 1399 نوسان کرده است. این نواسان معادل 30% سود در عرض 1 ماه بوده است. توجه داشته باشید این افزایش قیمت در یکی از بدترین شرایط بازار بورس ایران اتفاق افتاده است. این در حالی است که در این مدت بانک 5/1% بازده داشته است که یک برتری 20 برابری در سوددهی بورس به حساب می‌آید .

روش دوم: سود نقدی سالیانه

در این روش، در پایان هر سال مالی شرکت­‌های بورسی درصدی از سود سالیانه خود را به‌صورت سود نقدی بین سهامدارانشان تقسیم می­‌کنند. اگرچه این روش جذابیت کمتری نسبت به روش قبل برای فعالان بازار سرمایه دارد اما به عنوان یک روش سودده همیشه از طرف فعالین بازارهای مالی مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای کسب سود از این روش باید در وهله اول سهامی را بیابید که سود نقدی (EPS) بالایی دارد و دوم این‌که قبل از مجمع سالیانه، باید مالک سهام شرکت باشید. این روش بعضا حتی از سود بانکی هم شیرین‌تر می‌تواند باشد .

برای مثال سهم همراه اول که سود تقسیمی بالایی دارد در اویل سال 94 با قیمت حدود 26000 ریال بعد از 1 سال به حدود 29000 ریال رسید و در مجمع سالیانه 6020 ریال سود بین سهامداران تقسیم کرد. یعنی در صورت خرید سهم و نگهداری آن به مدت یکسال با احتساب سود مجمع حدود 35% بازدهی داشته که کاملا معنی دار است .

تورم در اقتصاد ایران

شاید مهم‌ترین شاخص برای تصمیم گیری‌های مالی در اقتصاد ایران، تورم باشد. اجازه دهید با یک مثال این مطلب را شرح دهیم. اگر فردی در سال 1395 مبلغ 100 میلیون تومان را در یک حساب بانکی سپرده کرده باشد و تورم را به‌طور میانگین 20% و سود بانکی را 18% فرض کنیم . این فرد در سال 1400 با احتساب این امر که هر سال به‌طور فرضی تورم 20% از حسابش کم کرده و بانک فرضا 18% برای حسابش سود ساخته، ارزش حساب فرد مورد نظر ما حدود 93 میلیون تومان خواهد بود. اگر همین فرد در سال 1395 همین مبلغ را در صندوق قابل معامله کاردان که به علت همبستگی نزدیک با شاخص در این مثال به عنوان نماینده تحرکات کل بازار بورس در نظر گرفته شده است، سرمایه گذاری کرده بود در طی این 5 سال مطابق با تصویر زیر 1741% سود برداشت می‌کرد که حتی در صورت کسر تورم سالیانه به مراتب اختلاف معناداری با سرمایه‌گذاری در بانک برای فرد به همراه می‌داشت .

تفاوت بین سود بانکی و سود بازار بورس

بین سود بانکی و سود حاصل از بورس، چند تفاوت مهم وجود دارد.

• سود سپرده بانکی در مقایسه با سود بازار بورس پایین‌تر بوده اما تضمین شده است. اما سودی که می توان از بورس بدست آورد، در مقایسه با بانک بالاتر بوده ولی مانند بانک تضمینی در بدست آوردن آن وجود ندارد .
• تفاوت دیگر در موضوعی است که بر روی میزان سود افراد اثرگذار است. در بازار بورس، 2 نفر که یک مبلغ مشخص مثلا ۱ میلیون تومان را در بورس سرمایه‌گذاری کنند، به دلیل تنوع گزینه‌های سرمایه‌گذاری در بورس، امکان خرید سهم‌های متفاوت و همچنین تفاوت در مهارت و توانایی تصمیم‌گیری افراد، دقیقا یک مبلغ یکسان بازدهی بدست نمی آورند . اما اگر دو نفر مبلغ ۱ میلیون تومان در بانک سپرده گذاری کنند، بدون در نظر گرفتن اینکه چه توانایی ها یا شرایطی دارند، مبلغ ثابتی را به عنوان سود سپرده گذاری دریافت خواهند کرد .

جمع‌بندی

با توجه به شرایط ذکر شده برای افرادی که به سود ثابت بورس راضی نمی‌شوند و مهم‌تر از آن به دنبال حفظ ارزش پول و سرمایه خود در برابر تورم هستند، بازار بورس به شدت مناسب و جذاب است اما شرط کلیدی ورود به این بازار مطالعه، آموزش، آگاهی و صبر می‌باشد. به منظور آموزش بورس که مهم‌ترین اولویت برای ورود به بازار سرمایه است، مقالات آموزشی سایت کارگزاری اقتصاد بیدار و دوره‌های آموزشی را بررسی نمایید.

