ارتقای مدل قیمت گذاری سهام مبتنی بر عامل ریسک نقدشوندگی
در ادبیات مالی در تعریف مفهوم نقدشوندگی، چند بعد نظیر حجم، سرعت و هزینه مطرح شده است. در این تحقیق سعی شده است اثر مفهوم نقدشوندگی در مدل قیمت گذاری سهام در بورس تهران با توجه به ابعاد مختلف آن تبیین شود. شاخص حجم ریالی معاملات به عنوان نماینده ای از بعد حجم نقدشوندگی، شاخص نسبت گردش به عنوان نماینده ای از سرعت نقدشوندگی و شاخص آمیهود به عنوان نماینده ای از بعد هزینه و اثر قیمتی استفاده شده اند. دوره مورد مطالعه از ابتدای سال 90 تا انتهای سال 94 می باشد و داده ها به صورت ماهیانه برای60 ماه محاسبه شدهاند. نتایج آن بود که مدل 4 عاملی مبتنی بر هر یک از شاخصهای نقدشوندگی، در بررسی سبدهای سبکی سهام (ترکیب سبکهای کوچک، بزرگ، ارزشی، رشدی، نقدشونده بالا، نقدشونده پایین) ارتقای معنی داری در ضریب تعیین تعدیل شده نسبت به مدل سه عاملی فاما و فرنچ ایجاد می کنند. این اثر در سبد سبک شرکت های با نقدشوندگی کمتر، بالاتر است. در بررسی تکی سهام، از میان 201 شرکت مورد مطالعه، در مجموع سه شاخص، در بیش از 50 شرکت ضریب عامل ریسک نقدشوندگی در سطح خطای زیر 5% معنیدار بوده و باعث بهبود مدل شد.
کلیدواژهها
- نقدشوندگی
- ریسک نقدشوندگی
- مدل قیمت گذاری سهام
- مدل سه عاملی فاما و فرنچ
مراجع
* احمدی، محمدرمضان، حسینزاده، محمدحسین، راد، سیدحسین، نژادحسینی، سیدمحمد، (1392). "بررسی میزان رابطه نقدشوندگی با بازده سهام در مدل توسعه یافته فاما و فرنچ"، اولین کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت.
* سیرانی، محمد، حجازی، رضوان، کشاورز، ملیحه، (1390). "مطالعه تاثیر ریسک نقدشوندگی و سایر عوامل موثر بر بازده های مقطعی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، پژوهش های حسابداری مالی، شماره 7، 113-124.
* قالیباف اصل، حسن، ایزدی، محسن، (1393). "بررسی رابطه بین ریسک و بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران: اثر شتاب و ریسک نقدشوندگی"، اقتصاد پولی مالی، سال بیست و یکم، شماره 7، 84-104.
* کریمی، مهدی، (1389). "بررسی قیمت گذاری صرف نقدشوندگی، اندازه، ارزش و ریسک بازار در بورس اوراق بهادار تهران"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اقتصادی.
* هاشمی، سیدعباس، ﻗﺠﺎﻭﻧﺪ، ﺯﯾﺒﺎ، ﻗﺠﺎﻭﻧﺪ،سحر، (1392). "بررسی تاﺛﯿﺮ ﺳﻄﻮﺡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻌﯿﺎﺭﻫﺎﯼ ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﯽﺑﺮﺻﺮﻑﺑﺎﺯﺩﻩﺳﻬﺎﻡﺑﺎﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩﺍﺯﻣﺪﻝﭼﻬﺎﺭﻋﺎﻣﻠﯽﻓﺎﻣﺎﻭ فرنچ"، مدیریت دارایی و تامین مالی، سال اول، شماره 2، 69-86
* یحیی زاده فر، محمود، خرمدین، جواد، (1387). "نقش عوامل نقدشوندگی و ریسک عدم نقدشوندگی بر مازاد بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران"، بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره 15، شماره 53، 101-118.
* یحیی زاده فر، محمود، شمس، شهاب الدین، لاریمی، سید جعفر، (1389). "بررسی رابطه نقدشوندگی با بازده ﺳﻬﺎم در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان"، تحقیقات مالی، شماره 29، 111-128.
* Acharya, V., Pedersen, L.H., (2005). “Asset pricing with liquidity risk”, Journal of Financial Economics, 77, 375–410.