0 تا 100 سود مرکب چیست؟ + نحوه محاسبه سود مرکب

چند وقتی است که بازار سرمایه‌گذاری در بورس و فارکس بسیار داغ‌تر شده است. افراد سعی می‌کنند با توجه به دارایی اندک یا زیاد خود، فارغ از میزان اطلاعاتی که درباره بورس دارند، وارد این بازار‌ها شوند و به هر نحوی که شده، سرمایه خود را افزایش دهند. در میان تمامی این هیاهو‌ها، افرادی نیز حضور دارند که می‌خواهند بازارهای سرمایه را به صورت اصولی و با احتیاط بیشتری دنبال کنند. یکی از سوالات ابتدایی که مدام در ذهن این افراد تکرار می‌شود این است که سرمایه گذاری مرکب چیست؟ چطور می‌توانم به سود مرکب دست یابم؟ سود مرکب در بورس چه تاثیری بر روی سرمایه اولیه من می‌گذارد؟

در این مقاله قصد دارم درباره تمامی این سوالات سخن گفته و به صورت ساده به آن‌ها پاسخ دهم. اگر شما نیز در بازار بورس و فارکس حضور دارید و به تازگی مشغول سرمایه‌گذاری در این بازارها شده‌اید، پیشنهاد می‌کنم این مطلب را از دست ندهید و تا انتهای آن همراه من باشید…

سود مرکب در بورس یعنی چه ؟!

سود مرکب چیست ؟ قبل از هرچیز باید بیاموزیم که این سود چیست و چه اهمیتی دارد. در واقع ساده‌ترین توضیحی که برای این مفهوم وجود دارد این است: سود مرکب آن مبلغی است که توسط سود‌های قبلی شما، به اصل سرمایه اضافه می‌شود. بگذارید با گفتن یک مثال، کمی قضیه را برایتان شفاف‌تر کنم. فرض کنید ضرر مرکب در بورس که شما با 10 میلیون تومان وارد بازار بورس شده و توانسته‌اید 10 درصد سود کنید. سرمایه شما هم اکنون 11 میلیون تومان است؛ اگر این مبلغ را دوباره سرمایه‌گذاری کنید و مانند دفعه قبل بتوانید 10 درصد دیگر سود کنید(حتما لازم نیست 10 درصد باشد)، یک میلیون و 100 هزار تومان بر روی اصل سرمایه(11 میلیون) سود کرده‌اید.

در واقع در این دفعه شما مبلغ 100 هزار تومان بیشتر از معامله اول سود کرده‌اید. این 100 هزار تومان دقیقا همان سود مرکب شما از معامله دوم به حساب می‌آید. در نتیجه روش محاسبه سود مرکب در بورس بسیار راحت است و هیچ پیچیدگی خاصی ندارد. مطمئنم با مفهوم اصلی بهره مرکب در بورس آشنا شده‌اید؛ در ادامه درباره اهمیت این موضوع برایتان صحبت خواهم کرد. مقاله ” بازده بورس چقدر است؟ ” را مطالعه نمایید.

صبور باشید

اگر بخواهم خیلی رک و روراست با شما عزیزان صحبت کنم باید این نکته را به گوشتان برسانم که صبر در بورس همه چیز است. اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که حوصله و صبر کردن برایشان سخت است، باید به کلی بازار بورس را فراموش کنید. در حقیقت سود مرکب در بورس تنها دست کسانی را می‌گیرد که صبر را به عنوان یک قانون در بازار سرمایه قبول دارند. وارن بافت می‌گوید بازار بورس محل انتقال پول و ثروت از افراد عجول، طمع‌کار و بی‌حوصله، به افراد صبور و باهوش است.

بنابراین اگر به دنبال کسب سود مرکب از بازار سرمایه هستید و می‌خواهید سرمایه خود را چندین و چند برابر کنید، باید یاد بگیرید که صبور باشید. صبر داشته باشید، اصولی سرمایه‌گذاری کنید و ببینید پولتان با گذشت چند سال چگونه بال درمیاورد. این جمله را بدون هیچگونه اغراق می‌گویم؛ سود مرکب می‌تواند کاری کند که سرمایه هر شخصی به معنای واقعی کلمه پرواز کند.

کافیست صبر را به عنوان یک قانون در سرمایه‌گذاری قبول کرده و به اصل سرمایه خود دست نزنید. حتی پیشنهاد می‌کنم در صورت امکان سعی کنید به اصل سرمایه‌تان مقداری نیز اضافه کنید تا سود بیشتری عایدتان شود.

هوش مالی سودتان‌ را تضمین می‌کند

تمامی افرادی که به صورت حرفه‌ای و مستمر در بازار بورس و فارکس در حال سرمایه‌گذاری هستند می‌دانند که هوش مالی چه اهمیتی دارد. آگاه نبودن به اصول اولیه و حرفه‌ای بازار می‌تواند سود را از هر شخصی گرفته و آن را ضرر تبدیل کند. تنها وارد کردن نقدینگی نیست که اهمیت دارد، هنر نجات دادن سرمایه در شرایط بد و حفظ سود از هر چیزی مهم‌تر است. در واقع اگر افراد تنها از روی جو حاکم بر جامعه، حرف‌های بی اساس مردم و حتی از روی احساسات دست به سرمایه‌گذاری بزنند، طولی نخواهد کشید که سود تبدیل به ضرر مرکب در بورس می‌شود.

یکی از راه‌هایی که می‌تواند جلوی ضرر مرکب را بگیرد مشخص کردن حد ضرر در انجام معاملات است. در واقع وقتی می‌گوییم هوش مالی اهمیت بالایی دارد، منظورمان این است که باید با این قوانین و اصطلاحات آشنا باشیم تا بتوانیم به سود مرکب برسیم. بنابراین قبل از اینکه دست به انجام معاملات متعدد بزنید، سعی کنید به چم و خم بازار آگاه باشید تا به جای سود، ضرر مرکب نصیبتان نشود. می‌توانید از آموزش‌های اساتید مجرب بهره برده و از تجربیات آن‌ها استفاده کنید تا سرمایه‌تان را چند برابر کنید.

بسیاری از افراد را می‌بینیم که دارایی‌های خود مانند ماشین، خانه، طلا و غیره را می‌فروشند تا سرمایه‌گذاری کرده و به سود برسند. در نهایت همین افراد هستند که از ضرر مرکب و از دست دادن پول خود می‌نالند، چرا که هوش مالی درستی ندارند و عجولانه دست به این کار می‌زنند. ( برای آشنایی بیشتر با مبحث سود سرمایه ای مقاله ” گین در بورس چیست ” را مطالعه نمایید. )

سرمایه‌گذاری مرکب داشته باشید؛ اما چگونه؟!

باید این نکته را بدانید که برای سرمایه گذاری نیازی نیست که حجم پول بالایی را به صورت ناگهانی وارد بازار کنید. سود مرکب برای پول‌ها و سرمایه‌های کم هم معجزه می‌کند. اما اگر بتوانید سرمایه‌گذاری خود را به صورت مرکب انجام دهید نتیجه بهتری نیز دریافت خواهید کرد. کافیست به صورت هفتگی یا ماهانه، مبلغی را به اصل سرمایه خود اضافه کنید تا شاهد نتایج خارق‌العاده این کار باشید. اگر هنوز به معجزه سود‌های مرکب ایمان نیاورده‌اید، پیشنهاد می‌کنم کتاب اثر مرکب از دارن هاردی را مطالعه کنید. استمرار در قدم‌ها و فرآیندهای کوچک در نهایت می‌تواند نتایجی بزرگ و شگفت انگیز را به دنبال داشته باشد.

برخی از سوالات رایج:

1.نحوه گرفتن سود مرکب در بورس به چه صورتی است؟

نحوه گرفتن سود مرکب در بورس بسیار آسان است. چون شما با پول خود سهام خریده و پس از کسب سود سهام را فروخته و دوباره با پول آن سرمایه ‌گذاری می‌ کرده و سهام جدید خریداری می ‌کنید به ‌این‌ ترتیب به اصل سرمایه نیز اضافه می ‌شود.

در سود مرکب بورس هم ‌سود سرمایه ‌ای که خوابانده‌اید به شما تعلق می ‌گیرد هم اینکه به همان سودی که دارید باز سود تعلق می ‌گیرد؛ اما درروش محاسبه سود ساده تنها اصل سرمایه و سودی که به آن تعلق می‌گیرد محاسبه می ‌شود؛ بنابراین سود مرکب با این تعاریف ساده نشان داده است که از سود ساده بهتر است.