* Amihud, Y., (2002). “Illiquidity and stock returns: cross-section and time-series effects”, Journal of Financial Markets 5, 31–56.
* Fama, Eugene F., and Kenneth R. French, (1992). “The cross-section of expected stock returns”, Journal of Finance, 47, 427–465.
* Fama, Eugene F., French, Kenneth R.,(2015). “A Five-Factor Asset Pricing Model”, Journal of Financial Economics, Vol. 116, No. 1, 1-22.
* Liu, W. (2006). “A liquidity augmented capital asset pricing model”, Journal of Financial Economics, 82(3), 631-671.
* Pastor, L., Stambaugh, R., (2003). “Liquidity risk and expected stock returns”, Journal of Political Economy, 111, 642–685.
* Sharpe, William F., (1964). “Capital asset prices: A theory of market equilibrium under conditions of risk”, Journal of Finance, 19, 425–442
نقدشوندگی سهام باید افزایش یابد
یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه در شرایط فعلی به دلیل هیجان موجود، سهام بازار دچار مشکل نقدشوندگی هستند، گفت: مزیت بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها نقدشوندگی آن است بنابراین با تعمیم حمایتها به کلیت بازار باید مشکل نقدینگی کنونی سهام برطرف شود.
سید امین موسوی در گفتوگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: شرایط فعلی تحلیلی نیست و صرفاً هیجان و ترسی است که در بازار حاکم شده است. در هیچ بازاری نمیبینید که اینگونه مردم به داراییهایشان چوب حراج بزنند و ۵۰ تا ۶۰ درصد در بعضی از سهمها، با قیمت پایینتر بفروشند.
وی با بیان اینکه بازار بورس از ارزش ذاتی خود فراتر نرفته است، گفت: شاید چند نمادی بیش از ارزش ذاتی خود قیمتگذاری شده باشند اما اگر بخواهیم کلیت بازار بورس را در نظر بگیریم، بازار بورس اورولیو نبود که نقدشوندگی سهم بالا باشد دچار این اصلاح شد.
این کارشناس بازار سرمایه درباره حمایت نهادهای حقوقی از بازار سهام، اظهار کرد: فکر میکنم این حمایت میتوانست زودتر انجام و کلیت بازار را شامل میشد؛ نمیشود ۷۰۰ نماد منفی باشد و با ۱۰ یا ۲۰ نماد توقع داشته باشید بازار به حالت اولیه خودش برگردد.
موسوی افزود: از سوی دیگر زمانی که ۳۰ نماد را خرید و فروش شده و این القا را به بازار میداد که فقط این ۳۰ نماد برای سرمایهگذاری ارزشمند است، ترس بیشتری بر بازار حاکم میشود. باید بازار به شاخص هم وزن برگردد. اگر میخواهیم اعتماد و تعادل به بازار بازگردد، شاخص هم وزن باید متعادل شود.
تغییرات حجم مبنا و دامنه نوسان سهام کارساز نیست
وی درباره افزایش حجم مبنا و حذف دامنه نوسان در شرایط هیجانی فروش و به منظور کنترل بازار، اظهار کرد: این اقدام در حجمهای بالای معامله میتواند سودهای بعضاً ۱۵ درصدی را نصیب معاملهگرانی کند که در قیمتهای پایین سهم را خریده و در قیمت بالا میفروشند. اگرچه به مرور باید حجم مبنا و دامنه نوسان اصلاحاتی داشته باشد اما در مقطع کنونی آنچه بازار را اذیت میکند، اورولیو بودن سهام نیست که بخواهیم با این کار، زودتر به ارزش ذاتی خود برگردند بلکه ترس است. در واقع در این مدت سهامداران میخواستند به هر قیمت از بازار خارج شوند.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: باید یکبار صفهای فروش حداقل کلیت بازار یا لیدرهای هر صنعت، هرچند که سهام کوچک باشد، جمع شود. از طرفی عمده مزیت بازار سرمایه نقدشوندگی آن است. مشکل بازار در شرایط کنونی نقدشوندگی است که باید مرتفع شود. همچنین اوراق اختیار معامله نیز نمیتواند در شرایط فعلی کمک کننده باشد زیرا این اوراق تنها در چند نماد خاص منتشر میشود که عموماٌ نقدشوندگی مناسبی دارند و روی بازار سرایت نمیکند. به علاوه معمولاَ حجمهای این اوراق کم بوده و بیشتر سمبلیک است.