درباره مهرناز سلطانی

نویسنده کتاب: ثروت نهفته در بورس ایران ،مدرس و مربی دوره های بورس و هوش مالی مقدماتی و پیشرفته ،بنیان گذار مجموعه همیار سرمایه ،تحلیگر و معامله گر بورس اوراق بهادار ،نویسنده روزنامه همشهری در حوزه بورس کارشناس رادیو اقتصاد سیما سخنران در سمینارها و همایش های مالی نگارنده بیش از 150 مقاله آموزشی در بازارهای مالی

دانلود و خرید کتاب جلوگیری از ضرر به هنگام کاهش قیمت سهام در بورس

برای خرید و دانلود کتاب جلوگیری از ضرر به هنگام کاهش قیمت سهام در بورس نوشته آیگین امیدی و خواندن و شنیدن هزاران کتاب الکترونیکی و صوتی دیگر، اپلیکیشن طاقچه را رایگان نصب کنید.

دیگران دریافت کرده‌اند

معرفی کتاب جلوگیری از ضرر به هنگام کاهش قیمت سهام در بورس

کتاب جلوگیری از ضرر به هنگام کاهش قیمت سهام در بورس نوشته آیگین امیدی یکی از کتاب‌های تخصصی حوزه بورس نشر عطران است.

نشر عطران فعالیت خود را از سال ۱۳۹۵ با انتشار کتاب‌های حوزه مهندسی آب و فاضلاب آغاز کرد. اکنون در زمینه‌های گوناگون از جمله علمی، آموزشی و ادبیات فعالیت می‌کند. این نشر تاکنون جشنواره‌های مختلف ادبی نیز برگزار کرده است.

در حال حاضر بخشی از کتاب‌های نشر عطران با هدف رفع نیازهای آموزشی قشر متخصص تامین می‌شوند و بخشی دیگر موضوعات ادبی و هنری دارند.

کتاب جلوگیری از ضرر به هنگام کاهش قیمت سهام در بورس اطلاعاتی علمی و کاربردی درباره بازار بورس را در اختیار متخصصان می‌گذارد.

خواندن کتاب جلوگیری از ضرر به هنگام کاهش قیمت سهام در بورس را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

کسانی که می‌خواهند در بازار بورس سرمایه‌گذاری کنند بهتر است این کتاب را بخوانند.

بخشی از کتاب جلوگیری از ضرر به هنگام کاهش قیمت سهام در بورس

زمانی که بازار در شرایط نوسانی قرار دارد و سهام‌ داران با ترس و ابهام مواجه هستند، از چه راه‌های دیگری می‌توان از نوسانات شاخص کل بورس کسب سود کرد و قرار داد های آتی سبد سهام چه تاثیری بر روند بازار سرمایه و جریان نقدینگی در این بازار دارد؟

معاملات قراردادهای آتی سبد سهام بر روی ۳۰ شرکت بزرگ در بورس اوراق بهادار تهران و قراردادهای آتی سبد سهام بر روی هفت صنعت پربیننده از جمله فرآورده‌ های نفتی، کانه ‌های فلزی، بانک‌ها، فلزات اساسی، محصولات شیمیایی، خودرو و قطعات آغاز شد.

به گفته بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه، قرا داد آتی سبد سهام علاوه بر دارا بودن تمامی مزایای یک قرارداد آتی استاندارد از جمله خاصیت اهرمی، امکان کسب سود از نوسانات مثبت و منفی قیمت دارایی پایه، شفافیت قیمت و استاندارد بودن قرار دادها، تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای و تنوع‌ بخشی به سبد سرمایه‌گذاری، امکان بهره‌مندی از مزایای خرید و فروش شاخص‌های بورسی را نیز برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند.

به عبارتی سرمایه‌گذاران بدون نیاز به تحلیل تک تک سهام بورسی، می‌توانند با تحلیل شرایط کلان صنعت یا داده‌های مربوط به صنایع مختلف، نسبت به خرید و فروش در بازار آتی سبد سهام اقدام کنند، به طوری که بازدهی سرمایه‌گذاران معادل بازدهی شاخص صنعت مربوطه شود. به همین جهت سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید یا فروش قرارداد آتی سبد سهام متناظر با پرتفوی خود، نسبت به پوشش ریسک اقدام کنند.

این روزها ابهام سرمایه‌گذاران درخصوص قیمت دلار در بازار آزاد، قیمت کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی، قیمت جهانی نفت خام، سرنوشت جنگ تجاری بین چین و آمریکا و رکود در اقتصاد جهانی باعث شده که سرمایه‌گذاران نسبت به آینده قیمت سهام شرکت‌های ارز محور و صادراتی بی‌اعتماد باشند و تنها به نوسان‌گیری سهام صنایع کوچک و متوسط اقدام کنند.

سوالی که مطرح می‌شود این است که زمانی که بازار در شرایط نوسانی قرار دارد و سهام‌داران با ترس و ابهام مواجه هستند، از چه راه‌های دیگری می‌توان از نوسانات شاخص کل بورس کسب سود کرد و قراردادهای آتی شاخص چه تاثیری بر روند کلی بازار سرمایه و جریان نقدینگی در این بازار دارد؟

گفتگوی تسنیم با ۳ اقتصاددان| بازی مرکب تورم و بورس/ کنترل ارز و تورم به‌نفع ۸۵میلیون ایرانی و به‌ضرر بورسی‌ها؛ دولت کدام سمت بایستد؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بازار سرمایه در یکی دو سال اخیر روزهای عجیب و غریبی را پشت‌سر گذاشته است، در اواخر سال 98 بود که سیگنال‌های صادرشده از افت شدید نرخ سود بین‌بانکی که تقریباً بی‌سابقه هم بود، اولین چراغ سبز را به بورس داد. با ورود سرمایه‌های خرد توسط مردم به بازار سرمایه رشد باشتاب شاخص شروع شد به‌طوری که ما در مرداد ماه سال 99 شاخص را در ارتفاع 2میلیون واحدی می‌دیدیم. با توجه به تورم بالایی که در آن برهه در کشور احساس می‌شد، سیاست دولت و بانک مرکزی برای کنترل این تورم فزاینده چیزی جز افزایش نرخ سود بین‌بانکی نبود. نرخ سود بین‌بانکی در خرداد و تیرماه با رشد نسبتاً زیادی از 8 درصد به حدود 18 درصد رسید. این تغییر در بازار پول، یک سیگنال قوی منفی به بازار سهام بود، چراکه وقتی نرخ سود در بازار بین‌بانکی رشد می‌‌کند، تقاضا در بازارهای موازی با بازار سهام، به‌خصوص بازار پول تقویت می‌شود.

روز دوشنبه، بیستم مرداد ماه سال 1399 بازاری تمام‌قرمز روبه‌روی سهامداران و فعالان بازار قرار گرفت. شاید در روزهای اول ریزش همه تصور یک استراحت یا اصطلاحاً اصلاح جزئی را برای بازار و شاخص کل داشتند، اما با خروج سنگین منابع از سوی سهامداران باتجربه‌تر و شرکتهای حقوقی کم‌کم صف‌های فروش سنگین‌تر و روزهای قرمز بازار بیشتر و بیشتر شدند تا اینکه شاخص کل از بالای نردبان بلند 2میلیون واحدی سقوط آزاد وحشتناکی را تا پله 1.100میلیون واحدی تجربه کرد.

البته به‌اعتقاد کارشناسان، تغییر نرخ سود بین‌بانکی، تنها مقصر ریزش بورس نبود. در آن روزها که دولت قبل بر طبل توافق احتمالی و روند مثبت مذاکرات می‌کوبید، انتظارات و برآوردها حتی دلار 15هزار تومانی را دور از دسترس نمی‌دیدند، دلار 15هزار تومانی سودسازی بسیاری از شرکت‌های بزرگ صادرات‌محور ما را مانند شرکت‌های پالایشی، پتروشیمی، فولادی، سیمانی و. را به‌شدت تهدید می‌کرد.

این انتظار پایین آمدن نرخ ارز و به خطر افتادن سودسازی شرکت‌های بزرگ و صادرات‌محور ما دیگر دلیلی بود که قرمزی بازار سهام را پررنگ‌تر کرد و جیب خالی سهامداران ضررکرده را خالی‌تر!

در بهار 1400، که دو ماه حدوداً طول کشید دولت دوازدهم کوله‌بار خود را ببندد و جای خود را به دولت تازه‌نفس بعدی بدهد، شاخص کل بورس توانست یک نفسی تازه کند و اوضاع خود را تا حدودی سر و سامان بدهد، البته در این مدت هم فقط صنایع خاصی مانند پتروشیمی‌ها و صنایع صادرات‌محور رشد کردند و شاخص را تا ارتفاع یک‌میلیون و پانصدهزار واحدی بالا آوردند.

طبیعتاً با تورمی که دولت دوازدهم از خود به‌یادگار گذاشت دولت آقای رئیسی در اولین اقدام باید به جنگ با تورم افسارگسیخته می‌رفت. تا پایان شهریور ماه 1400 و استقرار تیم اقتصادی دولت سیزدهم، زمزمه‌های از راه رسیدن رقیب دیگری با بازار سهام از راه رسید. فروش 44 هزار میلیارد تومان اوراق نقدی تا پایان مهرماه 1400 که به‌منظور جبران کسری بودجه صورت گرفت، دوباره نفس بازار بورس را گرفت و شاخص بار دیگر با ریزش چندین‌درصدی مواجه شد.