حمایتها به کلیت بازار تعمیم داده شود
موسوی درباره راههای مناسب برای برونرفت از وضعیت هیجانی موجود گفت: حمایت صندوق توسعه بازار نباید به چند نماد خاص و عامه پسند محدود شود بلکه باید کلیت بازار را شامل شود.
زمانی تنها چندین نماد مورد حمایت قرار میگیرد، دو نکته قابل توجه خواهد بود. اول اینکه پولهای درشت وارد سهام بزرگ شده و این حمایتها تنها به این سهامداران فرصت خروج داده میشود. نکته دوم نیز به افزایش فشار فروش در سهام بزرگ به دلیل صف فروش بودن دیگر نمادها است.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در واقع به دلیل جو روانی موجود، صفهای فروش سهام متوسط یا کوچک مانع از نقدشوندگی آن شده و بنابراین سهامدار برای نقد کردن پرتفو خود به فروش سهام بزرگ روی میآورد بنابراین هرگونه حمایت از بازار سرمایه باید به همه بازار تعمیم داده شود. از سوی دیگر امکان نوسانگیری در این سهام به دلیل حمایتهای موجود نیز افزایش مییابد.
سهام ارزشمند برای سرمایهگذاری
وی درباره سهام ارزشمند و قابل معامله پس از اصلاح اخیر بازار نیز اظهار کرد: من به همه گروهها معتقد هستم اما گروه دارو، لوازم خانگی، لاستیک و گروه نیروگاهها، با توجه به پتانسیل بنیادی خوبی و افتهای سنگینی که تجربه کردهاند، گروههای خوبی برای سرمایهگذاری محسوب میشوند.
بررسی اثرنقدشوندگی بازار سهام بر نرخ فقر (منتخبی از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته)
فقر مسئلهای که طی سالیان طولانی وجود داشته و مبارزه با آن همچنان یکی از اهداف بسیار مهم سیاستگذاران اقتصادی کشورهای جهان است. مقوله شناسایی ارتباط بین توسعه بازارهای مالی و کاهش فقر یکی از مباحثی است که در دهههای اخیر مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته است این مسئله زمانی بیشتر مطرح شد که تجربه برخی از کشورهای صنعتی نشان داد بازارهای مالی از جمله بازار سهام که به عنوان یک رکن مهم و حیاتی در اقتصاد هر کشور میتواند بر نرخ فقردر کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته موثر باشد به طوری که نقدشوندگی بازار سهام دارای نقش کلیدی در تجهیز و هدایت وجوه موجود در اقتصاد به سمت بخشهای تولیدی و صنعتی و به تبع آن نقدشوندگی سهم بالا باشد بهبود رشد اقتصادی و تغییر نرخ فقردارد. نقدشوندگی بازارهای سهام میتواند با کاهش ریسک نقدشوندگی سهام، تسهیل مبادلات، کاهش هزینه مبادلات، شفافسازی اطلاعات و کاهش هزینه جمعآوری اطلاعات و از همه مهمتر کاهش ریسک نقدشوندگی سهام بر میزان انباشت پساندازهای کوچک و بزرگ، جمعآوری نقدینگیهای سرگردان، تبدیل این پساندازهای به سرمایهگذاری در پروژههای سود آور و افزایش رشد اقتصادی بر نرخ فقر در جوامع در حال توسعه و توسعه یافته تاثیرگذار باشد. حال آنکه در کشورهای توسعه یافته نقدشوندگی سهام که خود عامل بسیار مهمی برای توسعه بازار سهام این کشورها و دستیابی به رشد اقتصادی بالا بوده فقر در این جوامع نه تنها از بین نرفته بلکه حتی گاهی تشدید یافته است. لذا با با علم به این مساله مهم این تحقیق به بررسی تاثیر نقدشوندگی بازار سهام (با استفاده از دو شاخص نسبت سرعت گردش سهام و حجم معاملات به تولید ناخالص داخلی) بر نرخ فقر (با استفاده از نقدشوندگی سهم بالا باشد دو شاخص فقر نسبی و فقر مطلق) برای منتخبی از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه با استفاده از دادههای پانلی طی سالهای 2018-2000. نتایج حاصل از هر دو روش FMOLS و DOLS میپردازد. نشان میدهد ضمن آنکه نقدینگی بازار سهام ارتباط معناداری با نرخ فقر چه در کشورهای در حال توسعه و چه در کشورهای توسعه یافته دارد اما با افزایش نقدشوندگی بازار سهام نرخ فقر در سطح جوامع پیشرفته صنعتی افزایش مییابد حال آنکه با افزایش نقدشوندگی بازار سهام نرخ فقر در سطح جوامع در حال توسعه کاهش مییابد.