اگر بخواهیم کتابی در مورد اقتصاد ایران بنویسیم قطعاً فصل‌های زیادی در آن کتاب را باید به تورم اختصاص دهیم. دولت‌ها احتمالاً می‌دانند که اگر قصد کنترل تورم را دارند، با توجه به رابطه مستقیم تورم (نرخ ارز) با بازار سرمایه، عملاً وعده حمایت از بازار سرمایه به‌معنای رشدی مانند سال 99 که تا به حال به‌واسطه رشد نرخ ارز بوده، وعده‌ای توخالی است و تناقضی بزرگ ایجاد می‌کند.

تقریباً همه معتقدند در اقتصاد کشور ما، رشد نرخ ارز و تورم است که باعث رشد بازار سرمایه و نفع بردن ذی‌نفعان این بازار می‌شود، بنابراین خودروی اقتصادی دولت سیزدهم باید بین دوراهی بالا رفتن تورم و رشد بازار سرمایه و کنترل تورم و قاعدتاً رکود بازار سرمایه یک مسیر را انتخاب کند.

بعد از صحبت‌های اخیر وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس در رابطه با حمایت از بازار سرمایه، رنگ سبزی بر تابلوی قرمز بازار پاشیده شد. رنگ سبز این روزهای بازار به‌اعتقاد کارشناسان به‌سبزی رشدهای سابق بازار نیست و کمی مصنوعی به‌نظر می‌رسد. البته در هفته جاری شاخص فعلاً روند قبلی خود را بار دیگر در پیش گرفته و فعلاً در مدار قرمز قرار گرفته است.

تدوین طرح اصلاح قانون بازار اوراق بهادار ظرف حداکثر یک ماه آینده

گفتنی است، سید احسان خاندوزی در حاشیه نشست مشترک با کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، در همین خصوص گفت: با توجه به اینکه بازار سرمایه کشور نمایشگر سیاست‌های مختلفی است که در حوزه قانون‌گذاری، صنعتی، معدنی، نفتی، پالایشی و پتروشیمی و. صورت می‌گیرد، بهبود بلندمدت و ایجاد اعتماد در بازار مستلزم همکاری و هماهنگی تمام بخش‌های اقتصادی است. برای اینکه وزارت اقتصاد به اعتمادآفرینی کمک کرده و سیاست‌های هماهنگ بین بخش‌های مختلف داشته باشد، صبح دیروز نشست مشترکی با رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در خصوص این مسئله داشتیم. دیروز بعدازظهر نیز با کمیسیون اقتصادی مجلس جلسه مشترکی برگزار و سعی کردیم محورهای همگرایی را به توافق برسیم. یکی از خروجی‌های بسیار مفیدی که همین هفته آینده خودش را نشان خواهد داد، تشکیل کارگروه مشترکی بود که از امروز میان وزارت اقتصاد و دارایی و کمیسیون اقتصادی مجلس شروع به کار خواهد کرد تا طرح اصلاح قانون بازار اوراق بهادار ظرف حداکثر یک ماه آینده با توافق مجلس و دولت به نتایج نهایی برسد و هنگامی که در کمیسیون اقتصادی هم مصوب و به صحن علنی ارسال می‌شود، مورد توافق و اشتراک نظر دولت و مجلس باشد.

نه به حمایت دستوری!

وحید شقاقی شهری، کارشناس اقتصادی در خصوص تغییر روند و مثبت شدن این روزهای بازار سرمایه در گفت‌وگویی با خبرگزاری تسنیم گفت: بازار سهام در کشور ما معنی واقعی بازار را ندارد، بازار یعنی به تعادل رسیدن عرضه و تقاضا در یک قیمت مشخص. در بازار به‌معنای واقعی آن، شفافیت باید حرف اول و آخر را بزند. بازار بورس زمانی مفهوم دارد که نهادهای ارزش‌گذاری، ارکان ناظر بازار، سبدگردان‌ها، بازیگران حقوقی و. همه در جای خود باشند و به وظایف خود درست عمل کنند، که ما شاهد چنین چیزی در بازار سرمایه نیستیم. در هیچ جای دنیا مردم تا این حد مستقیم وارد بازار سرمایه نمی‌شوند، و سرمایه‌های خود را به شرکت‌های مشاوره‌ای و یا سبدگردان‌های بازار می‌دهند، به‌عنوان مثال شما وقتی می‌خواهید خودرو بخرید از کسی که در این زمینه مهارت دارد مشورت می‌گیرید یا خودرویی را که می‌خواهید بخرید نزد کارشناس متخصص خودرو می‌برید، بازار سرمایه هم نیاز به مهارت‌هایی دارد که افراد معمولی فاقد این مهارت‌ها هستند و سرمایه‌شان در این بازار در معرض خطر و رشدها و ریزش‌های هیجانی است.

وی در ادامه افزود: حمایت دولت از بازار سرمایه به‌معنی دخالت مستقیم در بازار و جلسه گذاشتن با حقوقی‌ها جهت خریدهای اجباری یا کم کردن عرضه‌ها توسط آن‌ها نیست، حمایت دولت از بازار سرمایه یعنی دولت نهادها و ابزارهای بازار سرمایه را توسعه ببخشد.

بازار سرمایه، بازاری است که از نظام بانکی، نظام بیمه، سیاست‌های ارزی و اقتصادی، نظام تجاری و قیمتی و. تأثیر می‌پذیرد. عدم هماهنگی بین این نظام‌ها و قیمت‌گذاری‌های دستوری و تغییر در نرخ بین‌بانکی، بازار سرمایه را منحرف می‌کند و دولت اگر قصد حمایت از بازار سرمایه را دارد در این زمینه‌ها باید ورود کند.

وی در مورد تناقض بین کنترل تورم و حمایت از بازار سرمایه ابراز کردد: تورم است که بازار سرمایه را رشد می‌دهد نه بالعکس. اگر دولت هدفش کنترل تورم است ریشه‌های این کنترل در بازار سرمایه نیست در نظام بانکی و کسری بودجه است، اگر برای جبران کسری بودجه دولت رو به فروش اوراق می‌آورد این فروش اوراق باید با برنامه‌ریزی باشد و با جحم معاملات متناسب باشد.

اگر سرکوب نرخ ارز کنار گذاشته شود، سودآوری صادرکنندگان ادامه دارد

در ادامه، تیمور رحمانی اقتصاددان در خصوص حمایت از بازار سرمایه گفت: دو راه بیشتر برای حمایت از بازار سرمایه وجود ندارد؛ راه اول آن است که با تداوم تورم بالا به بهبود قیمت سهام و جبران ضرر سرمایه‌گذاران پرداخت که در آن صورت نگهدارى نخود هم سرمایه‌گذارى خوبى خواهد بود. راه دوم آن است که از طریق افزایش حجم تولید و فروش و سود عملیاتى شرکتها نگهدارى سهام را جذاب کرد که به‌طور خودکار به‌تدریج بهبود قیمت سهام هم رخ خواهد داد. از نظر علم اقتصاد کلان براى آنکه جبران ضرر سرمایه‌گذاران با بهبود رفاه اجتماعى همراه باشد باید به‌روى راه دوم متمرکز شد.

وی افزود: به‌شرط برداشته شدن تدریجی تحریم‌ها، از طریق تلاش برای گسترده شدن روابط اقتصادی و مالی با کشورهای مختلف دنیا، سودآوری کسب‌وکارها و شرکت‌ها بهبود پیدا کند، از طرفی دولت سرکوب نرخ ارز را کنار بگذارد و اجازه دهد نرخ ارز طبق دلایل بنیادی که دارد افزایش خود را داشته باشد که شرکتهای صادرات‌محور ما همچنان سودآوری خود را داشته باشند.
این اقتصاددان در پایان خاطرنشان کرد: پرهیز از سرکوب و قیمت‌گذاری دستوری کالاها و خدمات باید در دستور کار دولت قرار گیرد، و در آخر هم دولت تا جایی که امکان دارد باید از مداخله در بازار سرمایه بکاهد و اجازه دهد مانند همه‌جای دنیا بازار مسیر خود را برود و در آن دخالت نکند.

در این مقطع کنترل تورم و حمایت از پول ملی باید اولویت دولت باشد نه حمایت از بازار سرمایه!

رضا غلامی دیگر کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم در خصوص وظیفه دولت در قبال کنترل نرخ ارز گفت: اگر نرخ ارز رشد کند طبیعتاً تورم هم بالا می‌رود اما افزایش تورم الزاماً به‌معنی افزایش سودآوری شرکت‌ها نیست، افزایش تورم می‌تواند درآمدها را افزایش بدهد، اما در بعضی شرکت‌ها هزینه‌ها را بیشتر افزایش می‌دهد و در بعضی شرکت‌ها هزینه‌ها را کمتر افزایش می‌دهد، بنابراین نمی‌توان گفت که تورم همیشه باعث سودآوری می‌شود که بتوانیم بگوییم پس بازار سرمایه رشد می‌کند.