یازده ویژگی یک سهم خوب | چه سهامی را بخریم؟
بسیاری از سهامداران تازه وارد به بازار به دنبال پیدا کردن یک سهم خوب و ارزنده می باشند. شاید نوشتن درباره اینکه چه سهمی می تواند خوب باشد، بسیار سخت باشد اما می توان به صورت ساده ویژگی های یک سهم خوب را در یازده بند خلاصه کرد.
به گزارش نبض بورس، بسیاری از سهامداران تازه وارد به بازار به دنبال پیدا کردن یک سهم خوب و ارزنده میباشند. شاید نوشتن درباره اینکه چه سهمی میتواند خوب باشد، بسیار سخت باشد، اما میتوان به صورت ساده ویژگیهای یک سهم خوب را در یازده بند خلاصه کرد. در ادامه به این یازده ویژگی یک سهم خوب اشاره خواهد شد.
یک) EPS بالاتری داشته باشد
کلمه eps مخفف عبارت Earnings Per Share که به معنی درآمد هر سهم است. وقتی که شما کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال (سال مالی) را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم بکنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید.
برای مثال فرض کنید شرکتی توانسته است در پایان یک سال:
۱۰۰ میلیون ریال سود کسب کند.
تعداد سهام آن شرکت ۱ میلیون سهم است.
در نتیجه eps آن شرکت برابر است با: ریال ۱۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ / ۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰
یعنی این شرکت توانسته است در انتهای سال به ازای هر یک عدد سهم خود ۱۰۰ ریال سود بدست آورد.
پس هر چقدر این سود هر سهم بالاتر باشد بهتر است.
دو) P/E کمتر باشد
نسبت p/e خلاصه شده عبارت price تقسیم بر eps است: price / earning per share = P/E
نسبت p/e در واقع انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را به ما نشان میدهد.
بطور مثال یک سهم ۱۸۵۲ ریال قیمت دارد و در سایت TSETMC سود هر سهم (EPS) مبلغ ۱۲۷ ریال میباشد و P/E طبق روش محاسبهای که گفته شد برابر ۱۴.۶ میباشد.
اما این ۱۴.۶ به چه معناست؟
یعنی شما برای اینکه در یک ریال از سود شرکت سهیم شوید، باید ۱۴.۶ ریال پرداخت کنید و مسلما هرچقدر P/E بزرگتر باشد، برای دریافت یک ریال سود سهام باید پول بیشتری را بپردازید که برای سهامداران خوشایند نخواهد بود.
سه) EPS و P/E منفی نباشد
منفی بودن به این معناست که شرکت زیان ساخته است و این اصلا خوب نیست.
چهار) سهم در فهرست تعلیقیها قرار نداشته باشد
این فهرست را میتوانید از سایت TSE.IR بینید.
پنج) سهم نقدشوندگی بالایی داشته باشد
نقدشوندگی یا در اصطلاح انگلیسی Liquidity به این معنا است که یک دارایی را در سریعترین زمان ممکن و به راحتی بتوان نقد کرد.
شش) سهم میانگین حجم معاملات بالایی داشته باشد.
هر چه قدر میانگین حجم معاملات بالا باشد بدان معناست که آن سهم قابلیت نقدشوندگی بیشتری دارد.
هفت) زیان انباشته نداشته باشد.
برای اینکه به این موضوع پی ببرید که شرکت زیان انباشته دارد یا خیر و چقدر زیان انباشته دارد، نیاز است تا به بخش ترازنامه صورت های مالی سری بزنید. در سایت کدال صورت های مالی شرکت ها منتشر می شود.
هشت) شرکت مشمول قانون ۱۴۱ تجارت نباشد.
قانون ۱۴۱ تجارت میگوید اگر بر اثر زیانهای وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود هیات مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوقالعاده صاحبان سهام را دعوت نماید تا موضوع انحلال یا بقاء شرکت مورد شور و رای واقع شود. هرگاه مجمع مزبور رای به انحلال شرکت ندهد باید در همانجلسه و با رعایت مقررات ماده ۶ این قانون سرمایه شرکت را به مبلغ سرمایه موجود کاهش دهد.
نهم) شرکت فروش خوبی داشته باشد
دهم) شرکت سود سهام را به موقع پرداخت کند
برخی شرکتها سود توزیعی در مجامع را بسیار دیر پرداخت میکنند و این پرداخت از طریق بانکها عموماً انجام میشود. اگر سود سهام یک شرکت کم باشد و دیر پرداخت شود قطعا سهامدار عطای سود را به لقایش خواهد بخشید. پس باید سعی شود حتی الامکان در این شرایط تورمی سهامدار شرکتی باشیم که سود سهام خود را زود و از طریق سجام انجام میدهد.
یازدهم) تکنولوژی و ماشین آلات شرکت قدیمی و فرسوده نباشد.
به نظر شما باز هم یک سهام خوب می تواند چه ویژگی های دیگری داشته باشد؟ لطفا کامنت بگذارید.
سهام شناور آزاد در بورس چیست و چگونه محاسبه می شود؟
سهام شناور آزاد، یکی از مفهومهایی است که فعالان بازار سرمایه با آن سروکار دارند. این پرسش که سهام شناور آزاد تا چه اندازه در حین معاملات یا تحلیل یک سهم به کار میآید، موضوعی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت. بهصورت کلی، سهام هر شرکت در بازار سرمایه، دو دسته سهامدار دارد؛ دسته اول سهامداران عمده یا راهبردی هستند که برای دورهای بلندمدت روی شرکت سرمایه گذاری کردهاند. این افراد، شامل کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی میشوند که مالک بیش از پنج درصد از سهام آن شرکت هستند. دسته دوم، سایر سرمایه گذاران (اعم از کدهای حقیقی و حقوقی) هستند که به دلایل مختلف، بخشی از سهام قابل معامله شرکت در بازار را خریداری کردهاند. بهتر است برای درک بیشتر شناوری سهم، به سایت مدیریت فناوری بورس تهران ( نقدشوندگی سهم بالا باشد tsetmc.com ) مراجعه کرده و بعد از ورود، یک نماد را جستجو کنید. ما نماد «فملی» را برای این کار انتخاب کردیم. در نتیجه جستجو سه کادر اطلاعاتی، راجع به این سهم در صفحه نماد ظاهر میشود. دادهای که در کادر وسط مشاهده میشود، همان سهام شناور است. در این جستجو، سهام شناور نماد «فملی» ۲۴ درصد است. تعداد کل سهام شرکت نیز ۷۸ میلیارد برگه سهم است. در قدم بعدی باید به تفسیر این درصد بپردازیم.
سهام شناور آزاد چیست؟
سهام شناور آزاد یا (Free Float) بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن، آماده عرضه و فروش آن سهام هستند. آنها قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار میرود در آینده نزدیک، آن سهام، قابل معامله باشد. به عبارت دیگر، ۲۴ درصد از کل سهامداران، حاضر به عرضه سهام خود هستند و قصد ندارند سهم را نگهداری کنند و کرسی مدیریتی در این شرکت داشته باشند. ۲۴ درصد از کل ۷۸ میلیارد، شامل ۱۸ میلیارد و ۷۲۰ میلیون برگه سهم میشود. این درصد به ما کمک میکند تا بدانیم، چه میزان از سهامداران مایل به عرضه سهم هستند و این موضوع چقدر میتواند ریسک معاملات ما را در خرید یا فروش تحت تاثیر قرار دهد. در حقیقت، هرچه این نسبت بزرگتر باشد، یعنی تمایل سهامداران به نگهداری سهم کمتر است. بنابراین ریسک نگهداری سهم توسط ما افزایش مییابد. چون عدهای میتوانند با عرضه خود، منافع نگهداری سهم توسط ما را تحت تاثیر قرار دهند.
چگونه سهام شناور آزاد را محاسبه کنیم؟
برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ابتدا ترکیب سهامداران را بررسی کرده و سپس تعداد سهامداران راهبردی را تعیین کنیم. وقتی تعداد این سهامداران را بدانیم و از کل سهامداران کم کنیم، میتوانیم به تعداد سهام شناور آزاد و درصد آن به کل سهام شرکت دستیابیم.