دولت در دوراهی ارز و بورس گیر کرده است؛ یعنی اگر ارز را کنترل کند سبب پایین آمدن بازار سهام می‌شود، و اگر ارز بالا برود و پول ملی تضعیف شود که بازار بورس به‌تبع آن رشد کند، اقتصاد نابود می‌شود. در این دوراهی دولت باید از بازار حمایت کند، اما بازار به‌معنی قدرت خرید مردم در کوچه و خیابان و تقویت پول ملی است نه بازار بورس، که افراد مازاد سرمایه خود و پس‌اندازشان را وارد آن کردند.

وی ادامه داد: با توجه به این شرایط انتظار رشدی از بازار را نداریم و اتفاقاً بازار باید تا محدوده شاخص 1میلیونی هم ریزش کند تا اصطلاحاً بازار ارزشمند شود، آن وقت به تقویت بازار و رشد دادن بخش واقعی بازار اقدام کنیم.

این کارشناس اقتصادی در انتهای صحبت خود خاطرنشان کرد: اولین و مهم‌ترین اولویت دولت باید کنترل و ثبات نرخ ارز باشد، و بعد از این کار اجازه دهد بازار بورس به یک کف محکمی که حدود شاخص 1میلیون واحدی است برخورد کند تا بازار به ارزندگی قابل قبول برسد P/E (نسبت قیمت به سود ساخته‌شده توسط شرکت‌ها) همچنان بالاست و این یعنی فعلاً انتظار پایین آمدن بازار هست.

این‌طور که به‌نظر می‌رسد بازار سرمایه وارد دوران رکودی خود می‌شود خیلی به تابلوهای سبز و قرمز آن نمی‌شود دل بست و احتمالاً در یک محدوده مشخصی نوسان کند چراکه شرایط اقتصادی و سیاسی کشور آبستن اتفاقات مهمی است که تأثیر مستقیمی روی بازار می‌گذارد و تا مشخص نشدن این ابهامات، بازار سرمایه حرکت خاصی را در پیش ندارد.

از شواهد این‌طور برداشت می‌شود که حداقل در کوتاه‌مدت انتظار برگشت شاخص کل به بازه دومیلیون واحد را نباید نداشته باشیم و باید به‌هرترتیب و با کمترین شوک به سهامداران از یک دوره گذاری که متأسفانه رکودی هم هست، عبور کنیم. اینجا نقش مدیران سازمان بورس، وزارت اقتصاد و شرکتهای دولتی بیش از گذشته اهمیت دارد. به‌طور کلی به‌عنوان یک راهکار اساسی باید تأکید کرد نقش مدیریتی مدیران ارشد دولت بسیار مهم است چون وزارت اقتصاد و وزارت کار و تعاون و رفاه اجتماعی، مدیریت تعداد قابل‌توجهی از شرکتهای دولتی و خصولتی از جمله برخی بانکها و صندوقهای بازنشستگی و هلدینگهای بزرگ را به‌عهده دارند، وزارت صنعت بخش مهمی از صنایع فلزی و واحدهای تولیدی را مدیریت می‌کند، همگرایی بالادستی میان این وزارتخانه‌ها که مدیریت شرکتهای بزرگ بورسی را عملاً در اختیار دارند بسیار مهم است. وزارت نفت نیز می‌تواند با یک‌سری سیاستهای حمایتی در بازه میان‌مدت، مثلاً از طریق تغییر نرخ خوراک پالایشگاه‌ها و صنایع پتروشیمی در این فضا مؤثر و نقش‌آفرین باشد، از طریق آن ایجاد این همگرایی و عبور از نگاه بخشی می‌توان از صنایع بزرگ بورسی و به‌طور کلی بازار سهام حمایت بنیادی کرد و بدین‌واسطه جلوی ریزش بیشتر قیمت‌ها را گرفت. این‌که فکر کنیم در کوتاه‌مدت ضررهای ضرر مرکب در بورس ضرر مرکب در بورس 70درصدی وارده به سهامداران جبران می‌شود، کمی بعید است، باید این بازه حساس تا پایان سال جاری سپری و به‌نحوی مدیریت شود تا ان‌شاء‌الله در سال 1401 روند بازار سهام متعادل شود و با برنامه‌های حمایتی که اعمال می‌شود، بتوانیم بخشی از ضررهایی را که از دو سال پیش وارد شده است جبران نماییم.