شناوری سهم چه اثری بر قیمت سهم و تصمیم سهامداران دارد؟
در بسیاری از بورسهای دنیا، شرکتهایی که شناوری کمتر از ۲۵ درصد دارند، از فهرست شرکتهای بورسی حذف میشوند. دلیلش هم این است که اگر شرکتی مایل نیست حداقل یک چهارم سهامش را به مردم بدهد پس نباید در بورس وجود داشته باشد. در نقطه مقابل، اگر سهمی شناوری زیادی داشته باشد، زودتر و سریعتر عرضه میشود. در نتیجه، تعداد سهامداران مردمی بیشتر میشوند و امکان دستکاری قیمتی توسط تصمیم گیرندگان شرکت کاهش مییابد. اما اگر شرکتی شناوری کمی داشته باشد، توسط مدیران و سهامداران راهبردی میتواند به سمت اهداف مدنظر آنها هدایت شود. اگر سهام شناور آزاد کم باشد با سرمایه کم میتوان قیمت آن را در دست گرفت و افزایش یا کاهش کاذب در آن ایجاد کرد و با شایعات سهامداران آن را فریب داد یا افراد را ترغیب به خرید آن کرد. در شرکتهایی با سهام شناوری بالا بهراحتی نمیتوان معاملات سهام را تحت تاثیر قرارداد. در چنین شرکتهایی حجم بالای معاملات و سهامدارانش مانع از نوسانات زیاد سهم میشود.
هرچه شرکت شناوری بالاتری داشته باشد، افزایش قیمت آن به سرمایه بیشتری نیاز دارد. مثلا اگر دو شرکت با شناوری ۵۰ درصد و ۲ درصدی را با هم مقایسه کنیم، شرکت اول برای تغییر قیمت به سرمایه بیشتری نیاز دارد. اما شرکت دوم با سرمایه کمی صف خرید میشود و رشد قیمتی پیدا میکند. به زبان ساده، زمانی که تعداد بیشتری از سهام، آماده عرضه باشند رشد قیمت با تاخیر همراه خواهد بود. در هنگام عرضه و تشکیل صف فروش نیز شرکت با شناوری بالا، چون عرضه کنندگان بالقوه بیشتری دارد سریعتر صف فروش میشود. درصد سهام شناور آزاد نقدشوندگی سهم بالا باشد بهعنوان عامل اثرگذار بر افزایش نقد شوندگی، عمق و کارایی بازار مطرح میشود. اگر بهتازگی با بازار سهام آشنا شدهاید، بهتر است سهامی را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید که شناوری متعادل داشته باشد. برای به دست آوردن شناوری متعادل، کافی است میانگین سهام شناور شرکتهای بازار را محاسبه کنیم و هر چه شناوری سهم موردنظر ما به این میانگین نزدیکتر باشد، شناوری متعادلتری دارد. سهمهای کوچکی که سهام شناور آزاد کمی دارند بهترین سهم برای سفتهبازها محسوب میشوند تا بهراحتی و با سرمایه کم، روی آنها اثر بگذارند.
آیا میزان سهام شناور ثابت میماند؟
همانطور که پیشتر گفته شد، سهام شناور، قابلیت نقد شوندگی بالایی دارد. میزان این سهام شناور، ثابت نیست. چون ممکن است سهامداران اصلی شرکت در هنگام رشد قیمت سهم، آن را در بازار بفروشند و به همین علت میزان سهام شناور خود را در بازار کاهش دهند. اگر خریدار خرد نیر تصمیم بگیرد با یک یا چند کد سهامداری، سهام را با حجم عمده خریداری کند شناوری سهم کاهش مییابد. شرکتهای بورسی و فرابورسی در دورههای سه ماهه، درصد سهام شناور خود را روی سامانه کدال منتشر میکنند.
بهترین میزان سهام شناور آزاد چند درصد است؟
حداقل مقدار سهام شناور آزاد شرکتها میتواند ۵ درصد باشد. اما در واقع برای این مقدار، حداکثری وجود ندارد. چون یک سهامدار عمده میتواند کلیه سهام خود را با رعایت ضوابط و شرایط خاص در قالب عرضه نقدشوندگی سهم بالا باشد خرد در بازار به فروش برساند و به همین ترتیب میزان شناوری سهام شرکت را افزایش دهد. تجربه نشان داده، هر چه این درصد به میانگین شناوری نزدیکتر باشد، متعادلتر است. طبق آخرین گزارشها، درصد میانگین شناوری چیزی حدود ۲۱ درصد برای شرکتهای بورسی و فرابورسی است.
شاخص شناور آزاد چیست؟
در این شاخص، هر سهم بر اساس سهام شناوری که دارد روی شاخص تاثیر میگذارد. دلیل اهمیت شاخص شناور به این خاطر است که تاثیر گذاری هر سهم، بر مبنای میزان اثرگذاری سهام قابل معامله شرکت در بازار سهام محاسبه میشود. به همین دلیل، قابلیت تحلیلی بالایی دارد و خاصیت توضیح کنندگی آن میتواند اتفاقات بازار سرمایه را کاملا پوشش دهد.
شناوری چه اثری بر حباب قیمتی دارد؟
ارتباط نزدیکی بین سهام شناور آزاد شرکت و حباب قیمتی وجود دارد. در حالت کلی، شرکتهای با سرمایه پایین، پتانسیل بالایی برای رشد قیمتی در آینده دارند. ولی میزان ریسک این شرکتها نیز بالا است. درواقع باید گفت که تغییرات سود در شرکتهای با سرمایه کمتر، زیاد است. این فرایند برای شرکتهای بزرگتر برعکس است. یعنی پتانسیل کمتر و از طرفی ریسک کمتر. حالا در نظر بگیرید که هر سرمایهگذار باید با توجه به سطح ریسکپذیری خود این شرکتها را انتخاب کند.
بازار سرمایه بهعنوان یکی از مهمترین گزینههای سرمایه گذاری، جایگاه مناسبی برای جذب سرمایهها به شمار میرود. سرمایه گذاران با در نظر گرفتن درجه ریسکپذیری و بازدهی مورد انتظار، سهام موردنظر خود را انتخاب میکنند. درنتیجه بازارهای سرمایه باید کارایی لازم را برای جذب سرمایه گذاران و تامین منابع مالی و درنتیجه تخصیص بهینه منابع جهت بازدهی بیشتر آنها داشته باشند. یکی از مشکلات بازارهای در حال توسعه ازجمله بورس تهران، وجود سهام شناور پایین است. پایین بودن میزان سهام شناور آزاد امکان دستکاری قیمت توسط معامله گران بزرگ را افزایش میدهد و میتواند منجر به اتفاقات خطرناکی نظیر گمراهی بازار و تشکیل حباب قیمتی گردد که درنهایت باعث کاهش اعتماد سرمایه گذاران به بازار سرمایه میشود. این اتفاق، کارایی و عمق بازار سرمایه را کاهش میدهد. متاسفانه اکنون در برخی از شرکتهای بورس تهران، میزان سهام قابل معامله در بازار محدود شده و همین نکته، ریسک احتمال قیمت سازی و سو استفاده از این مسئله را افزایش داده است. این پدیده در مورد شرکتهای تازهوارد به بورس شدیدتر است. چون به خاطر نبودن اطلاعات تاریخی، زمینه گسترش شایعههای بیاساس و رشد حباب گونه قیمت سهام به میزان بیشتری فراهم میشود.
دلیل اصرار بر رعایت حداقل میزان سهام شناور آزاد، کارایی کارکردهای بازار است. درواقع بورس کشورهایی که از میزان سهام شناور کمتری برخوردار هستند عمق کمتری دارد و بسیار شکننده است. باید یادآوری کرد که سهام شناور، تقریب خوبی از عرضه واقعی سهام است. اگر سهام شناور شرکتی بالا باشد، بازار سهم آن نقدتر، نوسان قیمت آن پایینتر و درنتیجه ریسک سرمایه گذاری کمتر خواهد بود. همین موضوع باعث افزایش تقاضا میشود. بورس تهران نیز چندی است که به محاسبه و انتشار ضریب سهام شناور آزاد شرکتهای پذیرفته شدهاش میپردازد. این ضریب، نشانگر تسلط سهامداران استراتژیک به این بازار است. به عبارت دیگر سهامداران عمده که عموماً دولتی یا شبه دولتی هستند، بیش از ۷۰ درصد بازار سهام ایران را در اختیار دارند. همان طور که کمی قبل با هم گفتیم، در بسیاری از بورسهای دنیا شرکتهایی که کمتر از ۲۵ درصد سهام آنها شناور آزاد باشد، از فهرست شرکتهای بورسی حذف میشوند. در صورت اعمال این معیار در بورس اوراق بهادار تهران باید بیش از ۵۰ درصد شرکتهای بورس از فهرست شرکتهای پذیرفته شده حذف شوند.
دیدگاه شما